وَ تَرى كُلَّ أُمَّةٍ جاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعى إِلى كِتابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۲۸﴾
هر گروهی(1) را [از وحشت حساب و جزا، ذلیل و] به زانودرآمده می‌بینی؛ همه را برای [گرفتن] پرونده اعمالشان(2) فرا خوانند؛ امروز شما در برابر آنچه کرده‌اید، جزا می‌بینید.
سوره جاثیه (45) آیه 28
صفحه
501
سوره
جاثیه (45)
آیه
28
1
«امت» گروهی از مردم است که هدف و آرمان و عقاید مشترکی دارند و از این نظر با قوم و قبیله و طایفه فرق دارد.
2
به آیه 12 یس(36) توجّه فرمایید.
هذا كِتابُنا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۲۹﴾
این پرونده [شما، نزد] ماست که به حق بر شما گواهی می‌دهد؛ ما عملکرد شما را [دقیقاً] ثبت می‌کردیم(1).
سوره جاثیه (45) آیه 29
صفحه
501
سوره
جاثیه (45)
آیه
29
1
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 13 و 14 اسراء(17) و 80 زخرف(43) آمده است.
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ ﴿۳۰﴾
مؤمنانِ نیک‌رفتار را صاحب‌اختیارشان مشمول رحمت خویش قرار خواهد داد؛ این است همان کامیابی آشکار.
سوره جاثیه (45) آیه 30
صفحه
501
سوره
جاثیه (45)
آیه
30
وَ أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَ فَلَمْ تَكُنْ آياتِي تُتْلى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَ كُنْتُمْ قَوْماً مُجْرِمِينَ ﴿۳۱﴾
ولی [به] انکارورزان [خطاب شود:] مگر نه این بود که در برابر آیات من که بر شما عرضه می‌شد، گردنکشی می‌کردید و گروهی بزهکار بودید؟
سوره جاثیه (45) آیه 31
صفحه
501
سوره
جاثیه (45)
آیه
31
وَ إِذا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ السَّاعَةُ لا رَيْبَ فِيها قُلْتُمْ ما نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلاَّ ظَنًّا وَ ما نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ ﴿۳۲﴾
و هنگامی که گفته می‌شد: بی‌گمان وعده خدا راست است و زمان رستاخیز تردیدپذیر نیست، می‌گفتید: نمی‌دانیم رستاخیز چیست؛ تنها تصوّری [در این باره] داریم، و[لی] به یقین نرسیده‌ایم.
سوره جاثیه (45) آیه 32
صفحه
501
سوره
جاثیه (45)
آیه
32
وَ بَدا لَهُمْ سَيِّئاتُ ما عَمِلُوا وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ ﴿۳۳﴾
رفتار زشتشان بر آنان آشکار می‌شود(1) و مجازاتی که استهزایش می‌کردند، دامنگیرشان خواهد شد.
سوره جاثیه (45) آیه 33
صفحه
502
سوره
جاثیه (45)
آیه
33
1
به آیه 30 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید.
وَ قِيلَ الْيَوْمَ نَنْساكُمْ كَما نَسِيتُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا وَ مَأْواكُمُ النَّارُ وَ ما لَكُمْ مِنْ ناصِرِينَ ﴿۳۴﴾
[به آنان] خطاب می‌شود: امروز مورد بی‌اعتنایی ما قرار دارید همان‌گونه که شما [در دنیا] به دیدار امروزتان بی‌اعتنا بودید(1) و جایگاهتان آتش است و هیچ یاوری نخواهید داشت.
سوره جاثیه (45) آیه 34
صفحه
502
سوره
جاثیه (45)
آیه
34
1
این تعبیر از باب مشاکله است؛ مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 14 سجده(32) آمده است. ضمناً «نسی» هم به معنی فراموش کردن است و هم به معنی بی‌اعتنایی کردن.
ذلِكُمْ بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آياتِ اللَّهِ هُزُواً وَ غَرَّتْكُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا فَالْيَوْمَ لا يُخْرَجُونَ مِنْها وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ ﴿۳۵﴾
این [گرفتاری(1)] از آن جهت است که آیات خدا را به استهزاء گرفتید و زندگی دنیا فریبتان داد؛ امروز [انکارورزان] از آتش بیرون آورده نخواهند شد و جلب رضایت [الهی] از آنان خواسته نمی‌شود.
سوره جاثیه (45) آیه 35
صفحه
502
سوره
جاثیه (45)
آیه
35
1
در مورد کلمه «ذلکم» به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید. کلمه «اولئکم» در آیه 43 قمر(54) نیز از همین مقوله است.
فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّماواتِ وَ رَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعالَمِينَ ﴿۳۶﴾
پس ستایش خاصّ خداست، صاحب‌اختیار آسمانها و زمین و تمامی جهانیان.
سوره جاثیه (45) آیه 36
صفحه
502
سوره
جاثیه (45)
آیه
36
وَ لَهُ الْكِبْرِياءُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۳۷﴾
و بزرگی در آسمانها و زمین خاصّ اوست و او فرا دست و فرزانه است.
سوره جاثیه (45) آیه 37
صفحه
502
سوره
جاثیه (45)
آیه
37