وَ جَزاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُها فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ ﴿۴۰﴾
جزای هر بدی مقابله به مثل است(1)؛ و هر که گذشت کند و [کار را] به صلاح آورد، پاداشش با خداست(2)؛ به راستی او ستمگران را دوست ندارد.
سوره شوری (42) آیه 40
صفحه
487
سوره
شوری (42)
آیه
40
1
در عبارت جزاء سیئة سیئة مثلها دفع تجاوز از باب مشاکله، تجاوز نامیده شده است. آیات 194 بقره(2) و 67 توبه(9) و چند آیه دیگر نیز از همین مقوله است.
2
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 126 نحل(16) آمده است.
وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولئِكَ ما عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ ﴿۴۱﴾
البته آنان که پس از ستمی که دیدهاند، انتقام گیرند، هیچ راه [ملامت]ی بر آنان نیست.
سوره شوری (42) آیه 41
صفحه
487
سوره
شوری (42)
آیه
41
إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ ﴿۴۲﴾
راه [ملامت] بر ستمگرانی گشوده است که به ناحق در زمین برتریخواهی میکنند؛ آنان مجازاتی دردناک [در انتظار] دارند.
سوره شوری (42) آیه 42
صفحه
487
سوره
شوری (42)
آیه
42
وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿۴۳﴾
امّا هر که شکیبایی و گذشت کند، نشان قدرت اراده [او] است.
سوره شوری (42) آیه 43
صفحه
487
سوره
شوری (42)
آیه
43
وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ وَلِيٍّ مِنْ بَعْدِهِ وَ تَرَى الظَّالِمِينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلى مَرَدٍّ مِنْ سَبِيلٍ ﴿۴۴﴾
هر که را خدا گمراه کند(1)، بعد از خدا کارسازی نخواهد داشت؛ و ستمگران را میبینی آنگاه که مجازات را مشاهده کنند، میگویند: آیا راه بازگشتی هست(2)؟
سوره شوری (42) آیه 44
صفحه
487
سوره
شوری (42)
آیه
44
1
به آیه 27 ابراهیم(14) و یضل اللّه الظالمین توجّه فرمایید.
2
به آیه 37 فاطر(35) توجّه فرمایید.
وَ تَراهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْها خاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنْظُرُونَ مِنْ طَرْفٍ خَفِيٍّ وَ قالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذابٍ مُقِيمٍ ﴿۴۵﴾
ستمگران را مشاهده خواهی کرد که بر آتش عرضه میشوند، در حالی که از [شدّت] ذلّت فروتن شدهاند، زیرچشمی مینگرند؛ و [در آن حال] مؤمنان میگویند: زیانکاران [واقعی] کسانی هستند که [به طمع دنیا] خود و خانوادهشان(1) را در رستاخیز به زیان انداختند؛ آگاه باشید که ستمگران گرفتار مجازاتی پاینده خواهند شد.
سوره شوری (42) آیه 45
صفحه
488
سوره
شوری (42)
آیه
45
1
کلمه «اهلیهم» در اصل «اهلینهم» بوده که «نون» آن در حالت مضاف بودن، حذف شده است. اهلون و اهلین جمع اهل میباشد.
وَ ما كانَ لَهُمْ مِنْ أَوْلِياءَ يَنْصُرُونَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ سَبِيلٍ ﴿۴۶﴾
و در برابر خدا کارسازی نخواهند داشت که یاریشان کند؛ و هر که را خدا گمراه کند(1)، راهی [برای نجات] نخواهد داشت.
سوره شوری (42) آیه 46
صفحه
488
سوره
شوری (42)
آیه
46
1
به زیرنویس اوّل آیه 44 شوری(همین سوره) توجّه فرمایید.
اسْتَجِيبُوا لِرَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ ما لَكُمْ مِنْ مَلْجَإٍ يَوْمَئِذٍ وَ ما لَكُمْ مِنْ نَكِيرٍ ﴿۴۷﴾
قبل از آنکه روزی فرا رسد که بازگشتی از جانب خدا ندارد، دعوت صاحباختیار خویش را پذیرا شوید؛ در آن روز، نه پناهگاهی خواهید داشت، نه [یارای] انکار.
سوره شوری (42) آیه 47
صفحه
488
سوره
شوری (42)
آیه
47
فَإِنْ أَعْرَضُوا فَما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً إِنْ عَلَيْكَ إِلاَّ الْبَلاغُ وَ إِنَّا إِذا أَذَقْنَا الْإِنْسانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ الْإِنْسانَ كَفُورٌ ﴿۴۸﴾
اگر روی گردانند، [توفیق را از خودشان سلب کردهاند] ما تو را نگاهبان آنان نفرستادیم؛ وظیفهای جز پیامرسانی نداری؛ و چون رحمتی از جانب خود به انسان بچشانیم، بدان سرمست میشود؛ و اگر به سزای رفتار گذشته خود دچار مصیبتی شوند، [به جای بیداری ناسپاس میشوند] که انسان بسی ناسپاس است.
سوره شوری (42) آیه 48
صفحه
488
سوره
شوری (42)
آیه
48
لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَخْلُقُ ما يَشاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ إِناثاً وَ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ الذُّكُورَ ﴿۴۹﴾
فرمانروایی آسمانها و زمین خاصّ خداست؛ هر چه بخواهد، میآفریند؛ به هر که خواهد، [فرزندِ] دختر(1) میبخشد و به هر که خواهد، [فرزندِ] پسر(2).
سوره شوری (42) آیه 49
صفحه
488
سوره
شوری (42)
آیه
49
1
اناث: جمع اُنثی: دختر.
2
ذکور: جمع ذَکر: پسر.