إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ ﴿۳۰﴾
[امّا] کسانی که گفتند: صاحب‌اختیار ما خداست، آنگاه [از بندگی غیر خدا سر باز زدند و بر اعتقاد خود] پای فشردند، فرشتگان بر آنان فرود می‌آیند، [و می‌گویند:] مترسید(1) و اندوه نداشته باشید و شادمان باشید به بهشت موعودتان(2).480
فصلت (41)
30
کلمه «أَلاّ» تشکیل شده از «اَن» ناصبه و «لا» ی نهی.
عکس این حالت را در مورد بزهکاران در آیات 50 انفال(8) و 27 محمّد(47) ملاحظه فرمایید.
نَحْنُ أَوْلِياؤُكُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ وَ لَكُمْ فِيها ما تَشْتَهِي أَنْفُسُكُمْ وَ لَكُمْ فِيها ما تَدَّعُونَ ﴿۳۱﴾
ما در زندگی دنیا و آخرت دوستدار شماییم، و در بهشت هر چه دلتان بخواهد و درخواست کنید، در اختیار شماست.480
فصلت (41)
31
نُزُلاً مِنْ غَفُورٍ رَحِيمٍ ﴿۳۲﴾
به عنوان پذیرایی از جانب آمرزگاری مهربان.480
فصلت (41)
32
وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَى اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ ﴿۳۳﴾
چه کسی خوش‌گفتارتر از کسی است که به سوی خدا دعوت کند و به شایستگی عمل نماید و خود را تسلیم [خدا(1)] معرّفی کند.480
فصلت (41)
33
برای توجیه افزوده، به آیه 131 بقره(2) توجّه فرمایید.
وَ لا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ ﴿۳۴﴾
نیکی و بدی برابر نیست؛ همواره به شیوه‌ای که بهتر است، پاسخ بده که در آن صورت، کسی که بین تو و او دشمنی است، همچون دوستی مهربان گردد(1).480
فصلت (41)
34
به توضیح آیه 54 قصص(28) هم توجّه فرمایید؛ مشابه این توصیه را در آیات 22 رعد(13) و 96 مؤمنون(23) نیز خواهید یافت.
وَ ما يُلَقَّاها إِلاَّ الَّذِينَ صَبَرُوا وَ ما يُلَقَّاها إِلاَّ ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ ﴿۳۵﴾
تنها شکیبایان و آنان که بهره عظیمی [از ایمان و کمال] دارند، به چنین مقامی می‌رسند.480
فصلت (41)
35
وَ إِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿۳۶﴾
و هر گاه(1) از جانب شیطان وسوسه‌ای تو را فرا گرفت، به خدا پناه بر(2)، که او شنوا و داناست.480
فصلت (41)
36
واژه «اِمّا» مرکب از «اِن» شرطیه و «ما»ی زائده است که برای تأکید بدان افزوده می‌شود.
یک مورد و مصداق آن را در آیه 23 یوسف(12) ملاحظه فرمایید، که یوسف(ع) با اولین وسوسه شیطان که به صورت زلیخا ظاهر شده بود، گفت «معاذاللّه » خدا هم اراده او را تقویت کرد. ضمناً معنی و مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 97 و 98 مؤمنون(23) نیز آمده است.
وَ مِنْ آياتِهِ اللَّيْلُ وَ النَّهارُ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَ لا لِلْقَمَرِ وَ اسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ ﴿۳۷﴾
از نشانه‌های [توان و تدبیر] او شب و روز و خورشید و ماه است؛ در برابر خورشید و ماه سجده مکنید، بلکه بر خدایی که آنها را آفریده است سجده برید، اگر تنها او را بندگی می‌کنید.480
فصلت (41)
37
فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذِينَ عِنْدَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ هُمْ لا يَسْأَمُونَ ﴿۳۸﴾
و اگر [گروههایی از نیایش او] تکبّر ورزند، مقرّبان درگاه صاحب‌اختیارت شب و روز بدون خستگی او را تقدیس می‌کنند(1).480
فصلت (41)
38
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 206 اعراف(7) آمده است.
وَ مِنْ آياتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خاشِعَةً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَيْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ إِنَّ الَّذِي أَحْياها لَمُحْيِ الْمَوْتى إِنَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۳۹﴾
از جمله نشانه‌های [قدرت] الهی این است که زمین را خشک و فرسوده می‌بینی، چون باران را بر آن فرو ریزیم، به جنبش آید و [گیاهانش] رشد کند؛ آن خدایی که زمین را زنده می‌کند، مردگان را نیز زنده خواهد کرد؛ که او بر هر کاری تواناست.481
فصلت (41)
39