وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ ﴿۶۰﴾
صاحب‌اختیارتان گفته است: مرا [با اخلاص] بخوانید تا اجابتتان کنم(1)؛ کسانی که از بندگی من گردنکشی می‌کنند، با خواری وارد دوزخ خواهند شد.
سوره غافر (40) آیه 60
صفحه
474
سوره
غافر (40)
آیه
60
1
مفهوم این بخش از آیه به بیان کاملتر در آیه 186 بقره(2) آمده است.
اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَ النَّهارَ مُبْصِراً إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَشْكُرُونَ ﴿۶۱﴾
خداست که شب را برای شما پدید آورد تا در آن آرامش یابید و روز را روشنی‌بخش [قرار داد تا به تلاش پردازید(1)]؛ به راستی خدا نسبت به مردم افزون‌بخشی دارد، ولی بیشتر مردم سپاسگزار نیستند.
سوره غافر (40) آیه 61
صفحه
474
سوره
غافر (40)
آیه
61
1
برای توجیه افزوده، به آیات 12 اسراء(17) و 73 قصص(28) توجّه فرمایید.
ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ خالِقُ كُلِّ شَيْءٍ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ ﴿۶۲﴾
این است(1) خدا، صاحب‌اختیار شما که آفریننده هر موجودی است و معبودی جز او نیست؛ پس چگونه از [راه بندگی او] بازگردانده می‌شوید؟
سوره غافر (40) آیه 62
صفحه
474
سوره
غافر (40)
آیه
62
1
در مورد کلمه «ذلکم» به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید. کلمه «ذلکم» در آیات 64 و 75 غافر(همین سوره) نیز از همین مقوله است.
كَذلِكَ يُؤْفَكُ الَّذِينَ كانُوا بِآياتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ ﴿۶۳﴾
کسانی که آیات خدا را دانسته انکار می‌کردند نیز همین گونه [از حق] بازگردانده می‌شوند.
سوره غافر (40) آیه 63
صفحه
474
سوره
غافر (40)
آیه
63
اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَراراً وَ السَّماءَ بِناءً وَ صَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَ رَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَتَبارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِينَ ﴿۶۴﴾
خداست که زمین را قرارگاه و آسمان را سرپناه شما مقرّر داشت و شما را صورتگری کرد و نیکو صورتگری کرد و از نعمتهای پاکیزه به شما روزی داد؛ این است خدا، صاحب‌اختیار شما؛ منشأ برکات است خدای صاحب‌اختیار جهانیان.
سوره غافر (40) آیه 64
صفحه
474
سوره
غافر (40)
آیه
64
هُوَ الْحَيُّ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ ﴿۶۵﴾
زنده [و پاینده] است و معبودی جز او نیست، پس او را با خلوص اعتقاد بخوانید؛ ستایش(1) خاصّ خداست، صاحب‌اختیار جهانیان.
سوره غافر (40) آیه 65
صفحه
474
سوره
غافر (40)
آیه
65
1
حمد در زبان عرب به معنای سپاس و ستایش - هر دو - آمده است؛ سپاس در برابر نعمت و ستایش در برابر کمالات ذاتی او. برای توضیح بیشتر به زیرنویس آیه 34 فاطر(35) مراجعه فرمایید.
قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَمَّا جاءَنِي الْبَيِّناتُ مِنْ رَبِّي وَ أُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمِينَ ﴿۶۶﴾
بگو: من از بندگی افرادی که شما به جای خدا [به راز و نیاز] می‌خوانید، نهی شده‌ام(1)، چون نشانه‌های روشن از جانب صاحب‌اختیارم به من رسیده است و فرمان یافته‌ام که [تنها] در برابر صاحب‌اختیار عالمیان تسلیم باشم(2).
سوره غافر (40) آیه 66
صفحه
474
سوره
غافر (40)
آیه
66
1
به آیه 116 نساء(4) و زیرنویس مربوطه توجّه فرمایید.
2
و حتّی اولین نفر باشم، به آیه 12 زمر(39) توجّه فرمایید.
هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخاً وَ مِنْكُمْ مَنْ يُتَوَفَّى مِنْ قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُوا أَجَلاً مُسَمًّى وَ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿۶۷﴾
اوست که شما را از خاک، و [طی مراحل مختلف] از نطفه و جنین ابتدایی(1) آفرید؛ آنگاه شما را [به صورت] کودکی [به دنیا] می‌آورد، و [امکان می‌دهد] تا به حدّ رشد برسید و سالخورده شوید؛ بعضی از شما دچار مرگِ زودرس خواهند شد و [به گروهی دیگر از شما امکان داد] تا به اجل مقرّر برسید؛ بسا که خردورزی کنید.
سوره غافر (40) آیه 67
صفحه
475
سوره
غافر (40)
آیه
67
1
به زیرنویس آیه 2 علق(96) مراجعه فرمایید.
هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَ يُمِيتُ فَإِذا قَضى أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ﴿۶۸﴾
اوست که حیات می‌بخشد و حیات را بازمی‌ستاند، و چون امری را مقرّر دارد، کافی است به آن بگوید: باش، و می‌شود.
سوره غافر (40) آیه 68
صفحه
475
سوره
غافر (40)
آیه
68
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ ﴿۶۹﴾
آیا به کسانی که در مورد آیات خدا به مجادله برمی‌خیزند، توجّه نکرده‌ای که چگونه از راه [بندگی او] گردانده می‌شوند؟
سوره غافر (40) آیه 69
صفحه
475
سوره
غافر (40)
آیه
69