قُلْ يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿۵۳﴾
اعلام کن: ای بندگان من که به زیان خویش زیاده‌روی کرده‌اید، از رحمت خدای نومید مباشید؛ خدا همه گناهان را [بر توبه‌‌کنندگان(1)] می‌بخشد(2)، که او آمرزگار و مهربان است.
سوره زمر (39) آیه 53
صفحه
464
سوره
زمر (39)
آیه
53
1
برای توجیه افزوده، به آیه بعد توجّه فرمایید.
2
مفهوم این بخش از آیه را می‌بایست با توجّه به آیه 48 نساء(4) در نظر گرفت.
وَ أَنِيبُوا إِلى رَبِّكُمْ وَ أَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذابُ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ ﴿۵۴﴾
قبل از آنکه مجازات بر شما فرا رسد و یاری داده نشوید، به درگاه صاحب‌اختیار خویش بازآیید(1) و در برابر او تسلیم باشید(2).
سوره زمر (39) آیه 54
صفحه
464
سوره
زمر (39)
آیه
54
1
«انابه» همان توبه، یعنی بازگشت است، اما بازگشتی مکرر پس از هر گناه. «منیب» کسی است که با مراقبت دائمی بر گفتار و کردار خود، همواره در حال اصلاح مسیر و بازگشت به صراط مستقیم است.
2
به آیه 85 غافر(40) توجّه فرمایید.
وَ اتَّبِعُوا أَحْسَنَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذابُ بَغْتَةً وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ ﴿۵۵﴾
و قبل از آنکه ناگهان و در حال بی‌خبری مجازات بر شما فرا رسد، از بهترین دستورهایی که از جانب صاحب‌اختیارتان بر شما نازل شده است، پیروی کنید؛
سوره زمر (39) آیه 55
صفحه
464
سوره
زمر (39)
آیه
55
أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ ﴿۵۶﴾
[این هشدارها را دادیم] تا کسی [به هنگام مجازات] نگوید: دریغ از قصورهایی که در برابر خدا کردم؛ به راستی کارم تمسخر بود(1)؛
سوره زمر (39) آیه 56
صفحه
464
سوره
زمر (39)
آیه
56
1
مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 39 مریم(19) و 31 انعام(6) آمده است.
أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدانِي لَكُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِينَ ﴿۵۷﴾
یا بگوید: اگر خدا مرا هدایت کرده بود، مسلّماً پرهیزکار بودم؛
سوره زمر (39) آیه 57
صفحه
465
سوره
زمر (39)
آیه
57
أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذابَ لَوْ أَنَّ لِي كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ ﴿۵۸﴾
یا چون مجازات را مشاهده کند، بگوید: کاش بازگشتی [به دنیا] داشتم تا در زمره نیکوکاران قرار می‌گرفتم.
سوره زمر (39) آیه 58
صفحه
465
سوره
زمر (39)
آیه
58
بَلى قَدْ جاءَتْكَ آياتِي فَكَذَّبْتَ بِها وَ اسْتَكْبَرْتَ وَ كُنْتَ مِنَ الْكافِرِينَ ﴿۵۹﴾
آری، آیات من بر تو عرضه شد، ولی آنها را دروغ شمردی و تکبّر و انکار ورزیدی.
سوره زمر (39) آیه 59
صفحه
465
سوره
زمر (39)
آیه
59
وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ أَ لَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْمُتَكَبِّرِينَ ﴿۶۰﴾
روز رستاخیز کسانی را که بر خدا دروغ بستند، سیه‌روی می‌بینی؛ آیا در دوزخ جایگاهی برای متکبّران نیست؟
سوره زمر (39) آیه 60
صفحه
465
سوره
زمر (39)
آیه
60
وَ يُنَجِّي اللَّهُ الَّذِينَ اتَّقَوْا بِمَفازَتِهِمْ لا يَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿۶۱﴾
خدا پرواپیشگان را به سبب [حکمی که بر] کامیابی‌شان [کرده] نجات می‌دهد، نه دچار مشکلات گردند و نه اندوهگین شوند(1).
سوره زمر (39) آیه 61
صفحه
465
سوره
زمر (39)
آیه
61
1
به آیات 111 مؤمنون(23) إِنِّی جَزَیتُهُمُ الیومَ بِما صَبَرُوا أَنَّهُم هُمُ الفائِزُونَ، 31 نبأ(78) إِنَّ لِلمُتَّقِینَ مَفازا و 26 یونس(10) توجه فرمایید.
اللَّهُ خالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ ﴿۶۲﴾
خداست که آفریننده هر چیزی است و اوست کارگزار هر موجودی.
سوره زمر (39) آیه 62
صفحه
465
سوره
زمر (39)
آیه
62