إِنَّا نَحْنُ نُحْيِ الْمَوْتى وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ فِي إِمامٍ مُبِينٍ ﴿۱۲﴾
مسلّماً ماییم که مردگان را برمی‌انگیزیم و تمام اعمال گذشته و آثار باقی مانده‌شان(1) را ثبت می‌کنیم؛ و هر چیز را در کتاب(2) روشنی به شمار آورده‌ایم.440
یس (36)
12
منظور از «آثار» سنت‌‌های شایسته و ناشایسته‌ای است که در میان مردم به جای گذاشته‌اند و یا تألیفات و ابنیه عمومی و غیره است که برای مردم باقی گذاشته‌اند.
برای توجیه ترجمه «امام» به «کتاب»، به آیات 29 نبأ(78) ، 13 و 14 اسراء(17) ، 49 کهف(18) و 28 و 29 جاثیه(45) توجّه فرمایید.
وَ اضْرِبْ لَهُمْ مَثَلاً أَصْحابَ الْقَرْيَةِ إِذْ جاءَهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿۱۳﴾
برای آنان مردم شهری را مثال بزن که پیامبران به سراغشان رفتند.441
یس (36)
13
إِذْ أَرْسَلْنا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُما فَعَزَّزْنا بِثالِثٍ فَقالُوا إِنَّا إِلَيْكُمْ مُرْسَلُونَ ﴿۱۴﴾
آنگاه که دو تن را به سوی آنان فرستادیم و تکذیبشان کردند و با فرستاده سوّم تأیید[شان] کردیم که گفتند [از جانب خدا] به سوی شما رسالت یافته‌ایم(1).441
یس (36)
14
مجمع‌البیان نقل کرده که آنان نمایندگان حضرت عیسی‌ع بودند که به انطاکیه (از شهرهای ترکیه) اعزام شده بودند، ولی دلیل قاطع بر درستی این نظر وجود ندارد.
قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَكْذِبُونَ ﴿۱۵﴾
گفتند: شما انسانهایی(1) همچون ما هستید، و خدای رحمان چیزی نازل نکرده است، شما فقط دروغ‌پردازید(2).441
یس (36)
15
واژه «بشر» مفرد و جمعش یکسان است و در اینجا جمع مورد نظر است.
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 94 اسراء(17) و 24 مؤمنون(23) آمده است؛ ضمناً نتیجه گفتار منکران را در آیات 8 و 9 ملک(67) ملاحظه فرمایید.
قالُوا رَبُّنا يَعْلَمُ إِنَّا إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ ﴿۱۶﴾
گفتند: صاحب‌اختیار ما می‌داند که ما به سوی شما فرستاده شده‌ایم؛441
یس (36)
16
وَ ما عَلَيْنا إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبِينُ ﴿۱۷﴾
و ما وظیفه‌ای جز پیام‌رسانی آشکار نداریم.441
یس (36)
17
قالُوا إِنَّا تَطَيَّرْنا بِكُمْ لَئِنْ لَمْ تَنْتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَ لَيَمَسَّنَّكُمْ مِنَّا عَذابٌ أَلِيمٌ ﴿۱۸﴾
گفتند: ما وجود شما را شوم می‌دانیم(1)؛ اگر بازنایستید، سنگسارتان می‌کنیم و مجازات دردناکی از جانب ما به شما خواهد رسید.441
یس (36)
18
آیات 131 اعراف(7) و 47 نمل(27) نشان می‌دهد که در مورد موسی و صالح هم همین عکس‌العمل از جانب مردم وجود داشت.
قالُوا طائِرُكُمْ مَعَكُمْ أَ إِنْ ذُكِّرْتُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ ﴿۱۹﴾
[رسولان] گفتند: شومی شما از خود شماست؛ آیا اگر مورد تذکر قرار گیرید [آن را شوم تلقّی می‌کنید] حقّا که گروهی اسرافکار هستید.441
یس (36)
19
وَ جاءَ مِنْ أَقْصَا الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعى قالَ يا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ ﴿۲۰﴾
از دورترین محلّه شهر مردی شتابان آمد و گفت: ای قوم من، از این رسولان پیروی کنید؛441
یس (36)
20
اتَّبِعُوا مَنْ لا يَسْئَلُكُمْ أَجْراً وَ هُمْ مُهْتَدُونَ ﴿۲۱﴾
پیرو کسانی باشید که درخواست پاداشی ندارند و خود راه‌‌‌یافته‌اند.441
یس (36)
21