تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ ﴿۱۶﴾
[در دلِ شب] پهلوهاشان از بسترها(1) کناره می‌گیرد و صاحب‌اختیارشان را با ترس و امید [به نیایش] می‌خوانند(2) و از آنچه روزیشان کرده‌ایم انفاق می‌کنند.
سوره سجده (32) آیه 16
صفحه
416
سوره
سجده (32)
آیه
16
1
مضاجع: جمع مضجع: بستر.
2
اشاره به نماز شب است که فضیلت والای آن در آیه 79 اسراء(17) مطرح شده.
فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۱۷﴾
هیچ کس نمی‌داند چه [بسیار] مایه روشنی چشمها به پاداش رفتارشان برای آنان پیش‌بینی شده است(1).
سوره سجده (32) آیه 17
صفحه
416
سوره
سجده (32)
آیه
17
1
مفاد این آیه، در رابطه با آیه قبلی است و پاداش عظیم نیایش‌‌های نیمه شب را نشان می‌دهد.
أَ فَمَنْ كانَ مُؤْمِناً كَمَنْ كانَ فاسِقاً لا يَسْتَوُونَ ﴿۱۸﴾
آیا آن کس که ایمان دارد، همچون کسی است که منحرف است؟ [هرگز] یکسان نیستند(1).
سوره سجده (32) آیه 18
صفحه
416
سوره
سجده (32)
آیه
18
1
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 28 ص(38) ، 21 جاثیه(45) و 20 حشر(59) آمده است.
أَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوى نُزُلاً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۱۹﴾
ولی مؤمنانِ نیک‌رفتار به سبب رفتارشان، آرامشگاههای بهشتی برای پذیرایی شدن دارند.
سوره سجده (32) آیه 19
صفحه
416
سوره
سجده (32)
آیه
19
وَ أَمَّا الَّذِينَ فَسَقُوا فَمَأْواهُمُ النَّارُ كُلَّما أَرادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْها أُعِيدُوا فِيها وَ قِيلَ لَهُمْ ذُوقُوا عَذابَ النَّارِ الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ ﴿۲۰﴾
امّا کسانی که منحرف شدند، جایگاهشان آتش است؛ هر گاه بخواهند از آن خارج شوند، بدان بازگردانده شوند و به آنان خطاب شود: مجازات آتشی را که دروغ می‌شمردید، بچشید.
سوره سجده (32) آیه 20
صفحه
416
سوره
سجده (32)
آیه
20
وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذابِ الْأَدْنى دُونَ الْعَذابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿۲۱﴾
مجازات نزدیکترِ [دنیا] را قبل از مجازات بزرگترِ [آخرت(1)] به آنان می‌چشانیم، بسا که بازگردند.
سوره سجده (32) آیه 21
صفحه
417
سوره
سجده (32)
آیه
21
1
برای توجیه افزوده‌ها، با آیات 34 رعد(13) و 26 زمر(39) مقایسه فرمایید.
وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآياتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْها إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ مُنْتَقِمُونَ ﴿۲۲﴾
کیست ستمکارتر از آن که به آیات صاحب‌اختیارش پند داده شود، آنگاه از آن روی گرداند؟ مسلّماً ما از بزهکاران انتقام می‌گیریم.
سوره سجده (32) آیه 22
صفحه
417
سوره
سجده (32)
آیه
22
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ فَلا تَكُنْ فِي مِرْيَةٍ مِنْ لِقائِهِ وَ جَعَلْناهُ هُدىً لِبَنِي إِسْرائِيلَ ﴿۲۳﴾
به موسی کتاب دادیم و آن را [وسیله] هدایتی برای دودمان یعقوب(1) مقرّر داشتیم؛ پس تو در [مسأله رستاخیز و] لقای خدا [که قرآن و تورات از آن سخن می‌گویند] در تردید مباش.
سوره سجده (32) آیه 23
صفحه
417
سوره
سجده (32)
آیه
23
1
به زیرنویس اوّل آیه 83 بقره(2) و نیز زیرنویس آیه 105 اعراف(7) مراجعه فرمایید.
وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ كانُوا بِآياتِنا يُوقِنُونَ ﴿۲۴﴾
و از میان آنان - چون شکیبایی ورزیدند و به آیات ما یقین داشتند - پیشوایانی پدید آوردیم که [مردم را] به فرمان ما هدایت می‌کردند.
سوره سجده (32) آیه 24
صفحه
417
سوره
سجده (32)
آیه
24
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ ﴿۲۵﴾
البته صاحب‌اختیار تو در روز رستاخیز، در موارد اختلافشان میان آنان داوری خواهد کرد.
سوره سجده (32) آیه 25
صفحه
417
سوره
سجده (32)
آیه
25