وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ رُسُلاً إِلى قَوْمِهِمْ فَجاؤُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَانْتَقَمْنا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۴۷﴾
قبل از تو رسولانی را بر قومشان فرستادیم و نشانه‌های روشن بر آنها ارائه کردند، آنگاه از کسانی که [با انکار پیامبران] مرتکب جرم شدند، انتقام گرفتیم؛ و همواره یاری مؤمنان بر عهده ماست(1).
سوره روم (30) آیه 47
صفحه
409
سوره
روم (30)
آیه
47
1
به آیه 51 غافر(40) توجّه فرمایید.
اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّياحَ فَتُثِيرُ سَحاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّماءِ كَيْفَ يَشاءُ وَ يَجْعَلُهُ كِسَفاً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ فَإِذا أَصابَ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ ﴿۴۸﴾
خداست که بادها را می‌فرستد و آنها [توده] ابری را برمی‌انگیزند و [خدا ابر را] در پهنه آسمان به گونه‌ای که بخواهد می‌گسترد و به صورت پاره‌هایی(1) درمی‌آورد، آنگاه باران را مشاهده می‌کنی که از خلال ابر تراوش کند؛ و چون به هر گروه از بندگانش که بخواهد، فروبارد، شادمان شوند؛
سوره روم (30) آیه 48
صفحه
409
سوره
روم (30)
آیه
48
1
کسَف: جمع کسفَه: قطعه.
وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِينَ ﴿۴۹﴾
و مسلّماً قبل از نزول باران بر آنان، [به خصوص] قبل از [پدیدار شدن ابرهای] آن نومید بوده‌اند.
سوره روم (30) آیه 49
صفحه
409
سوره
روم (30)
آیه
49
فَانْظُرْ إِلى آثارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ ذلِكَ لَمُحْيِ الْمَوْتى وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۵۰﴾
به آثار رحمت الهی توجّه کن که چگونه زمین را پس از خزان و خشکی‌اش حیات می‌بخشد؛ بی‌گمان همو [به همان شیوه] مردگان را زنده خواهد کرد، و او بر هر کاری تواناست.
سوره روم (30) آیه 50
صفحه
409
سوره
روم (30)
آیه
50
وَ لَئِنْ أَرْسَلْنا رِيحاً فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ ﴿۵۱﴾
و اگر بادی [سوزان] بفرستیم که آن [کشته] را [پژمرده و] زردشده بینند، به ناسپاسی بازمی‌گردند.
سوره روم (30) آیه 51
صفحه
410
سوره
روم (30)
آیه
51
فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ ﴿۵۲﴾
البته تو قادر نیستی مرده‌دلان(1) را شنوا کنی و آوای دعوت[ات] را به گوش کران(2) برسانی، [به ویژه] آنگاه که پشت کرده برگردند.
سوره روم (30) آیه 52
صفحه
410
سوره
روم (30)
آیه
52
1
برای توجیه ترجمه «موتی» به مرده‌دلان، به آیه 122 انعام(6) توجّه فرمایید. موتی: جمع مَیت: مردگان.
2
صُمّ: جمع اصمّ: ناشنوا.
وَ ما أَنْتَ بِهادِ الْعُمْيِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَنْ يُؤْمِنُ بِآياتِنا فَهُمْ مُسْلِمُونَ ﴿۵۳﴾
و راهنمای کوردلان(1) از گمراهی‌شان نخواهی بود؛ گفتار [خود] را تنها به گوش افرادی می‌رسانی که آیات ما را باور دارند و [در برابر حق] تسلیمند.
سوره روم (30) آیه 53
صفحه
410
سوره
روم (30)
آیه
53
1
عُمی: جمع اعمی: نابینا.
اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَيْبَةً يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ هُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ ﴿۵۴﴾
خداست آن که شما را در [حالت] ناتوانی آفرید، آنگاه پس از ناتوانی، نیرومندی بخشید و باز پس از نیرومندی، ضعف و پیری پدید آورد؛ هر چه بخواهد، می‌آفریند؛ و او دانا و تواناست.
سوره روم (30) آیه 54
صفحه
410
سوره
روم (30)
آیه
54
وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ ما لَبِثُوا غَيْرَ ساعَةٍ كَذلِكَ كانُوا يُؤْفَكُونَ ﴿۵۵﴾
و روزی که رستاخیز برپا شود، بزهکاران سوگند یاد می‌کنند [پس از مرگ(1)] جز ساعتی [در گور] به سر نبرده‌اند(2)؛ [در دنیا هم] این گونه به انحراف کشیده می‌شدند [و وعده برانگیزش در قیامت را انکار می‌کردند(3)].
سوره روم (30) آیه 55
صفحه
410
سوره
روم (30)
آیه
55
1
آیه بعد با صراحت می‌فرماید این درنگ مدت پس از مرگ تا روز قیامت است.
2
به داستان مرگ موقت صدساله یکی از موحّدین بزرگ در آیه 259 بقره(2) و نیز داستان خواب سیصدساله اصحاب کهف در آیات 10 و 11 و 12 و 19 و 25 کهف(18) توجّه فرمایید.
3
افک اعراض از حق و تمایل به دروغ و باطل است در مورد مجرمون مورد اشاره در آیه، اعراض از حق، همان تکذیب قیامت در دنیا بوده است. در آیه 9 ذاریات(51) نیز می‌فرماید یؤفک عنه من افک یعنی کسانی که از حق اعراض داشتند، وعده قیامت را انکار می‌کردند.
وَ قالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ الْإِيمانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتابِ اللَّهِ إِلى يَوْمِ الْبَعْثِ فَهذا يَوْمُ الْبَعْثِ وَ لكِنَّكُمْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ ﴿۵۶﴾
ولی اهل دانش و ایمان می‌گویند: به فرمان خدا تا روز رستاخیز درنگ داشتید، و اینک رستاخیز است که شما نمی‌دانستید [آمدنی است(1)].
سوره روم (30) آیه 56
صفحه
410
سوره
روم (30)
آیه
56
1
به آیه 52 یس(36) توجّه فرمایید.