وَ لَيَحْمِلُنَّ أَثْقالَهُمْ وَ أَثْقالاً مَعَ أَثْقالِهِمْ وَ لَيُسْئَلُنَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَمَّا كانُوا يَفْتَرُونَ ﴿۱۳﴾
مسلّماً بار [گناهان(1)] خود و بارهای دیگری [همسانِ باری که گمراه‌شدگان بر دوش دارند،] علاوه بر بار خود متحمل خواهند شد(2) و روز رستاخیز در مورد دروغهایی که می‌بافتند، مورد بازخواست قرار می‌گیرند.397
عنکبوت (29)
13
اثقال: جمع ثِقل: بار سنگین.
علت سنگین‌تر شدن بارشان را در آیه 25 نحل(16) ملاحظه فرمایید.
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلاَّ خَمْسِينَ عاماً فَأَخَذَهُمُ الطُّوفانُ وَ هُمْ ظالِمُونَ ﴿۱۴﴾
نوح را به رسالت بر قومش فرستادیم و نهصد و پنجاه سال میان آنان بود؛ تا بلای سیلاب(1) دامنگیرشان شد، در حالی که ستمکار بودند.397
عنکبوت (29)
14
معنی واژه «طوفان» در زبان فارسی و عربی متفاوت است؛ فرهنگ المنجد، این واژه را «سیلِ بنیان‌کن» ترجمه کرده است.
فَأَنْجَيْناهُ وَ أَصْحابَ السَّفِينَةِ وَ جَعَلْناها آيَةً لِلْعالَمِينَ ﴿۱۵﴾
نوح و کسانی را که در کشتی[اش] بودند نجات دادیم و داستانشان را نشانه‌ای [برای عبرت] جهانیان قرار دادیم(1).398
عنکبوت (29)
15
به آیه 12 حاقه(69) توجّه فرمایید.
وَ إِبْراهِيمَ إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اتَّقُوهُ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۱۶﴾
و ابراهیم را [نیز فرستادیم] آنگاه که به قومش گفت: خدای را بندگی کنید و از او پروا داشته باشید؛ اگر بدانید این به نفع شماست.398
عنکبوت (29)
16
إِنَّما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْثاناً وَ تَخْلُقُونَ إِفْكاً إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقاً فَابْتَغُوا عِنْدَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَ اشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۱۷﴾
به جای خدا بتهایی(1) را بندگی می‌کنید و دروغ می‌سازید؛ افرادی که به جای خدا [آنان را] بندگی می‌کنید، قادر به تأمین روزی شما نیستند؛ روزی خود را از خدا بخواهید و او را بندگی کنید و [نعمتش را] سپاس دارید(2)؛ که به پیشگاه او بازگردانده می‌شوید(3).398
عنکبوت (29)
17
اوثان: جمع وَثَن: بت.
به آیه 7 ابراهیم(14) توجّه فرمایید.
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 73 نحل(16) آمده است.
وَ إِنْ تُكَذِّبُوا فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبِينُ ﴿۱۸﴾
اگر [مرا] دروغ‌پرداز می‌شمرید، امّتهای قبل از شما نیز [پیامبرانشان را] دروغ‌پرداز شمردند؛ و رسول وظیفه‌ای جز پیام‌رسانی آشکار ندارد.398
عنکبوت (29)
18
أَ وَ لَمْ يَرَوْا كَيْفَ يُبْدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ إِنَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ ﴿۱۹﴾
آیا توجّه نکرده‌اند که چگونه خدا آفرینش را آغاز می‌کند و سپس تکرار می‌کند؟ مسلّماً این کار بر خدا آسان است(1).398
عنکبوت (29)
19
به آیه 62 واقعه(56) و 79 یس(36) توجّه فرمایید.
قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنْشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۲۰﴾
بگو: جهانگردی کنید و ببینید که چگونه آفرینش را آغاز کرده است؛ سپس خدا آفرینشِ آخرت را [به همین گونه] پدید می‌آرد؛ البته خدا بر هر کاری تواناست.398
عنکبوت (29)
20
يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ يَرْحَمُ مَنْ يَشاءُ وَ إِلَيْهِ تُقْلَبُونَ ﴿۲۱﴾
هر که را بخواهد، مجازات می‌کند(1) و بر هر که بخواهد، رحمت می‌آورد(2)؛ و [همه] به پیشگاه او بازگشت داده می‌شوید.398
عنکبوت (29)
21
به زیرنویس اوّل آیه 40 مائده(5) مراجعه فرمایید.
خواست خدا در این گونه موارد قانونمند است و بستگی به روش انسانها دارد؛ به آیات 218 بقره(2) ، 132 آل‌عمران(3) ، 175 نساء(4) ، 155 انعام(6) ، 56 و 204 اعراف(7) ، 71 توبه(9) ، 56 حجر(15) ، 56 نور(24) ، 46 نمل(27) ، 10 حجرات(49) و 28 حدید(57) توجّه فرمایید.
وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي السَّماءِ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ ﴿۲۲﴾
شما در زمین و آسمان [خدای را] به تنگ نمی‌آورید(1) و در برابر خدا هیچ کارساز و یاوری نخواهید داشت.398
عنکبوت (29)
22
برای توجیه افزوده، به آیه 2 توبه(9) توجّه فرمایید.