قالَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنا هؤُلاءِ الَّذِينَ أَغْوَيْنا أَغْوَيْناهُمْ كَما غَوَيْنا تَبَرَّأْنا إِلَيْكَ ما كانُوا إِيَّانا يَعْبُدُونَ ﴿۶۳﴾
معبودان که فرمان مجازات(1) برایشان محرز شده است میگویند: صاحباختیارا، اینان کسانی هستند که ما به راه تباهی کشاندیمشان، از آن رو که خود در راه تباهی بودیم؛ [اینک] در برابر تو [از آنان] بریدهایم؛ آنان [در واقع] ما را بندگی نمیکردند [منافعشان ایجاب میکرد دنبال ما راه بیفتند(2)].
سوره قصص (28) آیه 63
صفحه
392
سوره
قصص (28)
آیه
63
1
منظور از «قول» در آیه همان مفاد آیات 84 و 85 ص(38) است؛ آیه 16 اسراء(17) و نیز بخش انتهایی آیه 71 زمر(39) این معنی را مشخّص میکند؛ این فرمان مجازات در آیات 18 اعراف(7) ، و 43 حجر(15) آمده است.
2
برای روشنتر شدن به آیات 166 و 167 بقره(2) و 82 مریم(19) و 6 احقاف(46) توجّه فرمایید. ضمناً اظهار نظر پیروان را هم در همین مورد در آیات 67 و 68 احزاب(33) ملاحظه فرمایید.
وَ قِيلَ ادْعُوا شُرَكاءَكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَ رَأَوُا الْعَذابَ لَوْ أَنَّهُمْ كانُوا يَهْتَدُونَ ﴿۶۴﴾
به شرکورزان گفته میشود: معبودان خود را [به کمک] فرا خوانید؛ آنها را فرا میخوانند، ولی به آنان پاسخ نمیدهند و مجازات را مشاهده کنند؛ [در آن هنگام آرزو میکنند] کاش هدایتیافته بودند.
سوره قصص (28) آیه 64
صفحه
392
سوره
قصص (28)
آیه
64
وَ يَوْمَ يُنادِيهِمْ فَيَقُولُ ما ذا أَجَبْتُمُ الْمُرْسَلِينَ ﴿۶۵﴾
و روزی که [خدا] به آنان ندا میدهد و میگوید: در مقابل پیامبران چه برخوردی داشتید(1)؟
سوره قصص (28) آیه 65
صفحه
392
سوره
قصص (28)
آیه
65
1
مفهوم آیه به بیان کاملتر در آیه 6 اعراف(7) آمده است.
فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْأَنْباءُ يَوْمَئِذٍ فَهُمْ لا يَتَساءَلُونَ ﴿۶۶﴾
در آن روز خبرها بر آنان پوشیده میشود [و دستشان از تمامی اسباب کوتاه میگردد(1)] و قادر به سؤال از یکدیگر نیستند.
سوره قصص (28) آیه 66
صفحه
392
سوره
قصص (28)
آیه
66
1
برای درک بهتر مفهوم این آیه، به آیه 166 بقره(2) و تقطعت بهم الاسباب توجّه فرمایید.
فَأَمَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَعَسى أَنْ يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ ﴿۶۷﴾
امّا کسی که به توبه و ایمان و عمل شایسته روی بَرَد، چه بسا رستگار شود.
سوره قصص (28) آیه 67
صفحه
392
سوره
قصص (28)
آیه
67
وَ رَبُّكَ يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ يَخْتارُ ما كانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحانَ اللَّهِ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿۶۸﴾
صاحباختیارت هر چه بخواهد میآفریند و انتخاب میکند؛ اختیار به دست آنان نیست؛ خدا منزّه است و از آنچه [در قدرت با او] شریک میپندارند والاتر.
سوره قصص (28) آیه 68
صفحه
392
سوره
قصص (28)
آیه
68
وَ رَبُّكَ يَعْلَمُ ما تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَ ما يُعْلِنُونَ ﴿۶۹﴾
صاحباختیارت آنچه را سینههاشان نهان میدارد و آنچه را آشکار میکنند، میداند(1)
سوره قصص (28) آیه 69
صفحه
392
سوره
قصص (28)
آیه
69
1
به زیرنویس آیه 74 نمل(27) مراجعه فرمایید.
وَ هُوَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِي الْأُولى وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۷۰﴾
و اوست خدا که معبودی جز او نیست؛ در دنیا و آخرت ستایش خاصّ اوست، و داوری نیز خاصّ اوست و به پیشگاه او بازگردانده میشوید.
سوره قصص (28) آیه 70
صفحه
392
سوره
قصص (28)
آیه
70
قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَداً إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ مَنْ إِلهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُمْ بِضِياءٍ أَ فَلا تَسْمَعُونَ ﴿۷۱﴾
بگو: به نظر شما اگر خدا شب را تا هنگام رستاخیز بر شما پاینده گرداند، کدام معبودی جز خودش روشنی را برای شما بازمیآرد؟ مگر نمیشنوید؟
سوره قصص (28) آیه 71
صفحه
393
سوره
قصص (28)
آیه
71
قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ النَّهارَ سَرْمَداً إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ مَنْ إِلهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُمْ بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ فِيهِ أَ فَلا تُبْصِرُونَ ﴿۷۲﴾
بگو: به نظر شما اگر خدا روز را تا هنگام رستاخیز بر شما پاینده گرداند، کدام معبودی جز خودش شبی را برای شما بازمیآرد که در آن آرامش یابید؟ مگر نمیبینید؟
سوره قصص (28) آیه 72
صفحه
393
سوره
قصص (28)
آیه
72