أَ فَمَنْ وَعَدْناهُ وَعْداً حَسَناً فَهُوَ لاقِيهِ كَمَنْ مَتَّعْناهُ مَتاعَ الْحَياةِ الدُّنْيا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيامَةِ مِنَ الْمُحْضَرِينَ ﴿۶۱﴾
آیا کسی که به او وعده نیکو(1) داده‌ایم و به آن خواهد رسید، همچون کسی است که از بهره زندگی دنیا برخوردارش کرده‌ایم و روز رستاخیز [برای جزا(2)] احضار خواهد شد؟392
قصص (28)
61
به آیه 23 ابراهیم(14) توجّه فرمایید.
با آیه 16 روم(30) مقایسه فرمایید.
وَ يَوْمَ يُنادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكائِيَ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ ﴿۶۲﴾
[به یاد آر] روزی را که [خدا] به آنان ندا می‌دهد و می‌گوید: افرادی که [در قدرت] شرکای من تصوّر می‌کردید، کجا هستند(1)؟392
قصص (28)
62
به آیه 48 فصلت(41) توجّه فرمایید.
قالَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنا هؤُلاءِ الَّذِينَ أَغْوَيْنا أَغْوَيْناهُمْ كَما غَوَيْنا تَبَرَّأْنا إِلَيْكَ ما كانُوا إِيَّانا يَعْبُدُونَ ﴿۶۳﴾
معبودان که فرمان مجازات(1) برایشان محرز شده است می‌گویند: صاحب‌اختیارا، اینان کسانی هستند که ما به راه تباهی کشاندیمشان، از آن رو که خود در راه تباهی بودیم؛ [اینک] در برابر تو [از آنان] بریده‌ایم؛ آنان [در واقع] ما را بندگی نمی‌کردند [منافعشان ایجاب می‌کرد دنبال ما راه بیفتند(2)].392
قصص (28)
63
منظور از «قول» در آیه همان مفاد آیات 84 و 85 ص(38) است؛ آیه 16 اسراء(17) و نیز بخش انتهایی آیه 71 زمر(39) این معنی را مشخّص می‌کند؛ این فرمان مجازات در آیات 18 اعراف(7) ، و 43 حجر(15) آمده است.
برای روشن‌تر شدن به آیات 166 و 167 بقره(2) و 82 مریم(19) و 6 احقاف(46) توجّه فرمایید. ضمناً اظهار نظر پیروان را هم در همین مورد در آیات 67 و 68 احزاب(33) ملاحظه فرمایید.
وَ قِيلَ ادْعُوا شُرَكاءَكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَ رَأَوُا الْعَذابَ لَوْ أَنَّهُمْ كانُوا يَهْتَدُونَ ﴿۶۴﴾
به شرک‌‌‌ورزان گفته می‌شود: معبودان خود را [به کمک] فرا خوانید؛ آنها را فرا می‌خوانند، ولی به آنان پاسخ نمی‌دهند و مجازات را مشاهده کنند؛ [در آن هنگام آرزو می‌کنند] کاش هدایت‌یافته بودند.392
قصص (28)
64
وَ يَوْمَ يُنادِيهِمْ فَيَقُولُ ما ذا أَجَبْتُمُ الْمُرْسَلِينَ ﴿۶۵﴾
و روزی که [خدا] به آنان ندا می‌دهد و می‌گوید: در مقابل پیامبران چه برخوردی داشتید(1)؟392
قصص (28)
65
مفهوم آیه به بیان کامل‌تر در آیه 6 اعراف(7) آمده است.
فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْأَنْباءُ يَوْمَئِذٍ فَهُمْ لا يَتَساءَلُونَ ﴿۶۶﴾
در آن روز خبرها بر آنان پوشیده می‌شود [و دستشان از تمامی اسباب کوتاه می‌گردد(1)] و قادر به سؤال از یکدیگر نیستند.392
قصص (28)
66
برای درک بهتر مفهوم این آیه، به آیه 166 بقره(2) و تقطعت بهم الاسباب توجّه فرمایید.
فَأَمَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَعَسى أَنْ يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ ﴿۶۷﴾
امّا کسی که به توبه و ایمان و عمل شایسته روی بَرَد، چه بسا رستگار شود.392
قصص (28)
67
وَ رَبُّكَ يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ يَخْتارُ ما كانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحانَ اللَّهِ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿۶۸﴾
صاحب‌اختیارت هر چه بخواهد می‌آفریند و انتخاب می‌کند؛ اختیار به دست آنان نیست؛ خدا منزّه است و از آنچه [در قدرت با او] شریک می‌پندارند والاتر.392
قصص (28)
68
وَ رَبُّكَ يَعْلَمُ ما تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَ ما يُعْلِنُونَ ﴿۶۹﴾
صاحب‌اختیارت آنچه را سینه‌هاشان نهان می‌دارد و آنچه را آشکار می‌کنند، می‌داند(1)392
قصص (28)
69
به زیرنویس آیه 74 نمل(27) مراجعه فرمایید.
وَ هُوَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِي الْأُولى وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۷۰﴾
و اوست خدا که معبودی جز او نیست؛ در دنیا و آخرت ستایش خاصّ اوست، و داوری نیز خاصّ اوست و به پیشگاه او بازگردانده می‌شوید.392
قصص (28)
70