وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذا إِلاَّ إِفْكٌ افْتَراهُ وَ أَعانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ فَقَدْ جاؤُ ظُلْماً وَ زُوراً ﴿۴﴾
انکارورزان گفتند: این [قرآن] فقط دروغی است که با کمک گروهی دیگر جعل کرده است(1)؛ به راستی ستم و سخن ناحق در میان آوردند(2).360
فرقان (25)
4
پاسخ این ادّعا را در آیه 103 نحل(16) ملاحظه فرمایید.
در زبان عرب واژه‌های «جاءَ» و «اَتی» را به معنی «فَعَلَ» یعنی انجام داد به کار می‌برند تفسیر اضواء البیان.
وَ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَها فَهِيَ تُمْلى عَلَيْهِ بُكْرَةً وَ أَصِيلاً ﴿۵﴾
و گفتند: [قرآن] همان افسانه‌های پیشینیان است که یادداشت کرده است و بامداد و شبانگاه بر او خوانده می‌شود(1).360
فرقان (25)
5
پاسخ این ادّعا را در آیات 82 نساء(4) و 48 عنکبوت(29) ملاحظه فرمایید.
قُلْ أَنْزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ كانَ غَفُوراً رَحِيماً ﴿۶﴾
بگو: این [کتاب] را کسی نازل کرده است که [تمامی] اسرار را در آسمانها و زمین می‌داند؛ و او آمرزگاری است مهربان.360
فرقان (25)
6
وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعامَ وَ يَمْشِي فِي الْأَسْواقِ لَوْ لا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيراً ﴿۷﴾
گفتند: این چگونه رسولی است که غذا می‌خورد و در بازارها گام می‌زند؟ چرا فرشته‌ای بر او نازل نشده است که همراه او هشدار دهد(1)؟360
فرقان (25)
7
گام زدن پیامبران در بازارها، نشانه نیاز ایشان به مایحتاج زندگی و نیز در اختیار نداشتن خدم و حشم و خدمتکاران و مراجعه مستقیم ایشان برای تهیه حوائج زندگی، و بیانگر شیوه عادی زندگی آنان و همنوعی با مردم است؛ پاسخ این گفتارِ مشرکین در آیات 7 و 8 انبیاء(21) ، 20 فرقان(همین سوره) و 95 اسراء(17) قُل لَو کانَ فِی الأَرضِ مَلائِکةٌ یمشُونَ مُطمَئِنِّینَ لَنَزَّلنا عَلَیهِم مِنَ السَّماءِ مَلَکا رَسُولاً آمده است.
أَوْ يُلْقى إِلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْها وَ قالَ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلاً مَسْحُوراً ﴿۸﴾
یا چرا گنجی نصیبش نشده است و باغی ندارد که از [میوه] آن بخورد(1)؟ و ستمگران[شان] گفتند: شما فقط از مردی جادوزده پیروی می‌کنید.360
فرقان (25)
8
ایراد مشابه و پاسخ آن در آیه 93 اسراء(17) آمده است؛ ضمناً به آیات 7 و 11 انعام(6) و 14 و 15 حجر(15) توجّه فرمایید.
انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثالَ فَضَلُّوا فَلا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلاً ﴿۹﴾
ببین چگونه برای تو مثلها زدند و گمراه شده‌اند و در نتیجه راه به جایی نمی‌برند.360
فرقان (25)
9
تَبارَكَ الَّذِي إِنْ شاءَ جَعَلَ لَكَ خَيْراً مِنْ ذلِكَ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ يَجْعَلْ لَكَ قُصُوراً ﴿۱۰﴾
منشأ برکات است خدایی که اگر بخواهد، بهتر از آن را به تو ارزانی خواهد داشت، باغهایی [از بهشت] که نهرها در دامن آن جاری است، و قصرها [در کنارش].360
فرقان (25)
10
بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ وَ أَعْتَدْنا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيراً ﴿۱۱﴾
[نه فقط رسالت تو را] بلکه رستاخیز(1) را هم دروغ شمردند؛ و برای هر که رستاخیز را دروغ بشمارد، آتشی سوزان آماده کرده‌ایم.360
فرقان (25)
11
از نظر معنی و مفهومِ ساعت در اینجا، به آیات 31 انعام(6) و 187 اعراف(7) توجّه فرمایید.
إِذا رَأَتْهُمْ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَها تَغَيُّظاً وَ زَفِيراً ﴿۱۲﴾
هنگامی که [آتش] آنان را از محلی دور ببیند، آوای خشم و خروش آن را می‌شنوند؛361
فرقان (25)
12
وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها مَكاناً ضَيِّقاً مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنالِكَ ثُبُوراً ﴿۱۳﴾
و چون دست و پابسته به تنگنایی از دوزخ درافتند، درخواست مرگ می‌کنند.361
فرقان (25)
13