أَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَمِ ارْتابُوا أَمْ يَخافُونَ أَنْ يَحِيفَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ رَسُولُهُ بَلْ أُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۵۰﴾
آیا در دلهاشان بیماری است یا [در حسن نیت پیامبر] شک دارند، یا ترس دارند که خدا و رسولش بر آنان ستمی روا دارند؟! [نه] بلکه خودشان ستمکارند.356
نور (24)
50
إِنَّما كانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَنْ يَقُولُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۵۱﴾
مؤمنان راستین وقتی به سوی خدا و رسولش فرا خوانده میشوند تا میان آنان داوری کند، گفتارشان این است که: شنیدیم و اطاعت کردیم؛ و آنان رستگارند(1).356
نور (24)
51
به آیه 65 نساء(4) توجّه فرمایید.
وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَخْشَ اللَّهَ وَ يَتَّقْهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ ﴿۵۲﴾
البته آنان که از خدا و رسولش اطاعت کنند و خداترس باشند(1) و در برابر او پروا کنند، کامیابند.356
نور (24)
52
کلمه «یتَّقْه» در اصل «یتَّقِهِ» است که «قاف» ساکن شده زیرا دو کسره پشت سر هم ثقیل است.
وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَيَخْرُجُنَّ قُلْ لا تُقْسِمُوا طاعَةٌ مَعْرُوفَةٌ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ ﴿۵۳﴾
با سوگندهای سخت خود، به خدا سوگند یاد کردند که اگر به آنان دستور [عزیمت برای جهاد] دهی، البته راه میافتند؛ بگو: سوگند مخورید؛ طاعتی شایسته [نشان دهید]، که خدا به رفتارتان آگاه است.356
نور (24)
53
قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْهِ ما حُمِّلَ وَ عَلَيْكُمْ ما حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبِينُ ﴿۵۴﴾
بگو: از خدا و رسول اطاعت کنید، و اگر روی برتابید(1)، پیامبر مسؤولیتهای خود را دارد و شما مسؤولیتهای خود را؛ و اگر از او اطاعت کنید، خود هدایتیافتهاید؛ رسول وظیفهای جز پیامرسانی آشکار ندارد.357
نور (24)
54
کلمه «تَوَلّوْا» در اصل «تَتَوَلَّوْا» میباشد.
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ ﴿۵۵﴾
خدا به مؤمنانِ نیکرفتار از میان شما وعده داده است که در [بهرهمندیهای] زمین، آنان را همچون پیشینیانشان جانشین [دیگران] کند(1) و دینشان را که برای آنان پسندیده است، استقرار دهد و ترسشان [از دشمنان] را به امنیت بدل کند(2)؛ در حالی که مرا بندگی کنند و چیزی را [در قدرت و تدبیر] با من سهیم تلقّی نکنند؛ و آنان که بعد از این [عنایات] انکار ورزند، منحرفند.357
نور (24)
55
مفهوم این بخش از آیه به بیان دیگر در آیه 105 انبیاء(21) آمده است؛ ضمناً مصداق آن را در آیات 26 انفال(8) و 5 و 6 قصص(28) ملاحظه فرمایید؛ مفهوم آیه به بیان دیگر نیز در آیات 13 و 14 ابراهیم(14) آمده است.
به آیه 26 انفال(8) توجّه فرمایید.
وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۵۶﴾
و نماز برپا دارید و زکات بدهید و از رسول اطاعت کنید، بسا که مورد رحمت قرار گیرید.357
نور (24)
56
لا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَ مَأْواهُمُ النَّارُ وَ لَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۵۷﴾
هرگز مپندار که انکارورزان در زمین [خدای را] به تنگ آورند(1)؛ جایگاهشان دوزخ است؛ و بد سرانجامی است.357
نور (24)
57
برای توجیه افزوده، به آیه 2 توبه(9) توجّه فرمایید؛ ضمناً مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 4 عنکبوت(29) آمده است.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنْكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ وَ الَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْكُمْ ثَلاثَ مَرَّاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاةِ الْفَجْرِ وَ حِينَ تَضَعُونَ ثِيابَكُمْ مِنَ الظَّهِيرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاةِ الْعِشاءِ ثَلاثُ عَوْراتٍ لَكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَ لا عَلَيْهِمْ جُناحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَيْكُمْ بَعْضُكُمْ عَلى بَعْضٍ كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿۵۸﴾
ای ایمانآوردگان(1)، اسیرانی که در اختیار شما قرار گرفتهاند و کودکان نابالغ باید در سه هنگام از شما اجازه [ورود] بگیرند: قبل از نماز بامداد، هنگام نیمروز که [برای استراحت] جامه از تن فرو نهادهاید و بعد از نمازِ شامگاه. [این] سه هنگام، [اوقات] خلوت و استراحت شماست؛ در غیر این سه هنگام ایرادی بر شما و آنان نیست که آزادانه با یکدیگر معاشرت کنید؛ خدا آیات را این گونه برای شما به روشنی بیان میکند؛ و خدا دانایی است فرزانه.357
نور (24)
58
به زیرنویس آیه 29 نساء(4) و زیرنویس اول آیه 267 بقره(2) مراجعه فرمایید.
وَ إِذا بَلَغَ الْأَطْفالُ مِنْكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿۵۹﴾
چون کودکان شما به حدّ بلوغ رسند، باید مثل کسانی که قبل از آنان اجازه میگرفتند(1)، [همه مواقع برای ورود به اطاق شما] اجازه بخواهند(2)؛ خدا آیات خود را این گونه برای شما به روشنی بیان میکند؛ و خدا دانایی است فرزانه.358
نور (24)
59
قید «من قبلهم» در آیه، ناظر به افراد عادی است که ذکر اجازه گرفتن آنها در آیه 27 نور(همین سوره) گذشت.
این آیه عطف بر آیه 27 نور(همین سوره) است که به همگان توصیه شده است برای ورود به خانههای یکدیگر ابتدا باید اجازه بگیرند.