فَإِذا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَ لا يَتَساءَلُونَ ﴿۱۰۱﴾
وقتی که [برای برپایی قیامت] در صدادهنده بزرگ دمیده شود، [علایق] خویشاوندی میانشان منتفی است(1) و سراغ یکدیگر را نمی‌گیرند(2).348
مؤمنون (23)
101
به آیات 34-37 عبس(80) ، 67 زخرف(43) و 10 معارج(70) توجّه فرمایید.
این حالت مربوط به دوران وحشت از محاسبه است و پس از تعیین تکلیف، جهنمیان و نیز بهشتیان از حال یکدیگر می‌پرسند؛ آیه 27 صافات(37) در مورد گفتگوی دوزخیان و آیه 50 همان سوره، در مورد گفتگوی بهشتیان است؛ و نیز آیات 25 طور(52) و 40 مدثر(74).
فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِينُهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۱۰۲﴾
پس آنان که برآورد [اعمال]شان وزین و ارزشمند باشد(1)، رستگارند.348
مؤمنون (23)
102
برای توجیه افزوده، به آیات 6-8 زلزال(99) توجّه فرمایید.
وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِينُهُ فَأُولئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِي جَهَنَّمَ خالِدُونَ ﴿۱۰۳﴾
و آنان که برآورد [اعمال]شان سبک و بی‌ارزش باشد(1)، خود را به زیان انداخته‌اند و جاودانه دوزخی‌اند.348
مؤمنون (23)
103
به آیه 105 کهف(18) توجّه فرمایید.
تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ فِيها كالِحُونَ ﴿۱۰۴﴾
آتش چهره‌هاشان را می‌سوزاند(1) و در جهنّم، زشت منظر خواهند بود.348
مؤمنون (23)
104
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 41 اعراف(7) ، 50 ابراهیم(14) ، 39 انبیاء(21) و 24 زمر(39) آمده است.
أَ لَمْ تَكُنْ آياتِي تُتْلى عَلَيْكُمْ فَكُنْتُمْ بِها تُكَذِّبُونَ ﴿۱۰۵﴾
مگر نه این بود که آیات من بر شما عرضه می‌شد و آنها را دروغ می‌شمردید؟349
مؤمنون (23)
105
قالُوا رَبَّنا غَلَبَتْ عَلَيْنا شِقْوَتُنا وَ كُنَّا قَوْماً ضالِّينَ ﴿۱۰۶﴾
گویند: صاحب‌اختیارا، نگونبختی بر ما غالب شد و گروهی گمراه بودیم.349
مؤمنون (23)
106
رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْها فَإِنْ عُدْنا فَإِنَّا ظالِمُونَ ﴿۱۰۷﴾
صاحب‌اختیارا، ما را از جهنّم خارج کن، اگر [به گمراهی] بازگردیم، ستمگریم.349
مؤمنون (23)
107
قالَ اخْسَؤُا فِيها وَ لا تُكَلِّمُونِ ﴿۱۰۸﴾
خطاب شود: در آتش گم شوید و لب از سخن با من فرو بندید(1)!349
مؤمنون (23)
108
مفهوم دو آیه اخیر به بیان دیگر در آیات 37 مائده(5) و 22 حج(22) آمده است.
إِنَّهُ كانَ فَرِيقٌ مِنْ عِبادِي يَقُولُونَ رَبَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا وَ أَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ ﴿۱۰۹﴾
زیرا [در آن حال] که گروهی از بندگان من می‌گفتند: صاحب‌اختیارا، ایمان آوردیم، ما را بیامرز و بر ما رحمت آور که تو بهترین مهربانانی؛349
مؤمنون (23)
109
فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّى أَنْسَوْكُمْ ذِكْرِي وَ كُنْتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَكُونَ ﴿۱۱۰﴾
شما ایشان را به باد تمسخر می‌گرفتید(1) و بر آنان می‌خندیدید، [همین تمسخر] یاد مرا از خاطرتان برد.349
مؤمنون (23)
110
به آیات 29 و 30 مطفّفین(83) توجّه فرمایید. ضمناً جمله انتهایی آیه با لحاظ زیبایی و روانی کلام، جابجا شده است. در مورد جابجایی کلمات در قرآن، آیه 142 اعراف(7) و زیرنویس مربوطه را ملاحظه فرمایید.