إِنَّ إِبْراهِيمَ كانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنِيفاً وَ لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۱۲۰﴾
ابراهیم پیشوایی فرمانبردار خدا و حقگرا بود و در جرگه شرکورزان نبود،281
نحل (16)
120
شاكِراً لِأَنْعُمِهِ اجْتَباهُ وَ هَداهُ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿۱۲۱﴾
و سپاسدار نعمتهای خدا بود؛ [خدا هم] او را [به دوستی خود(1)] برگزید و به راهی راست(2) هدایتش کرد(3).281
نحل (16)
121
برای توجیه افزوده، با نیمه دوّم آیه 125 نساء(4) مقایسه فرمایید.
برای شناخت سریعتر راه راست به زیرنویس آیه 153 انعام(6) در مورد ده فرمان قرآنی مراجعه فرمایید.
معلوم میشود لطف و هدایت الهی همیشه به دنبال بروز شایستگیها ظاهر میگردد.
وَ آتَيْناهُ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ إِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ ﴿۱۲۲﴾
در دنیا به او نیکویی عطا کردیم؛ و در آخرت نیز در زمره شایستگان خواهد بود(1).281
نحل (16)
122
اجابت درخواست ابراهیمع است که در آیه 83 شعراء(26) آمده است.
ثُمَّ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۱۲۳﴾
از این روی به تو وحی کردیم(1) از آیین ابراهیم که حقگرا بود و در جرگه شرکورزان نبود، پیروی کن.281
نحل (16)
123
تناقضی با آنچه در آیات 97 بقره(2) و 193-194 شعراء(26) در مورد عامل نزول وحی آمده، ندارد؛ چرا ؟
إِنَّما جُعِلَ السَّبْتُ عَلَى الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ إِنَّ رَبَّكَ لَيَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ ﴿۱۲۴﴾
[حکم تعطیلی روزهای] شنبه بر مردمی وضع شد که در مورد آن اختلاف ورزیدند(1)؛ و صاحباختیار تو در روز رستاخیز در موارد اختلافشان میان آنان داوری خواهد کرد.281
نحل (16)
124
به ترجمه و توضیح آیه 163 اعراف(7) مراجعه فرمایید.
ادْعُ إِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ ﴿۱۲۵﴾
با دانشِ توأم با بینش و اندرزهای نیکو به راه صاحباختیارت دعوت کن و به بهترین شیوه با مخالفان به گفتگو بنشین(1)، که محقّقاً صاحباختیار تو به حال کسانی که از راه او منحرف شدهاند، آگاهتر است؛ و نیز به حال راهیافتگان.281
نحل (16)
125
به موسیع نیز همین دستور را با بیان دیگری داده است. به آیه 44 طه(20) توجّه فرمایید و نمونه روش تبلیغ موسی را در آیات 18 و 19 نازعات(79) ملاحظه فرمایید؛ ضمناً در مورد اصل دستور به آیه 46 عنکبوت(29) هم توجّه فرمایید.
وَ إِنْ عاقَبْتُمْ فَعاقِبُوا بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ بِهِ وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ ﴿۱۲۶﴾
اگر مجازات میکنید، متناسب با [نوع] تعدی که به شما شده است، مجازات کنید؛ امّا اگر شکیبایی ورزید، این شیوه برای شکیبایان بهتر است(1).281
نحل (16)
126
مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 40 و 41 شوری(42) آمده است.
وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُكَ إِلاَّ بِاللَّهِ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ لا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ ﴿۱۲۷﴾
[ای پیامبر] شکیبا باش که شکیباییات تنها به توفیق الهی است و از [انکار] آنان اندوهگین مباش و از دسیسههای آنان خود را در تنگنا احساس مکن.281
نحل (16)
127
إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ ﴿۱۲۸﴾
محقّقاً خدا حامی پرواپیشگان و نیکوکاران است.281
نحل (16)
128