أَ فَمَنْ يَخْلُقُ كَمَنْ لا يَخْلُقُ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ ﴿۱۷﴾
آیا آن که [همه چیز را] می‌آفریند، همچون کسی است که [هیچ چیز] نیافریده است(1)؛ آیا پند نمی‌پذیرید؟
سوره نحل (16) آیه 17
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
17
1
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگری در آیات 11 لقمان(31) ، 4 احقاف(46) و 73 حج(22) آمده است.
وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۸﴾
اگر [بخواهید] نعمتهای خدا را برشمارید، قادر به شمارش نخواهید بود؛ به راستی که خدا آمرزگاری است مهربان.
سوره نحل (16) آیه 18
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
18
وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُسِرُّونَ وَ ما تُعْلِنُونَ ﴿۱۹﴾
خدا هر چه پنهان و آشکار کنید، می‌داند.
سوره نحل (16) آیه 19
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
19
وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا يَخْلُقُونَ شَيْئاً وَ هُمْ يُخْلَقُونَ ﴿۲۰﴾
کسانی که [پاره‌ای از مردم،] آنان را به جای خدا [به نیایش] می‌خوانند، چیزی نمی‌آفرینند(1) و خود آفریده می‌شوند.
سوره نحل (16) آیه 20
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
20
1
به آیه 116 نساء(4) و زیرنویس مربوطه توجّه فرمایید.
أَمْواتٌ غَيْرُ أَحْياءٍ وَ ما يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ ﴿۲۱﴾
[در واقع] مرده‌اند نه زنده، و نمی‌فهمند که چه زمانی برانگیخته می‌شوند.
سوره نحل (16) آیه 21
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
21
إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَالَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْكِرَةٌ وَ هُمْ مُسْتَكْبِرُونَ ﴿۲۲﴾
معبود شما معبودی است یگانه، ولی کسانی که به آخرت باور ندارند، قلبهاشان انکارگر است و خودشان سروری‌خواه.
سوره نحل (16) آیه 22
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
22
لا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ ﴿۲۳﴾
ناگزیر خدا هر چه پنهان و آشکار کنند، می‌داند؛ و او سروری‌خواهان را دوست ندارد.
سوره نحل (16) آیه 23
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
23
وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿۲۴﴾
و چون از آنان پرسیده شود: صاحب‌اختیار شما چه چیز نازل کرده است؟ خواهند گفت: افسانه‌های(1) پیشینیان!
سوره نحل (16) آیه 24
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
24
1
اساطیر: جمع اُسطورَه: افسانه‌ها.
لِيَحْمِلُوا أَوْزارَهُمْ كامِلَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ مِنْ أَوْزارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلا ساءَ ما يَزِرُونَ ﴿۲۵﴾
[نتیجه گفتارشان این است] که روز رستاخیز همه بار گناه(1) خویش و سهمی از گناه کسانی که ناآگاهانه آنان را گمراه می‌کنند، بر دوش کشند(2)؛ آگاه باشید که بار بدی بر دوش دارند(3).
سوره نحل (16) آیه 25
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
25
1
اوزار: جمع وِزر: بار سنگین.
2
بی‌آنکه ذرّه‌ای از بار پیروان گمراه کاسته شود، به نیمه دوّم آیه 38 اعراف(7) توجّه فرمایید.
3
مفهوم این آیه به بیان روشن‌تر در آیات 12 و 13 عنکبوت(29) آمده است.
قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللَّهُ بُنْيانَهُمْ مِنَ الْقَواعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ أَتاهُمُ الْعَذابُ مِنْ حَيْثُ لا يَشْعُرُونَ ﴿۲۶﴾
پیشینیانشان نیز دسیسه کردند، خدا هم به ریشه آنان زد و سقف از فرازشان بر آنان فرو افتاد و از جایی که فکر نمی‌کردند، مجازات دامنگیرشان شد(1).
سوره نحل (16) آیه 26
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
26
1
به آیه 43 فاطر(35) و لا یحیق المکر السیئ الاّ باهله توجّه فرمایید.