وَ لا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غافِلاً عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّما يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الْأَبْصارُ ﴿۴۲﴾
هرگز خدای را از آنچه ستمگران می‌کنند غافل مپندار؛ [کیفر] آنها را تا روزی که چشمها در آن [از حیرت] خیره خواهد ماند، به تأخیر می‌افکنَد(1)؛260
ابراهیم (14)
42
به آیه 97 انبیاء(21) که روشن‌تر بیان کرده است، توجّه فرمایید.
مُهْطِعِينَ مُقْنِعِي رُؤُسِهِمْ لا يَرْتَدُّ إِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ وَ أَفْئِدَتُهُمْ هَواءٌ ﴿۴۳﴾
در حالی که [به سوی منادی محشر] شتابانند(1)، سرها را بالا گرفته(2)، چشمشان بر هم نمی‌خورد و دلهاشان [از حیرت و هراس] فروریخته است.261
ابراهیم (14)
43
برای توجیه افزوده، به آیات 8 قمر(54) و 43 معارج(70) توجّه فرمایید.
کلمه «مُقنعی» در اصل «مُقنعین» بوده ه «نون» آن به علت اضافه شدن حذف شده است.
وَ أَنْذِرِ النَّاسَ يَوْمَ يَأْتِيهِمُ الْعَذابُ فَيَقُولُ الَّذِينَ ظَلَمُوا رَبَّنا أَخِّرْنا إِلى أَجَلٍ قَرِيبٍ نُجِبْ دَعْوَتَكَ وَ نَتَّبِعِ الرُّسُلَ أَ وَ لَمْ تَكُونُوا أَقْسَمْتُمْ مِنْ قَبْلُ ما لَكُمْ مِنْ زَوالٍ ﴿۴۴﴾
مردم را از روزی که مجازات بر آنان فرا می‌رسد هشدار بده که ستمگران [در آن روز] می‌گویند: صاحب‌اختیارا، مدّت کمی ما را مهلت ده تا [به دنیا بازگردیم و] دعوت تو را بپذیریم و رسولان را پیروی کنیم؛ [به آنان خواهند گفت:] مگر شما نبودید که قبلاً سوگند یاد می‌کردید(1) که زوالی نخواهید داشت(2)؟261
ابراهیم (14)
44
به آیه 38 نحل(16) توجّه فرمایید.
مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 99 و 100 مؤمنون(23) و 10 و 11 منافقون(63) آمده است.
وَ سَكَنْتُمْ فِي مَساكِنِ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ وَ تَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنا بِهِمْ وَ ضَرَبْنا لَكُمُ الْأَمْثالَ ﴿۴۵﴾
[مگر نه این است که] در مساکن آنان که بر خویش ستم کردند، سکونت یافتید و برای شما روشن شد که با آنان چه کردیم و [عملاً] برای شما [از احوال گذشتگان] مَثَلها زدیم(1)؟261
ابراهیم (14)
45
معنی و مفهوم این آیه، به بیان دیگر در آیه 26 سجده(32) آمده است.
وَ قَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَ عِنْدَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ ﴿۴۶﴾
آنان دسیسه خود را به کار بردند، در حالی که [کارایی] دسیسه آنان در اختیار خداست؛ و دسیسه آنان چنان نبود که کوهها بدان از جای کنده شود(1).261
ابراهیم (14)
46
منظور این است که تعالیم و کتب پیامبران همواره همچون کوه استوار و پابرجاست؛ به آیه 123 انعام(6) هم توجّه فرمایید.
فَلا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ ذُو انتِقامٍ ﴿۴۷﴾
هرگز مپندار خدا با رسولانش خلف وعده کند(1)، که خدا فرا دست و دادستان است.261
ابراهیم (14)
47
به آیات 55 نور(24) و 51 غافر(40) توجّه فرمایید.
يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ وَ بَرَزُوا لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ ﴿۴۸﴾
روزی که زمین به زمینی دیگر بدل شود(1) و آسمانها [به آسمانهایی دیگر] و [همه] در پیشگاه خدای یگانه قهّار، پدیدار گردند.261
ابراهیم (14)
48
به آیه 107 طه(20) توجّه فرمایید.
وَ تَرَى الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفادِ ﴿۴۹﴾
در آن روز بزهکاران را دست و پابسته در بند(1) مشاهده خواهی کرد(2).261
ابراهیم (14)
49
اصفاد: جمع صَفَد، غل و زنجیر آهنین.
معنی این آیه به بیان دیگر در آیه 13 فرقان(25) آمده است.
سَرابِيلُهُمْ مِنْ قَطِرانٍ وَ تَغْشى وُجُوهَهُمُ النَّارُ ﴿۵۰﴾
جامه‌هاشان(1) از قیر است و آتش چهره‌هاشان را فرا گرفته است(2)،261
ابراهیم (14)
50
سرابیل: جمع سِربال، تن پوش، جامه.
معنی این عبارت به بیان دیگر در آیات 41 اعراف(7) ، 50 ابراهیم(14) ، 39 انبیاء(21) ، 104 مؤمنون(23) و 16 زمر(39) آمده است.
لِيَجْزِيَ اللَّهُ كُلَّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسابِ ﴿۵۱﴾
تا خدا هر کس را برابر دستاوردش کیفر دهد، که خدا سریع‌الحساب است.261
ابراهیم (14)
51