فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ فَسْئَلِ الَّذِينَ يَقْرَؤُنَ الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكَ لَقَدْ جاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِينَ ﴿۹۴﴾
اگر در آنچه بر تو نازل کردیم تردید داری، از آنان که قبل از تو کتاب آسمانی می‌خوانده‌اند بپرس؛ حق از جانب صاحب‌اختیار توست، پس هرگز در زمره تردیدکنندگان مباش.219
یونس (10)
94
وَ لا تَكُونَنَّ مِنَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ الْخاسِرِينَ ﴿۹۵﴾
و در زمره کسانی که آیات خدا را دروغ می‌شمردند مباش، که زیانکار خواهی شد.219
یونس (10)
95
إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ ﴿۹۶﴾
کسانی که فرمان مجازات صاحب‌اختیارت(1) بر ایشان تحقّق یافته است - اگرچه هر نشانه‌ای [از قدرت خدا] بر آنان آشکار شود ایمان نمی‌آورند(2) تا آنکه مجازات دردناک را ببینند.219
یونس (10)
96
برای توجیه ترجمه «کلمه» به «فرمان مجازات» به بخش انتهایی آیه 71 زمر(39) توجّه فرمایید. منظور از آن همان مفاد آیه 85 ص(38) است.
به آیه 6 بقره(2) توجّه فرمایید.
وَ لَوْ جاءَتْهُمْ كُلُّ آيَةٍ حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ ﴿۹۷﴾
ترجمه این آیه، در آیه قبل ادغام شده است.219
یونس (10)
97
فَلَوْ لا كانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَها إِيمانُها إِلاَّ قَوْمَ يُونُسَ لَمَّا آمَنُوا كَشَفْنا عَنْهُمْ عَذابَ الْخِزْيِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ مَتَّعْناهُمْ إِلى حِينٍ ﴿۹۸﴾
چرا [اهالی] هیچ شهری(1) [به موقع] ایمان نیاوردند که ایمانشان سودمند باشد، مگر قوم یونس که چون [به موقع] ایمان آوردند، مجازات رسواکننده را در زندگی دنیا از آنان برداشتیم(2) و تا زمانی محدود [از زندگی] بهره‌مندشان ساختیم.220
یونس (10)
98
به زیرنویس آیه 58 بقره(2) مراجعه فرمایید.
هنگامی که یونس مشاهده کرد که قومش ایمان نمی‌آورند، آنها را با ناراحتی ترک کرد. مردم شهر چون یونس را مردی راستگو می‌شناختند و نشانه‌های مجازات هم کم و بیش به چشم می‌خورد، در غیاب او متنبه شده و دسته جمعی ابراز ایمان و توبه کردند. خدا هم مجازات را از آنان دور ساخت و هنگامی که یونس پس از ماجرای طولانی‌اش بازگشت، پذیرای او شدند. داستان یونس در آیات 139-148 صافات(37) آمده است.
وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعاً أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ ﴿۹۹﴾
اگر صاحب‌اختیار تو می‌خواست، همه اهل زمین [جبرا] ایمان می‌آوردند [ولی پدیده اختیار را به انسان تفویض کرد(1)]؛ آیا تو می‌خواهی مردم را وادار کنی که ایمان آورند(2)؟220
یونس (10)
99
برای توجیه افزوده، به آیه 3 انسان(76) توجّه فرمایید.
لا اکراه فی الدین 256 بقره(2) ؛ به آیه 45 ق(50) نیز توجّه فرمایید.
وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ ﴿۱۰۰﴾
چنین نیست که کسی جز بر [اساس] قانونمندی خدا ایمان آورد؛ و خدا پلیدی [و انکار] را بر کسانی قرار می‌دهد که خردورزی نمی‌کنند.220
یونس (10)
100
قُلِ انْظُرُوا ما ذا فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما تُغْنِي الْآياتُ وَ النُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لا يُؤْمِنُونَ ﴿۱۰۱﴾
بگو: نگاه کنید چه [نشانه‌هایی از قدرت و تدبیر خدا] در آسمانها و زمین است؛ و[لی] این نشانه‌ها و [تذکرِ] هشداردهندگان، به حال گروهی که ایمان نمی‌آورند، سودمند نخواهد بود(1).220
یونس (10)
101
به آیه 105 یوسف(12) توجّه فرمایید.
فَهَلْ يَنْتَظِرُونَ إِلاَّ مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِهِمْ قُلْ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ ﴿۱۰۲﴾
آیا در انتظار [روزگاری] جز روزهای [مصیبت بار] پیشینیانشان هستند؟ بگو: پس منتظر باشید، من هم با شما در انتظار خواهم ماند.220
یونس (10)
102
ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنا وَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذلِكَ حَقًّا عَلَيْنا نُنْجِ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۱۰۳﴾
آنگاه [به هنگام بلا] رسولان خود و مؤمنان را نجات می‌دهیم؛ زیرا بر عهده ماست که مؤمنان را نجات دهیم(1).220
یونس (10)
103
البته در صورتی که در برابر ظلم سکوت نکنند، در غیر این صورت مجازات شامل آنها نیز می‌شود؛ به آیه 165 اعراف(7) و 25 انفال(8) توجّه فرمایید. ضمناً کلمه «ننج» فعل مضارع مرفوع است و در اصل «ننجی» است، همان طور که در آیه 88 انبیاء(21) به صورت اصلی‌اش آمده.