أَ كانَ لِلنَّاسِ عَجَباً أَنْ أَوْحَيْنا إِلى رَجُلٍ مِنْهُمْ أَنْ أَنْذِرِ النَّاسَ وَ بَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ قالَ الْكافِرُونَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ مُبِينٌ ﴿۲﴾
آیا برای مردم شگفت‌‌آور است که به مردی از خودشان وحی کردیم که مردم را هشدار بده و مؤمنان را بشارت رسان که نزد صاحب‌اختیارشان پایگاهی شایسته دارند(1)؟ انکارورزان گفتند: این [مرد] جادوگری است آشکار.
سوره یونس (10) آیه 2
صفحه
208
سوره
یونس (10)
آیه
2
1
این پایگاه شایسته را در آیات 80 اسراء(17) و 54 و 55 قمر(54) ملاحظه فرمایید؛ ضمناً مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 63 اعراف(7) آمده است.
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ ما مِنْ شَفِيعٍ إِلاَّ مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ ﴿۳﴾
صاحب‌اختیار شما خداست که آسمانها و زمین را طی شش دوران(1) آفرید، آنگاه بر عرش [تدبیر] مستقر گشت(2). کار [آفرینش] را تدبیر می‌کند؛ هیچ کمک کاری جز به اذن [و قانونمندی] او وجود ندارد؛ این است خدا، صاحب‌اختیار شما، پس او را بندگی کنید؛ آیا پند نمی‌پذیرید(3)؟
سوره یونس (10) آیه 3
صفحه
208
سوره
یونس (10)
آیه
3
1
به زیرنویس آیه 54 اعراف(7) توجّه فرمایید.
2
مفهوم این بخش از آیه، در آیه 59 فرقان(25) نیز آمده است.
3
اصل واژه «تَذَکرون»، «تَتَذَکرون» است.
إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا إِنَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ بِالْقِسْطِ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرابٌ مِنْ حَمِيمٍ وَ عَذابٌ أَلِيمٌ بِما كانُوا يَكْفُرُونَ ﴿۴﴾
بازگشت همه شما به پیشگاه اوست؛ خدا [آن را] به درستی وعده داده است(1)؛ اوست که آفرینش را آغاز می‌کند، سپس تکرار می‌کند(2) تا مؤمنانِ نیک‌رفتار را عادلانه پاداش دهد؛ و انکارورزان به خاطر انکارشان آشامیدنی ای از آب داغ و مجازاتی دردناک [در انتظار] دارند.
سوره یونس (10) آیه 4
صفحه
208
سوره
یونس (10)
آیه
4
1
عبارت «وَعدَ اللّه حقًّا» مخفف عبارت «وَعَدَ اللّه وَعدا حَقًّا» است. این عبارت در آیات 122 نساء(4) و 9 لقمان(31) نیز آمده است.
2
به آیات 19 عنکبوت(29) و 79 یس(36) توجّه فرمایید.
هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِياءً وَ الْقَمَرَ نُوراً وَ قَدَّرَهُ مَنازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَ الْحِسابَ ما خَلَقَ اللَّهُ ذلِكَ إِلاَّ بِالْحَقِّ يُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿۵﴾
اوست که خورشید را فروزان و ماه را تابان آفرید و برای آن جایگاهها[ی معینی] تقدیر کرد تا [با تغییر وضع ماه] شمار سنوات و حساب [ایام] را بدانید؛ این [نظام] را به حق آفرید و آیات را برای اهل دانش به وضوح بیان می‌کند.
سوره یونس (10) آیه 5
صفحه
208
سوره
یونس (10)
آیه
5
إِنَّ فِي اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ما خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَّقُونَ ﴿۶﴾
بی‌گمان در گردش پیاپی(1) شب و روز و آنچه خدا در آسمانها و زمین آفریده، برای پرواپیشگان نشانه‌هایی [از قدرت خدا] است.
سوره یونس (10) آیه 6
صفحه
208
سوره
یونس (10)
آیه
6
1
برای توجیه ترجمه «اختلاف»، با آیه 62 فرقان(25) مقایسه فرمایید.
إِنَّ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ ﴿۷﴾
کسانی که انتظار [رستاخیز و] لقای ما را ندارند و به زندگی دنیا دلخوش گشته و به آن اطمینان یافته‌اند و کسانی که از نشانه‌های [قدرت] ما غافلند،
سوره یونس (10) آیه 7
صفحه
209
سوره
یونس (10)
آیه
7
أُولئِكَ مَأْواهُمُ النَّارُ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ ﴿۸﴾
به [سزای] دستاوردشان، جایگاهشان دوزخ است.
سوره یونس (10) آیه 8
صفحه
209
سوره
یونس (10)
آیه
8
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمانِهِمْ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ ﴿۹﴾
و[لی] مؤمنانِ نیک‌رفتار را به پاس ایمانشان، صاحب‌اختیارشان به بوستانهای پرنعمت، که نهرها از کنارشان جاری خواهد بود، هدایت می‌کند(1).
سوره یونس (10) آیه 9
صفحه
209
سوره
یونس (10)
آیه
9
1
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 17 محمّد(47) آمده است.
دَعْواهُمْ فِيها سُبْحانَكَ اللَّهُمَّ وَ تَحِيَّتُهُمْ فِيها سَلامٌ وَ آخِرُ دَعْواهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ ﴿۱۰﴾
نیایش آنان در بهشت این است که: بارخدایا، تو را تقدیس می‌کنیم؛ و درودشان در آنجا سلام است(1)؛ و پایان‌بخش نیایششان این است که: الحمد للّه ربّ العالمین.
سوره یونس (10) آیه 10
صفحه
209
سوره
یونس (10)
آیه
10
1
به آیات 23 و 24 رعد(13) و 73 زمر(39) توجّه فرمایید.
وَ لَوْ يُعَجِّلُ اللَّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجالَهُمْ بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ فَنَذَرُ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا فِي طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ ﴿۱۱﴾
اگر با همان شتاب که مردم در طلب خیرند، خدا [به عقوبت اعمالشان] برای آنان شرّ مقدّر می‌کرد(1)، مدّت [حیات]شان سپری شده بود؛ ولی ما کسانی را که انتظار [رستاخیز و] لقای ما را ندارند، [فرصت می‌دهیم و(2)] در طغیانشان سرگشته رها می‌سازیم.
سوره یونس (10) آیه 11
صفحه
209
سوره
یونس (10)
آیه
11
1
اشاره به گفتار مشرکان است که در آیات 16 ص(38) و 32 انفال(8) آمده است.
2
برای توجیه افزوده، به آیات 61 نحل(16) و 45 فاطر(35) توجّه فرمایید.