وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ أَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ ﴿۲۸﴾
بدانید که اموال و فرزندانتان فقط [وسیله] آزمایشند(1)، و خداست که پاداشی بزرگ در اختیار اوست.180
انفال (8)
28
با آیه 14 آلعمران(3) مقایسه فرمایید؛ ضمناً به آیات 55 و 56 مؤمنون(23) توجّه فرمایید.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً وَ يُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿۲۹﴾
ای ایمانآوردگان، اگر در برابر خدا پروا داشته باشید، شما را بصیرتِ شناخت عطا خواهد کرد(1) و بدیهای شما را بزداید و ببخشد، که خدا افزونبخشی بیحدّ دارد.180
انفال (8)
29
مفهوم این بخش از آیه به بیان دیگر در آیات 69 عنکبوت(29) ، 17 محمّد(47) و 28 حدید(57) آمده است.
وَ إِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ وَ يَمْكُرُونَ وَ يَمْكُرُ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَيْرُ الْماكِرِينَ ﴿۳۰﴾
و آن هنگام [را به یاد آر] که انکارورزان [در مکه] دسیسهای را علیه تو ساز میکردند تا تو را بازداشت یا به قتل برسانند و یا [از مکه] اخراجت کنند(1)؛ آنان دسیسه کردند و خدا هم [با] دسیسه [آنان مقابله] کرد، که خدا بهترین دسیسهگران است(2).180
انفال (8)
30
به آیه 40 توبه(9) توجّه فرمایید. مفسّران نقل کردهاند: سران قریش شبی در مکه مجلس شوری - در مورد تعیین تکلیف خود در مقابل پیامبر - تشکیل دادند. برخی از ایشان گفتند او را دستگیر و زندانی کنیم برخی دیگر گفتند او را بکشیم و عدّهای رأی دادند که باید او را از مکه اخراج کنیم. نهایتاً مصمّم به قتل او شدند. بقیه داستان را در زیرنویس آخر آیه 40 توبه(9) ملاحظه فرمایید.
به آیات 123 انعام(6) و 182 اعراف(7) توجّه فرمایید.
وَ إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُنا قالُوا قَدْ سَمِعْنا لَوْ نَشاءُ لَقُلْنا مِثْلَ هذا إِنْ هذا إِلاَّ أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿۳۱﴾
چون آیات ما بر آنان خوانده شود، گویند: شنیدیم، ما هم اگر بخواهیم مثل آن را خواهیم گفت، اینها چیزی جز افسانههای پیشینیان نیست.180
انفال (8)
31
وَ إِذْ قالُوا اللَّهُمَّ إِنْ كانَ هذا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ أَوِ ائْتِنا بِعَذابٍ أَلِيمٍ ﴿۳۲﴾
و [به یاد آر] آنگاه که گفتند: بارخدایا، اگر این آیات به راستی حق است و از جانب توست، سنگهایی از آسمان بر ما ببار و یا به مجازاتی دردناک گرفتارمان ساز(1).180
انفال (8)
32
درخواست مشابه مشرکین مکه را در آیه 16 ص(38) ملاحظه فرمایید؛ ضمناً اقوام دیگر نیز مشابه همین درخواست را از پیامبرشان داشتند؛ این درخواستها را در مورد قوم صالح در آیه 77 اعراف(7) و در مورد قوم نوح در آیه 32 هود(11) و در مورد قوم شعیب در آیه 187 شعراء(26) و در مورد قوم لوط در آیه 29 عنکبوت(29) و در مورد قوم هود در آیه 22 احقاف(46) ملاحظه فرمایید.
وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِيهِمْ وَ ما كانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ ﴿۳۳﴾
ولی خدا بر آن نیست که در حالی که تو در میان آنان [به هشدار و بشارت پرداخته] ای، مجازاتشان کند؛ و در حال استغفار نیز خدا مجازاتشان نخواهد کرد.180
انفال (8)
33
وَ ما لَهُمْ أَلاَّ يُعَذِّبَهُمُ اللَّهُ وَ هُمْ يَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ ما كانُوا أَوْلِياءَهُ إِنْ أَوْلِياؤُهُ إِلاَّ الْمُتَّقُونَ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ ﴿۳۴﴾
[ولی پس از تو، اگر استغفار نکنند] چرا خدا مجازاتشان نکند، در حالی که [مردم را] از [عبادت در] مسجدالحرام بازمیدارند، با آنکه متولّیان آن هم نیستند؛ متولّیان [برحق] مسجدالحرام تنها پرواپیشگانند، ولی بیشترشان نمیدانند.181
انفال (8)
34
وَ ما كانَ صَلاتُهُمْ عِنْدَ الْبَيْتِ إِلاَّ مُكاءً وَ تَصْدِيَةً فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ ﴿۳۵﴾
نمازشان در خانه [کعبه] جز صفیر کشیدن و کف زدن نیست؛ پس به سزای انکارتان مجازات را بچشید.181
انفال (8)
35
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَسَيُنْفِقُونَها ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلى جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَ ﴿۳۶﴾
انکارورزان اموالشان را هزینه میکنند تا [مردم را] از راه خدا بازدارند؛ هزینه خواهند کرد، ولی مایه حسرت [و اندوه] آنان خواهد شد و سپس شکست خواهند خورد؛ و انکارورزان به دوزخ احضار خواهند شد.181
انفال (8)
36
لِيَمِيزَ اللَّهُ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ يَجْعَلَ الْخَبِيثَ بَعْضَهُ عَلى بَعْضٍ فَيَرْكُمَهُ جَمِيعاً فَيَجْعَلَهُ فِي جَهَنَّمَ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ ﴿۳۷﴾
[حوادث جریان مییابد] تا خدا پلید را از پاک متمایز کند(1) و پلیدها را به یکدیگر ملحق و جملگی را مجتمع کند و به دوزخ درآورد؛ آنان زیانکارند.181
انفال (8)
37
به آیه 100 مائده(5) و 18 سجده(32) توجّه فرمایید.