وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِينُهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۸﴾
سنجش [اعمال] در آن روز به حق انجام می‌گیرد و آنان که برآورد [اعمال]شان وزین و ارزشمند باشد(1)، رستگارند.151
اعراف (7)
8
توضیحات روشن‌تر را در آیات 47 اانبیاء(21) و 6-8 زلزال(99) ملاحظه فرمایید.
وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِينُهُ فَأُولئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِما كانُوا بِآياتِنا يَظْلِمُونَ ﴿۹﴾
و آنان که برآورد [اعمال]شان سبک و بی‌ارزش باشد(1)، افرادی هستند که با ستم [و انکار] نسبت به نشانه‌های [الوهیت] ما، خود را به زیان انداخته‌اند.151
اعراف (7)
9
به آیه 105 کهف(18) توجّه فرمایید.
وَ لَقَدْ مَكَّنَّاكُمْ فِي الْأَرْضِ وَ جَعَلْنا لَكُمْ فِيها مَعايِشَ قَلِيلاً ما تَشْكُرُونَ ﴿۱۰﴾
شما را در زمین تمکین و اقتدار بخشیدیم و در آن وسایل معیشت برای شما فراهم ساختیم؛ امّا عدّه قلیلی سپاس می‌دارید(1).151
اعراف (7)
10
به زیرنویس آیه 7 ابراهیم(14) مراجعه فرمایید.
وَ لَقَدْ خَلَقْناكُمْ ثُمَّ صَوَّرْناكُمْ ثُمَّ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلِيسَ لَمْ يَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ ﴿۱۱﴾
شما را آفریدیم و صورتگری کردیم، آنگاه فرشتگان را گفتیم: برای [بزرگداشت] آدم ابراز فروتنی(1) کنید، همه ابراز فروتنی کردند، جز ابلیس(2)، که سرِ خضوع نداشت.151
اعراف (7)
11
برای توجیه ترجمه سجده به ابراز فروتنی، به زیرنویس آیه 50 کهف(18) مراجعه فرمایید.
استثناء منقطع است زیرا ابلیس از جنس فرشتگان نبود. به آیات 27 حجر(15) و 50 کهف(18) مراجعه فرمایید.
قالَ ما مَنَعَكَ أَلاَّ تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قالَ أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِي مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ ﴿۱۲﴾
[خدا] گفت: آنگاه که تو را [به فروتنی] فرمان دادم، چه چیز تو را از ابراز فروتنی بازداشت؟ گفت: من نسبت به او برتری دارم؛ مرا از آتش آفریده‌ای و او را از گِل(1).152
اعراف (7)
12
واژه «اَلاّ» خلاصه «اَن لا» است. حرف «لا» در اینجا زاید و برای تأکید است. مورد مشابه در آیه 93 طه(20) آمده است.
قالَ فَاهْبِطْ مِنْها فَما يَكُونُ لَكَ أَنْ تَتَكَبَّرَ فِيها فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ ﴿۱۳﴾
گفت: از آن [مقام] فرود آی که گردنکشی در این [مقام] حق تو نیست؛ بیرون رو که در زمره تحقیرشدگانی.152
اعراف (7)
13
قالَ أَنْظِرْنِي إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ ﴿۱۴﴾
[ابلیس] گفت: تا روزی که [انسانها] برانگیخته شوند مرا مهلت ده.152
اعراف (7)
14
قالَ إِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ ﴿۱۵﴾
[خدا] گفت: مهلت خواهی داشت.152
اعراف (7)
15
قالَ فَبِما أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقِيمَ ﴿۱۶﴾
[ابلیس] گفت: اکنون که مرا در راه تباهی واگذاردی(1)، بر سر راه راست تو(2) در کمین آنان خواهم نشست؛152
اعراف (7)
16
به بخش پایانی آیه 74 غافر(40) توجّه فرمایید.
برای شناخت راه راست خدا، به زیرنویس آیه 153 انعام(6) در مورد ده فرمان قرآنی مراجعه فرمایید.
ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شاكِرِينَ ﴿۱۷﴾
آنگاه از جلو و پشت سر و از راست و چپشان(1) به سراغ آنان خواهم رفت و بیشترشان را سپاسگزار [نعمت خود] نخواهی یافت(2).152
اعراف (7)
17
ایمان: جمع یمین: طرف راست و شمائل: جمع شِمال: طرف چپ.
معنی و مفهوم این آیه در آیات 268 بقره(2) و 118-120 نساء(4) نیز به بیان دیگر آمده. ضمناً مفهوم این آیات را با توجّه به آیات 42 حجر(15) یا 99 و 100 نحل(16) باید در نظر گرفت.