وَ أَنَّ هذا صِراطِي مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ ذلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿۱۵۳﴾
و اینکه [آگاه باشید] این راه راست من است(1)، پس از آن پیروی کنید؛ و به راههای دیگر مروید که شما را از راه خدا پراکنده خواهند کرد؛ این است [آنچه خدا] شما را به آن سفارش کرده است، بسا که پرواپیشه شوید.
سوره انعام (6) آیه 153
صفحه
149
سوره
انعام (6)
آیه
153
1
محتوای مجموعه آیات اخیر 151-153 انعام(6)، ده فرمان قرآنی است که خدا آنها را راه راست خود معرّفی کرده است.
ثُمَّ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ تَماماً عَلَى الَّذِي أَحْسَنَ وَ تَفْصِيلاً لِكُلِّ شَيْءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لَعَلَّهُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ ﴿۱۵۴﴾
[به انبیای پیشین این آموزه‌ها را دادیم،] سپس برای تفصیل آن به موسی کتاب دادیم تا [شریعت] آن شخصیت نیکوکار کامل شود و بیان واضح هر چیزی و هدایت و رحمتی باشد، بسا که به لقای صاحب‌اختیارشان باور آورند.
سوره انعام (6) آیه 154
صفحه
149
سوره
انعام (6)
آیه
154
وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۱۵۵﴾
و این [قرآن] کتابی مبارک است که نازل کردیم، از آن پیروی کنید و پرواپیشه باشید، بسا که مورد رحمت قرار گیرید؛
سوره انعام (6) آیه 155
صفحه
149
سوره
انعام (6)
آیه
155
أَنْ تَقُولُوا إِنَّما أُنْزِلَ الْكِتابُ عَلى طائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنا وَ إِنْ كُنَّا عَنْ دِراسَتِهِمْ لَغافِلِينَ ﴿۱۵۶﴾
تا نگویید: تنها بر دو گروه [یهود و نصاری] قبل از ما کتاب نازل شده است و ما از بحث و مطالعه [کتابِ] آنان بی‌خبر بودیم؛
سوره انعام (6) آیه 156
صفحه
149
سوره
انعام (6)
آیه
156
أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْكِتابُ لَكُنَّا أَهْدى مِنْهُمْ فَقَدْ جاءَكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِآياتِ اللَّهِ وَ صَدَفَ عَنْها سَنَجْزِي الَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ آياتِنا سُوءَ الْعَذابِ بِما كانُوا يَصْدِفُونَ ﴿۱۵۷﴾
یا نگویید: اگر بر ما نیز کتاب نازل می‌شد، راه‌‌‌یافته‌تر از آنان بودیم؛ اینک برای شما نیز نشانه روشن و هدایت و رحمت از جانب صاحب‌اختیارتان فرا رسید؛ و کیست ستمکارتر از آن که آیات خدا را دروغ شمرْد و از آنها رویگردان شد؟ کسانی را که از آیات ما کناره گرفتند، به خاطر اعراض [بی‌دلیل]شان به مجازاتی سخت کیفر خواهیم داد.
سوره انعام (6) آیه 157
صفحه
149
سوره
انعام (6)
آیه
157
هَلْ يَنْظُرُونَ إِلاَّ أَنْ تَأْتِيَهُمُ الْمَلائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ رَبُّكَ أَوْ يَأْتِيَ بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ لا يَنْفَعُ نَفْساً إِيمانُها لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمانِها خَيْراً قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ ﴿۱۵۸﴾
آیا [پس از آن همه اندرزهای رسا] جز این انتظار می‌برند که فرشتگان [مرگ(1)] به سراغشان آیند یا [مجازاتِ] پروردگارت و یا برخی از نشانه‌های [مجازات] ش(2) فرا رسد؟ روزی که برخی از نشانه‌های [مجازات] صاحب‌اختیارت آشکار شود، ایمان افرادی که قبلاً ایمان نداشته یا در پرتو ایمان دست به کار نیکی نزده‌اند، سودی به حالشان نخواهد داشت(3)؛ بگو: شما منتظر باشید، ما هم در انتظار خواهیم ماند.
سوره انعام (6) آیه 158
صفحه
150
سوره
انعام (6)
آیه
158
1
برای توجیه افزوده، به نیمه دوم آیه 93 انعام(همین سوره) توجه فرمایید.
2
برای توجیه افزوده، با آیات 26 نحل(16) و 5 اعراف(7) مقایسه فرمایید. این نحوه بیان در آیه 2 حشر(59) نیز آمده است.
3
به آیه 18 نساء(4) توجّه فرمایید و مصداق آن را در آیه 90 یونس(10) ملاحظه فرمایید.
إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَ كانُوا شِيَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ إِنَّما أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِما كانُوا يَفْعَلُونَ ﴿۱۵۹﴾
مسلّماً تو با کسانی که دین خویش را دستخوش تفرقه کردند و گروه گروه شدند، هیچ پیوند و بستگی نداری(1)؛ آنان کارشان فقط با خداست و [روز رستاخیز] از رفتاری که داشتند، آگاهشان خواهد ساخت(2)
سوره انعام (6) آیه 159
صفحه
150
سوره
انعام (6)
آیه
159
1
زیرا توسّط تو، یک آیین بیشتر عرضه نداشتیم و یک نام بیشتر بر آن ننهادیم؛ به آیه 78 حج(22) هو سماکم المسلمین توجّه فرمایید.
2
به آیه 22 ق(50) توجّه فرمایید.
مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلا يُجْزى إِلاَّ مِثْلَها وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ ﴿۱۶۰﴾
هر که کار نیکو عرضه کند، پاداش او چندین برابر(1) خواهد بود؛ و آنان که کار زشتی عرضه کنند، فقط همانند آن کیفر بینند و مورد ظلم قرار نمی‌گیرند(2).
سوره انعام (6) آیه 160
صفحه
150
سوره
انعام (6)
آیه
160
1
بعضی از تفاسیر از جمله تفسیر کبیر منهج‌الصادقین عقیده دارند که لفظ «عشر» در این موارد برای اظهار کثرت است؛ آیات 245 و 261 بقره(2) ، 40 نساء(4) ، 10 زمر(39) و 84 قصص(28) مؤید نظر اوست.
2
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 84 قصص(28) آمده است.
قُلْ إِنَّنِي هَدانِي رَبِّي إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ دِيناً قِيَماً مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۱۶۱﴾
بگو: صاحب‌اختیارم مرا به راهی راست هدایت کرده است؛ [به] دینی پایدار، همان آیین ابراهیم حقگرا که در جرگه شرک‌‌‌ورزان نبود(1).
سوره انعام (6) آیه 161
صفحه
150
سوره
انعام (6)
آیه
161
1
مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیه 123 نحل(16) آمده است.
قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ ﴿۱۶۲﴾
بگو: نماز و [تمامی] عباداتم و زندگی و مرگم همه برای خدای صاحب‌اختیار جهانیان است؛
سوره انعام (6) آیه 162
صفحه
150
سوره
انعام (6)
آیه
162