وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ كَذَّبَ بِآياتِهِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ ﴿۲۱﴾
کیست ستمکارتر از آن که دروغ به خدا نسبت دهد(1) یا آیات او را دروغ شمارد؟ به راستی ستمگران رستگار نخواهند شد.
سوره انعام (6) آیه 21
صفحه
130
سوره
انعام (6)
آیه
21
1
مصداق آن را در آیه 79 بقره(2) و سرانجامشان را در آیه 18 هود(11) ملاحظه فرمایید.
وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكاؤُكُمُ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ ﴿۲۲﴾
و [به یاد آر] روزی را که همگان را احضار می‌کنیم(1)، آنگاه به شرک‌‌‌ورزان خطاب کنیم(2): افرادی که معبود خود تصوّر می‌کردید، کجا هستند(3)
سوره انعام (6) آیه 22
صفحه
130
سوره
انعام (6)
آیه
22
1
برای توجیه ترجمه «حشر» به بخش پایانی آیه 61 قصص(28) توجّه فرمایید.
2
تناقضی با آیه 174 بقره(2) ندارد؛ به زیرنویس اول آن آیه مراجعه فرمایید.
3
به آیه 48 فصلت(41) توجّه فرمایید.
ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُهُمْ إِلاَّ أَنْ قالُوا وَ اللَّهِ رَبِّنا ما كُنَّا مُشْرِكِينَ ﴿۲۳﴾
عذرشان همین است که: سوگند به خدا، صاحب‌اختیارمان که ما مشرک نبودیم.
سوره انعام (6) آیه 23
صفحه
130
سوره
انعام (6)
آیه
23
انْظُرْ كَيْفَ كَذَبُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ ﴿۲۴﴾
ببین چگونه [دعاوی] خود را تکذیب می‌کنند و بتهایی که به باطل عَلَم می‌کردند، از نظرشان ناپدید گشت.
سوره انعام (6) آیه 24
صفحه
130
سوره
انعام (6)
آیه
24
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَ جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِنْ يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لا يُؤْمِنُوا بِها حَتَّى إِذا جاؤُكَ يُجادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلاَّ أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿۲۵﴾
پاره‌ای از آنان [در ظاهر] به [گفتار] تو گوش فرا می‌دهند، و[لی] بر دلهاشان پرده(1) و بر گوشهاشان سنگینی نهادیم(2) تا آن [پیام] را درنیابند؛ و هر آیتی را که مشاهده کنند باور نمی‌آورند؛ وقتی هم که به سراغ تو آیند، انکارورزان با تو مجادله می‌کنند [و] می‌گویند: این [کتاب] چیزی جز افسانه‌های(3) پیشینیان نیست.
سوره انعام (6) آیه 25
صفحه
130
سوره
انعام (6)
آیه
25
1
آکنه: جمع کنان: پرده.
2
علت آن را در آیات 10 بقره(2) ، 155 نساء(4) ، 125 توبه(9) و نیمه دوّم 5 صف(61) ملاحظه فرمایید.
3
اساطیر: جمع اسطورَه: افسانه.
وَ هُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَ يَنْأَوْنَ عَنْهُ وَ إِنْ يُهْلِكُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُونَ ﴿۲۶﴾
آنان [دیگران را هم] از [پیروی] قرآن بازمی‌دارند و خود نیز از آن کناره می‌گیرند؛ در حالی که تنها خود را به هلاکت می‌اندازَند و نمی‌فهمند.
سوره انعام (6) آیه 26
صفحه
130
سوره
انعام (6)
آیه
26
وَ لَوْ تَرى إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقالُوا يا لَيْتَنا نُرَدُّ وَ لا نُكَذِّبَ بِآياتِ رَبِّنا وَ نَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۲۷﴾
و کاش آنان را هنگامی که در برابر آتش بازداشت شده‌اند، مشاهده می‌کردی که [با حسرت] خواهند گفت: کاش [به دنیا] بازگردانده شویم و آیات صاحب‌اختیار خود را دروغ نشمریم و در زمره مؤمنان قرار گیریم(1).
سوره انعام (6) آیه 27
صفحه
130
سوره
انعام (6)
آیه
27
1
معنی و مفهوم این آیه، به بیان دیگر در آیات 100 مؤمنون(23) و 12 سجده(32) آمده است.
بَلْ بَدا لَهُمْ ما كانُوا يُخْفُونَ مِنْ قَبْلُ وَ لَوْ رُدُّوا لَعادُوا لِما نُهُوا عَنْهُ وَ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ ﴿۲۸﴾
[چنین نیست که به راه آمده باشند] بلکه اعمال و نیاتی که قبلاً پنهان می‌کردند، در برابرشان آشکار شده؛ و اگر [هم به دنیا] بازگردانده شوند، همان رفتاری را که از آن نهی شده‌اند از سر گیرند و مسلّماً دروغ‌پردازند.
سوره انعام (6) آیه 28
صفحه
131
سوره
انعام (6)
آیه
28
وَ قالُوا إِنْ هِيَ إِلاَّ حَياتُنَا الدُّنْيا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ ﴿۲۹﴾
می‌گفتند: جز زندگی دنیای ما هیچ [خبری] نیست و هرگز برانگیخته نخواهیم شد.
سوره انعام (6) آیه 29
صفحه
131
سوره
انعام (6)
آیه
29
وَ لَوْ تَرى إِذْ وُقِفُوا عَلى رَبِّهِمْ قالَ أَ لَيْسَ هذا بِالْحَقِّ قالُوا بَلى وَ رَبِّنا قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ ﴿۳۰﴾
کاش آنان را هنگامی که در برابر صاحب‌اختیارشان بازداشت شده‌اند(1) مشاهده می‌کردی؛ که [خدا به آنان] گوید: آیا این [آتش(2)] حق [شما] نیست؟ گویند: چرا، سوگند به صاحب‌اختیارمان؛ [آنگاه خدا] گوید: پس به سزای آن که انکار می‌ورزیدید، مجازات را بچشید.
سوره انعام (6) آیه 30
صفحه
131
سوره
انعام (6)
آیه
30
1
به آیه 6 مطففین(83) توجّه فرمایید.
2
برای توجیه افزوده، به آیه 34 احقاف(46) توجّه فرمایید.