إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرى إِثْماً عَظِيماً ﴿۴۸﴾
خدا این [گناه را] که برایش [در قدرت] شریک قائل شوند نمی‌بخشد، و[لی] غیر از آن را برای هر که بخواهد [و شایسته بداند] می‌بخشد؛ و هر که برای خدا شریک قائل شود، گناهی عظیم بربافته است(1).86
نساء (4)
48
به مفهوم عقوبت شرک، در آیه 116 نساء(همین سوره) و زیرنویس مربوطه توجه فرمایید.
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنْفُسَهُمْ بَلِ اللَّهُ يُزَكِّي مَنْ يَشاءُ وَ لا يُظْلَمُونَ فَتِيلاً ﴿۴۹﴾
آیا توجّه نکرده‌ای به کسانی که خودستایی می‌کنند(1)؟ خداست که هر که را بخواهد به پاکی می‌ستاید(2) و مورد کمترین ظلمی قرار نخواهند گرفت.86
نساء (4)
49
اشاره به خودستایی‌‌هایی است که برای نمونه در آیات 80 و 111 بقره(2) و 18 مائده(5) و 6 جمعه(62) آمده است؛ در عین حال عمومیت آیه به جای خود محفوظ است.
نمونه‌های آن را در مورد ابراهیم و ادریس در آیات 41 و 56 مریم(19)، در مورد یعقوب در آیه 68 یوسف(12)، در مورد یوسف در آیه 24 یوسف(12)، در مورد موسی در آیه 51 مریم(19)، در مورد آسیه همسر فرعون و مریم در آیات 11-12 تحریم(66) در مورد عیسی در آیه 45 آل‌عمران(3) و در مورد محمّد(ص) در آیات 196 اعراف(7) و 4 قلم(68) ملاحظه فرمایید.
انْظُرْ كَيْفَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَ كَفى بِهِ إِثْماً مُبِيناً ﴿۵۰﴾
ببین چگونه دروغ به خدا نسبت می‌دهند(1)؛ و همین عمل به عنوان گناه آشکار کافی است.86
نساء (4)
50
منظور دروغی است که یهودیان مطرح می‌کردند و در آیه 80 بقره(2) آمده است. آیه 79 بقره(2) هم در رابطه با همین افراد است.
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ وَ يَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هؤُلاءِ أَهْدى مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلاً ﴿۵۱﴾
آیا توجّه نکرده‌ای به کسانی که اطلاع محدودی از کتاب [آسمانی] یافته‌اند(1) [و بنا به مصلحت روز] به بت[ها] و طاغوتها می‌گروند و درباره انکارورزان اظهار می‌دارند که: اینها راه‌یافته‌تر از مؤمنین هستند(2)؟!86
نساء (4)
51
به زیرنویس آیه 23 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید.
تعریض به یهودیانی است که در جنگ احزاب از مشرکان حمایت می‌کردند.
أُولئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ مَنْ يَلْعَنِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ نَصِيراً ﴿۵۲﴾
آنان کسانی هستند که خدا نفرینشان کرده است؛ و هر که را خدا نفرین کند، یاوری برای او نخواهی یافت.87
نساء (4)
52
أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ فَإِذاً لا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيراً ﴿۵۳﴾
مگر یهودیان سهمی از فرمانروایی دارند؟ در آن صورت هم از بذل پشیزی به مردم دریغ می‌ورزیدند(1).87
نساء (4)
53
آیه معنی و مفهوم آیه 100 اسراء(17) را دارد.
أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنا آلَ إِبْراهِيمَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ آتَيْناهُمْ مُلْكاً عَظِيماً ﴿۵۴﴾
یا اینکه به اشخاص[ی مثل پیامبر و گروندگانش]، به خاطر این [رسالت و قرآن] که خدا از افزون‌بخشی خود به آنها عطا کرده است حسد می‌ورزند؟! [با آنکه یهود هم از] خاندان ابراهیم [هستند و زمانی خود آنان] را کتاب و دانشِ توأم با بینش و فرمانروایی بزرگی بخشیدیم(1).87
نساء (4)
54
مثل حاکمیت یوسف در مصر و داود و سلیمان در شامات. در مورد یوسف به آیات 54 -56 یوسف(12) و در مورد داود به آیات 251 بقره(2) ، 10 سبأ(34) ، 20 و 26 ص(38)، و در مورد سلیمان به آیات 16 و 17 نمل(27) و نیز 38-40 نمل(27) توجّه فرمایید. یادآوری می‌شود نسل ابراهیم به علت دو همسر ابراهیم (سارا و هاجر)، به دو شاخه اسرائیلی و اسماعیلی تقسیم شد؛ سارا به اتّفاق فرزندش اسحاق (پدر یعقوب) در فلسطین زندگی می‌کرد و منشأ شاخه اسرائیلی بود؛ هاجر با فرزندش اسماعیل ساکن عربستان بود و منشأ شاخه اسماعیلی شد که تیره‌ای از اعرابند.
فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَ كَفى بِجَهَنَّمَ سَعِيراً ﴿۵۵﴾
برخی از آنان به پیامبر گرویدند و برخی [دیگر مردم را] از [اقبال به] او بازداشتند؛ و دوزخ به عنوان آتش سوزان [برای آنان] کافی است.87
نساء (4)
55
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِنا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ ناراً كُلَّما نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْناهُمْ جُلُوداً غَيْرَها لِيَذُوقُوا الْعَذابَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَزِيزاً حَكِيماً ﴿۵۶﴾
کسانی که آیات ما را انکار کردند، به آتشی درآوریم‌شان که هر گاه پوستشان بسوزد، به پوست دیگر مجهزشان کنیم تا [همواره] مجازات را بچشند، که خدا فرا دستی است فرزانه.87
نساء (4)
56
وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً لَهُمْ فِيها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ نُدْخِلُهُمْ ظِلاًّ ظَلِيلاً ﴿۵۷﴾
امّا مؤمنانِ نیک‌رفتار را در باغهایی [از بهشت] وارد می‌کنیم که نهرها در دامن آن جاری است و جاودانه در آن بسر برند، در آنجا همسرانی پاک [و زیبا] دارند(1) و در سایه‌ای گسترده داخلشان کنیم.87
نساء (4)
57
اوصاف این همسران را در آیات 48 صافات(37) ، 22 و 23 واقعه(56) و 33 نبأ(78) ملاحظه فرمایید.