يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْراهِيمَ وَ ما أُنْزِلَتِ التَّوْراةُ وَ الْإِنْجِيلُ إِلاَّ مِنْ بَعْدِهِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ ﴿۶۵﴾
ای اهل‌کتاب، چرا در [باره] ابراهیم [با یکدیگر] به محاجّه برخاسته‌اید [و هر یک او را وابسته به آیین خود می‌دانید(1)]، در حالی که تورات و انجیل بعد از او نازل شده است؛ آیا خردورزی نمی‌کنید؟
سوره آل‌عمران (3) آیه 65
صفحه
58
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
65
1
برای توجیه افزوده، به آیه 140 بقره(2) توجّه فرمایید.
ها أَنْتُمْ هؤُلاءِ حاجَجْتُمْ فِيما لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِيما لَيْسَ لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ ﴿۶۶﴾
هان! شما کسانی هستید که درباره آنچه از آن آگاهی دارید محاجّه کردید؛ چرا در [مورد] آنچه هیچ اطلاعی از آن ندارید، به محاجّه برمی‌خیزید؟ [حقیقت را] خدا می‌داند نه شما.
سوره آل‌عمران (3) آیه 66
صفحه
58
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
66
ما كانَ إِبْراهِيمُ يَهُودِيًّا وَ لا نَصْرانِيًّا وَ لكِنْ كانَ حَنِيفاً مُسْلِماً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۶۷﴾
ابراهیم نه یهودی بود نه مسیحی، بلکه حقگرایی بود تسلیم [خدا(1)] و در جرگه شرک‌‌‌ورزان نبود.
سوره آل‌عمران (3) آیه 67
صفحه
58
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
67
1
برای توجیه افزوده با بخش پایانی آیه 66 غافر(40) مقایسه فرمایید.
إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۶۸﴾
در حقیقت، نزدیکترین مردم به ابراهیم کسانی هستند که از او پیروی کردند و [از جمله] این پیامبر و مؤمنان [همراهش]؛ و خدا کارساز مؤمنان است.
سوره آل‌عمران (3) آیه 68
صفحه
58
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
68
وَدَّتْ طائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَوْ يُضِلُّونَكُمْ وَ ما يُضِلُّونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُونَ ﴿۶۹﴾
گروهی از اهل‌کتاب دوست دارند کاش [بتوانند] شما را گمراه کنند، در حالی که تنها خود را گمراه می‌کنند و نمی‌فهمند.
سوره آل‌عمران (3) آیه 69
صفحه
58
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
69
يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ أَنْتُمْ تَشْهَدُونَ ﴿۷۰﴾
ای اهل‌کتاب، چرا آگاهانه آیات خدا را انکار می‌کنید؟
سوره آل‌عمران (3) آیه 70
صفحه
58
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
70
يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْباطِلِ وَ تَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۷۱﴾
ای اهل‌کتاب، چرا حق را به باطل مشتبه می‌کنید و آگاهانه حقیقت را پنهان می‌دارید؟
سوره آل‌عمران (3) آیه 71
صفحه
59
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
71
وَ قالَتْ طائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنْزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهارِ وَ اكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿۷۲﴾
گروهی از اهل‌کتاب [به یکدیگر می] گفتند: در آغاز روز، به کتابی که بر مؤمنان نازل شده است ابراز ایمان کنید و در پایان روز، انکار کنید [تا باور آنها سست شود]، بسا که [از دین] بازگردند.
سوره آل‌عمران (3) آیه 72
صفحه
59
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
72
وَ لا تُؤْمِنُوا إِلاَّ لِمَنْ تَبِعَ دِينَكُمْ قُلْ إِنَّ الْهُدى هُدَى اللَّهِ أَنْ يُؤْتى أَحَدٌ مِثْلَ ما أُوتِيتُمْ أَوْ يُحاجُّوكُمْ عِنْدَ رَبِّكُمْ قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيمٌ ﴿۷۳﴾
و تنها به پیروان دین خود اعتماد کنید [و باور نکنید] که کتاب آسمانی که به شما داده شده است، به دیگران [نیز] داده شود(1)؛ یا در پیشگاه صاحب‌اختیارتان [یارای] محاجّه با شما داشته باشند؛ بگو: بی‌تردید هدایتِ [راستین] هدایتِ خداست و برتری به دست اوست؛ به هر که خواهد [و شایسته ببیند]، ارزانی می‌دارد، که خدا فراخی‌بخش و داناست.
سوره آل‌عمران (3) آیه 73
صفحه
59
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
73
1
پاسخ این بیان جاهلانه در بخشی از آیه 124 انعام(6) اللّه اعلم حیث یجعل رسالته آمده است.
يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿۷۴﴾
هر که را بخواهد [و شایسته بداند]، به رحمت خویش اختصاص دهد(1)، که خدا افزون‌بخشی بی‌حدّ دارد.
سوره آل‌عمران (3) آیه 74
صفحه
59
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
74
1
خواست خدا در این موارد قانونمند است و بستگی به روش خود انسان‌‌ها دارد؛ به آیات 218 بقره(2) ، 132 آل‌عمران(3) ، 175 نساء(4) ، 155 انعام(6) ، 56 و 204 اعراف(7) ، 56 حجر(15) ، 56 نور(24) ، 46 نمل(27) ، 10 حجرات(49) و 28 حدید(57) توجّه فرمایید. لازم به یادآوری است که حتّی در آیه 53 زمر(39) در مورد افراد بی‌پروا گفته است: از رحمت خدا مأیوس نباشید.