وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلى دارِ السَّلامِ وَ يَهْدِي مَنْ يَشاءُ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿۲۵﴾
خدا به سرمنزل سلامت فرا می‌خواند(1)؛ و هر که را بخواهد [و شایسته ببیند] به راه راست هدایت خواهد کرد(2).211
یونس (10)
25
منظور بهشت است؛ با آیه 30 فصلت(41) مقایسه فرمایید؛ برای توضیح روشن‌تر به آیات 127 انعام(6) و 25-26 واقعه(56) هم توجّه فرمایید.
برای توجیه افزوده، به آیه 11 تغابن(64) و من یؤمن باللّه یهد قلبه توجّه فرمایید؛ و برای توضیح بیشتر و کامل تر، به زیرنویس سوّم آیه 142 بقره(2) مراجعه فرمایید.
لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى وَ زِيادَةٌ وَ لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيها خالِدُونَ ﴿۲۶﴾
نیکوکاران [به پاداش رفتارشان] نیکویی خواهند داشت و [حتّی] افزون [بر استحقاق(1)]؛ و چهره‌های آنان را هیچ تیرگی و ذلّتی فرا نخواهد گرفت؛ آنان جاودانه بهشتی‌اند.212
یونس (10)
26
در مورد این پاداش اضافی، به آیه 160 انعام(6) توجّه فرمایید؛ ضمناً مفهوم آیه به صورت روشن‌تر در نیمه اوّل آیه 173 نساء(4) و به بیان دیگر در آیه 7 عنکبوت(29) آمده است. برای توضیح بیشتر به آیه 35 ق(50) هم توجّه فرمایید، ولی به هرحال کیفیت آن در دنیا قابل درک نیست؛ به آیه 17 سجده(32) توجّه فرمایید.
وَ الَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئاتِ جَزاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِها وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ما لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ كَأَنَّما أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِنَ اللَّيْلِ مُظْلِماً أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ ﴿۲۷﴾
امّا کسانی که مرتکب زشتیها شدند، سزای [هر] بدی، همانند آن است؛ و [اگر از حدّ بگذرند] آنان را ذلّت فرا گیرد که گویی چهره‌های آنان به پاره‌هایی(1) از شب پوشانده شده است؛ و در قبال خدا محافظی نخواهند داشت؛ آنان جاودانه دوزخی‌اند.212
یونس (10)
27
«قطع»: جمع قطعه.
وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا مَكانَكُمْ أَنْتُمْ وَ شُرَكاؤُكُمْ فَزَيَّلْنا بَيْنَهُمْ وَ قالَ شُرَكاؤُهُمْ ما كُنْتُمْ إِيَّانا تَعْبُدُونَ ﴿۲۸﴾
و [بترسید از] روزی که همگان را احضار کنیم(1)، آنگاه به شرک‌‌‌ورزان خطاب کنیم(2): شما و معبودهایتان به جای خود بایستید؛ آنگاه میانشان جدایی افکنیم(3) و معبودانشان گویند: شما [در حقیقت] بندگی ما را نمی‌کردید [مصلحت خود را در بندگی ما می‌دیدید(4)].212
یونس (10)
28
برای توجیه ترجمه «حشر» به بخش آخر آیه 61 قصص(28) توجّه فرمایید.
تناقضی با آیه 174 بقره(2) ندارد؛ به زیرنویس اول آن آیه مراجعه فرمایید.
به آیات 166 و 167 بقره(2) توجّه فرمایید.
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 86 نحل(16) ، 81 و 82 مریم(19) و 13 روم(30) آمده است.
فَكَفى بِاللَّهِ شَهِيداً بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ إِنْ كُنَّا عَنْ عِبادَتِكُمْ لَغافِلِينَ ﴿۲۹﴾
و خدا به عنوان گواه بین ما و شما کافی است، به راستی(1) ما در مورد بندگی شما [نسبت به خود] به کلّی بی‌خبر بودیم(2).212
یونس (10)
29
«اِن» در اینجا مخفف از «اِنَّ» است.
آیات 109 مائده(5) ، 14 فاطر(35) و 5 احقاف(46) را ملاحظه نمایید.
هُنالِكَ تَبْلُوا كُلُّ نَفْسٍ ما أَسْلَفَتْ وَ رُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ ﴿۳۰﴾
آنجاست که هر کس به [بازتاب] آنچه در گذشته کرده است، مبتلا خواهد شد و همه به پیشگاه خدا - کارساز حقیقی خود - بازگردانده می‌شوند و بتهایی که به باطل عَلَم می‌کردند، از نظرشان ناپدید گردد.212
یونس (10)
30
قُلْ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أَمَّنْ يَمْلِكُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ مَنْ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ مَنْ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَيَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَ فَلا تَتَّقُونَ ﴿۳۱﴾
بگو: چه کسی از آسمان و زمین به شما روزی می‌بخشد؟ یا کیست که بر گوش و دیدگان[تان] سیطره دارد؟ و کیست که [موجود] زنده را از [ماده] بی‌جان پدید می‌آورد و [ماده] بی‌جان را از [موجود] زنده؟ و تدبیر امور [جهان] به دست کیست؟ خواهند گفت: خدا؛ بگو: پس چرا [از بندگی غیر خدا] پروا نمی‌کنید؟212
یونس (10)
31
فَذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ فَما ذا بَعْدَ الْحَقِّ إِلاَّ الضَّلالُ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ ﴿۳۲﴾
این است خدا، صاحب‌اختیار راستین شما؛ از حق که بگذری، جز گمراهی چیست؟ پس چگونه از راه [بندگی او] گردانده می‌شوید؟212
یونس (10)
32
كَذلِكَ حَقَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ فَسَقُوا أَنَّهُمْ لا يُؤْمِنُونَ ﴿۳۳﴾
سخن صاحب‌اختیارت در مورد منحرفین که [گفت:] ایمان نمی‌آورند(1)، این گونه به تحقّق پیوست.213
یونس (10)
33
به آیه 108 مائده(5) ان اللّه لا یهدی القوم الفاسقین، توجّه فرمایید.
قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ قُلِ اللَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ ﴿۳۴﴾
بگو: آیا از معبودان شما کسی هست که آفرینش را آغاز کند و سپس تکرار کند؟ بگو: تنها خداست که آفرینش را آغاز می‌کند و تکرار می‌کند، پس چگونه [از بندگی او] بازگردانده می‌شوید؟213
یونس (10)
34