قالُوا سَنُراوِدُ عَنْهُ أَباهُ وَ إِنَّا لَفاعِلُونَ ﴿۶۱﴾
گفتند: او را از پدرش بنرمی درخواست می‌کنیم؛ حتماً!
سوره یوسف (12) آیه 61
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
61
وَ قالَ لِفِتْيانِهِ اجْعَلُوا بِضاعَتَهُمْ فِي رِحالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَها إِذَا انْقَلَبُوا إِلى أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿۶۲﴾
و [آنگاه] به دستیاران(1) خویش گفت: سرمایه آنان را [که در مقابل غلّه پرداخت کرده‌اند] در خورجین‌هاشان(2) بگذارید تا هنگامی که نزد خانواده خود بازمی‌گردند، آن را بازشناسند، بسا که [برای خرید مجدد غلّه] بازگردند.
سوره یوسف (12) آیه 62
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
62
1
فتیان: جمع فتی: کارکنان.
2
رحال: جمع رحل: ساک، خورجین.
فَلَمَّا رَجَعُوا إِلى أَبِيهِمْ قالُوا يا أَبانا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنا أَخانا نَكْتَلْ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ ﴿۶۳﴾
چون نزد پدرشان بازگشتند، گفتند: ای پدر، [برای سفر بعدی] از دریافت غلّه ممنوع شده‌ایم [مگر اینکه بنیامین را همراه ببریم]، پس برادرمان را با ما بفرست تا [مجددا] سهمیه غلّه [خود] را دریافت کنیم، و ما محافظش خواهیم بود.
سوره یوسف (12) آیه 63
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
63
قالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلاَّ كَما أَمِنْتُكُمْ عَلى أَخِيهِ مِنْ قَبْلُ فَاللَّهُ خَيْرٌ حافِظاً وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ﴿۶۴﴾
گفت: آیا [می‌توانم] در مورد او شما را امین بدانم جز به همان‌گونه‌ای که در مورد برادرش [یوسف] قبل از این شما را امین دانستم؟! [در هر حال] خدا بهترین نگاه دارنده و مهربانترین مهربانان است.
سوره یوسف (12) آیه 64
صفحه
243
سوره
یوسف (12)
آیه
64
وَ لَمَّا فَتَحُوا مَتاعَهُمْ وَجَدُوا بِضاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ قالُوا يا أَبانا ما نَبْغِي هذِهِ بِضاعَتُنا رُدَّتْ إِلَيْنا وَ نَمِيرُ أَهْلَنا وَ نَحْفَظُ أَخانا وَ نَزْدادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ذلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ ﴿۶۵﴾
و چون بارهای خویش را گشودند، متوجّه سرمایه خود شدند که به آنان بازگردانده شده است؛ گفتند: ای پدر، دیگر چه می‌خواهیم؟ این سرمایه ماست که به ما بازگردانده شده است؛ و [با همین وسیله مجددا] برای خانواده خود غلّه می‌آوریم، برادرمان را هم محافظت می‌کنیم و یک سهم بیشتر هم [به نام بنیامین] خواهیم گرفت؛ که [برای وزیر سخاوتمند مصر] این سهمیه‌ای بی‌اهمیت است.
سوره یوسف (12) آیه 65
صفحه
243
سوره
یوسف (12)
آیه
65
قالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّى تُؤْتُونِ مَوْثِقاً مِنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلاَّ أَنْ يُحاطَ بِكُمْ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قالَ اللَّهُ عَلى ما نَقُولُ وَكِيلٌ ﴿۶۶﴾
[یعقوب] گفت: هرگز او را با شما نمی‌فرستم تا آنکه تعهّدی خدایی بدهید که نزد من بازش آرید، مگر اینکه [از جانب دشمنان] مورد گرفتاری قرار گیرید؛ و چون تعهّد خود را سپردند، گفت: خدا کارگزار [و گواه] بر گفتار ماست.
سوره یوسف (12) آیه 66
صفحه
243
سوره
یوسف (12)
آیه
66
وَ قالَ يا بَنِيَّ لا تَدْخُلُوا مِنْ بابٍ واحِدٍ وَ ادْخُلُوا مِنْ أَبْوابٍ مُتَفَرِّقَةٍ وَ ما أُغْنِي عَنْكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ عَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ ﴿۶۷﴾
و گفت: ای فرزندانِ من(1)، [از نظر احتیاط] از یک دروازه [به مصر] وارد مشوید، از دروازه‌های مختلف وارد شوید [تا حساسیت مصریان نسبت به جمعی بیگانه تحریک نشود]؛ و[لی] در برابر [قضا و قدر] خدا، به هیچ وجه سودی به حالتان نخواهم داشت؛ حکم تنها به دست خداست؛ بر او توکل کرده‌ام، و اهل توکل باید فقط بر او توکل کنند(2).
سوره یوسف (12) آیه 67
صفحه
243
سوره
یوسف (12)
آیه
67
1
«یا بنی» در اصل یا بنینی بوده که «نون» آن به علت اضافه شدن به ضمیر «یاء» حذف شده است.
2
برای روشن شدن معنی و مفهوم «توکل»، به زیرنویس آیه 56 هود(11) مراجعه فرمایید.
وَ لَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُمْ ما كانَ يُغْنِي عَنْهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ إِلاَّ حاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضاها وَ إِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِما عَلَّمْناهُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ ﴿۶۸﴾
با آنکه همان‌گونه که پدرشان فرمان داده بود وارد [شهر] شدند، [این شیوه ورود] در برابر اراده خدا [در مورد بازداشت بنیامین] هیچ اثری برای آنان نداشت، بلکه تنها احتیاطی در ضمیر یعقوب بود که ابراز کرد؛ و البته او از برکت تعلیم ما دانایی [وارسته] بود، ولی بیشتر مردم نمی‌دانند.
سوره یوسف (12) آیه 68
صفحه
243
سوره
یوسف (12)
آیه
68
وَ لَمَّا دَخَلُوا عَلى يُوسُفَ آوى إِلَيْهِ أَخاهُ قالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلا تَبْتَئِسْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۶۹﴾
چون بر یوسف وارد شدند، برادرش [بنیامین] را در کنار خود جای داد و [به آرامی] گفت: من برادر [تنی] تو هستم؛ از آنچه می‌کردند اندوهگین مباش.
سوره یوسف (12) آیه 69
صفحه
243
سوره
یوسف (12)
آیه
69
فَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهازِهِمْ جَعَلَ السِّقايَةَ فِي رَحْلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا الْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسارِقُونَ ﴿۷۰﴾
و چون بار آنان را بست، جام [زرین] را در خورجین برادرش گذاشت، آنگاه جارچی به بانگ بلند گفت: ای کاروانیان(1) شما سارقید.
سوره یوسف (12) آیه 70
صفحه
244
سوره
یوسف (12)
آیه
70
1
کلمه «عیر» به معنی شتران و اسم جمع است که از لفظ خود دارای مفرد نیست؛ در اینجا مراد کاروانیان است.