وَ كَذلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْها حَيْثُ يَشاءُ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنا مَنْ نَشاءُ وَ لا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ﴿۵۶﴾
یوسف را در سرزمین [مصر] این گونه اقتدار بخشیدیم، تا هر جا بخواهد، مقام گیرد؛ هر که را خواهیم [و شایسته بدانیم] به رحمت خویش می‌رسانیم(1) و پاداش نیکوکاران را تباه نخواهیم کرد.
سوره یوسف (12) آیه 56
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
56
1
قانونمندی خواست خدا را در این موارد، در زیرنویس آیه 74 آل‌عمران(3) ملاحظه فرمایید.
وَ لَأَجْرُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ ﴿۵۷﴾
و البته پاداش آخرت برای کسانی که ایمان آورده و پروا می‌کردند بهتر است.
سوره یوسف (12) آیه 57
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
57
وَ جاءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَ هُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ ﴿۵۸﴾
[خشکسالی فرا رسید] و برادران(1) یوسف [در جستجوی غلّه] راهی [مصر] شدند و بر یوسف درآمدند؛ آنان را شناخت، و[لی] آنان وی را نشناختند.
سوره یوسف (12) آیه 58
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
58
1
اخوه: جمع اخ: برادران.
وَ لَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهازِهِمْ قالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَكُمْ مِنْ أَبِيكُمْ أَ لا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَ أَنَا خَيْرُ الْمُنْزِلِينَ ﴿۵۹﴾
و چون بارهایشان را مهیا کرد، گفت: [در سفر آینده] برادر پدری‌تان را [نیز] نزد من آورید(1)؛ مگر نمی‌بینید که سهمیه [همه] را کامل می‌دهم و پذیرای شایسته‌ای هستم.
سوره یوسف (12) آیه 59
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
59
1
مأموران یوسف از متقاضیان غلّه، قبلاً در مورد تعداد عائله آنها بازپرسی می‌کردند، لذا صحبت یوسف در مورد برادر ناتنی آنها ابتدا به ساکن نبوده است و موجب تعجب برادران نشد.
فَإِنْ لَمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلا كَيْلَ لَكُمْ عِنْدِي وَ لا تَقْرَبُونِ ﴿۶۰﴾
اگر او را نیاورید، سهمیه‌ای نزد من نخواهید داشت و به [مقرّ] من نزدیک نشوید.
سوره یوسف (12) آیه 60
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
60
قالُوا سَنُراوِدُ عَنْهُ أَباهُ وَ إِنَّا لَفاعِلُونَ ﴿۶۱﴾
گفتند: او را از پدرش بنرمی درخواست می‌کنیم؛ حتماً!
سوره یوسف (12) آیه 61
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
61
وَ قالَ لِفِتْيانِهِ اجْعَلُوا بِضاعَتَهُمْ فِي رِحالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَها إِذَا انْقَلَبُوا إِلى أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿۶۲﴾
و [آنگاه] به دستیاران(1) خویش گفت: سرمایه آنان را [که در مقابل غلّه پرداخت کرده‌اند] در خورجین‌هاشان(2) بگذارید تا هنگامی که نزد خانواده خود بازمی‌گردند، آن را بازشناسند، بسا که [برای خرید مجدد غلّه] بازگردند.
سوره یوسف (12) آیه 62
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
62
1
فتیان: جمع فتی: کارکنان.
2
رحال: جمع رحل: ساک، خورجین.
فَلَمَّا رَجَعُوا إِلى أَبِيهِمْ قالُوا يا أَبانا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنا أَخانا نَكْتَلْ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ ﴿۶۳﴾
چون نزد پدرشان بازگشتند، گفتند: ای پدر، [برای سفر بعدی] از دریافت غلّه ممنوع شده‌ایم [مگر اینکه بنیامین را همراه ببریم]، پس برادرمان را با ما بفرست تا [مجددا] سهمیه غلّه [خود] را دریافت کنیم، و ما محافظش خواهیم بود.
سوره یوسف (12) آیه 63
صفحه
242
سوره
یوسف (12)
آیه
63
قالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلاَّ كَما أَمِنْتُكُمْ عَلى أَخِيهِ مِنْ قَبْلُ فَاللَّهُ خَيْرٌ حافِظاً وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ﴿۶۴﴾
گفت: آیا [می‌توانم] در مورد او شما را امین بدانم جز به همان‌گونه‌ای که در مورد برادرش [یوسف] قبل از این شما را امین دانستم؟! [در هر حال] خدا بهترین نگاه دارنده و مهربانترین مهربانان است.
سوره یوسف (12) آیه 64
صفحه
243
سوره
یوسف (12)
آیه
64
وَ لَمَّا فَتَحُوا مَتاعَهُمْ وَجَدُوا بِضاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ قالُوا يا أَبانا ما نَبْغِي هذِهِ بِضاعَتُنا رُدَّتْ إِلَيْنا وَ نَمِيرُ أَهْلَنا وَ نَحْفَظُ أَخانا وَ نَزْدادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ذلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ ﴿۶۵﴾
و چون بارهای خویش را گشودند، متوجّه سرمایه خود شدند که به آنان بازگردانده شده است؛ گفتند: ای پدر، دیگر چه می‌خواهیم؟ این سرمایه ماست که به ما بازگردانده شده است؛ و [با همین وسیله مجددا] برای خانواده خود غلّه می‌آوریم، برادرمان را هم محافظت می‌کنیم و یک سهم بیشتر هم [به نام بنیامین] خواهیم گرفت؛ که [برای وزیر سخاوتمند مصر] این سهمیه‌ای بی‌اهمیت است.
سوره یوسف (12) آیه 65
صفحه
243
سوره
یوسف (12)
آیه
65