تَنْزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ ﴿۵﴾
نازل‌شده[ی خدای] فرا دست و مهربان [را در اختیار داری]،440
یس (36)
5
لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أُنْذِرَ آباؤُهُمْ فَهُمْ غافِلُونَ ﴿۶﴾
تا گروهی را که پدرانشان هشدار نیافته‌اند(1) و خود غافلند، هشدار دهی(2).440
یس (36)
6
منظور نیاکان نزدیک آنهاست، و نیاکان دورشان پیامبرانی مثل ابراهیم و اسماعیل داشته‌اند؛ به آیات 24 و 25 فاطر(35) توجّه فرمایید.
به آیه 15 اسراء(17) توجّه فرمایید.
لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ ﴿۷﴾
فرمان مجازات(1) در مورد بیشتر آنان تحقّق یافته است و ایمان نمی‌آورند(2).440
یس (36)
7
منظور از کلمه «قول» در آیه همان موضوع آیات 18 اعراف(7) ، 43 حجر(15) و 85 ص(38) است؛ این معنی، از آیه 16 اسراء(17)، به روشنی ملاحظه می‌شود.
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 96 یونس(10) آمده است و علت تحقق مجازات را در آیه 81 بقره(2) ملاحظه فرمایید.
إِنَّا جَعَلْنا فِي أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ ﴿۸﴾
ما هم بر گردن(1) آنان تا چانه(2) زنجیر(3) نهاده‌ایم، به گونه‌ای که سرهایشان بالا مانده است [و راه خود را نمی‌بینند].440
یس (36)
8
اعناق: جمع عُنُق: گردن.
اذقان: جمع ذَقَن: چانه.
اغلال: جمع غُلّ: زنجیر.
وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ ﴿۹﴾
از پیش و پس [راه را] بر آنان سدّ کرده‌ایم و بر [دیدگان] آنان پرده افکنده‌ایم که [راه راست را] نمی‌بینند(1).440
یس (36)
9
به آیه 5 صف(61) فلما زاغوا ازاغ اللّه قلوبهم توجّه فرمایید.
وَ سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا يُؤْمِنُونَ ﴿۱۰﴾
برای آنان یکسان است که هشدارشان بدهی یا ندهی، ایمان نمی‌آورند(1).440
یس (36)
10
به زیرنویس آیه 6 بقره(2) مراجعه فرمایید.
إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَ خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَ أَجْرٍ كَرِيمٍ ﴿۱۱﴾
تنها کسی را [می‌توانی] هشدار دهی که پیرو قرآن باشد و در نهان از [خدای] رحمان بترسد(1)؛ چنین کسی را به آمرزش و پاداشی فاخر بشارت ده.440
یس (36)
11
مفهوم این بخش از آیه به بیان دیگر در آیات 51 انعام(6) و 45 نازعات(79) آمده است.
إِنَّا نَحْنُ نُحْيِ الْمَوْتى وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ فِي إِمامٍ مُبِينٍ ﴿۱۲﴾
مسلّماً ماییم که مردگان را برمی‌انگیزیم و تمام اعمال گذشته و آثار باقی مانده‌شان(1) را ثبت می‌کنیم؛ و هر چیز را در کتاب(2) روشنی به شمار آورده‌ایم.440
یس (36)
12
منظور از «آثار» سنت‌‌های شایسته و ناشایسته‌ای است که در میان مردم به جای گذاشته‌اند و یا تألیفات و ابنیه عمومی و غیره است که برای مردم باقی گذاشته‌اند.
برای توجیه ترجمه «امام» به «کتاب»، به آیات 29 نبأ(78) ، 13 و 14 اسراء(17) ، 49 کهف(18) و 28 و 29 جاثیه(45) توجّه فرمایید.
وَ اضْرِبْ لَهُمْ مَثَلاً أَصْحابَ الْقَرْيَةِ إِذْ جاءَهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿۱۳﴾
برای آنان مردم شهری را مثال بزن که پیامبران به سراغشان رفتند.441
یس (36)
13
إِذْ أَرْسَلْنا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُما فَعَزَّزْنا بِثالِثٍ فَقالُوا إِنَّا إِلَيْكُمْ مُرْسَلُونَ ﴿۱۴﴾
آنگاه که دو تن را به سوی آنان فرستادیم و تکذیبشان کردند و با فرستاده سوّم تأیید[شان] کردیم که گفتند [از جانب خدا] به سوی شما رسالت یافته‌ایم(1).441
یس (36)
14
مجمع‌البیان نقل کرده که آنان نمایندگان حضرت عیسی‌ع بودند که به انطاکیه (از شهرهای ترکیه) اعزام شده بودند، ولی دلیل قاطع بر درستی این نظر وجود ندارد.