لاَ الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَها أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَ لاَ اللَّيْلُ سابِقُ النَّهارِ وَ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ ﴿۴۰﴾
نه خورشید را سزد که به ماه رسد و نه شب بر روز پیشی گیرد؛ و هر یک [از کرات] در سپهری شناورند.
سوره یس (36) آیه 40
صفحه
442
سوره
یس (36)
آیه
40
وَ آيَةٌ لَهُمْ أَنَّا حَمَلْنا ذُرِّيَّتَهُمْ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ ﴿۴۱﴾
و نشانهای [دیگر از قدرت خدا] برای آنان، اینکه [خود و] فرزندانشان را در کشتیهای(1) انباشته [از سرنشین و بار] حمل کردیم.
سوره یس (36) آیه 41
صفحه
443
سوره
یس (36)
آیه
41
1
واژه «فُلک» مفرد و جمعش یکسان است. و در اینجا جمع مورد نظر است.
وَ خَلَقْنا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ ما يَرْكَبُونَ ﴿۴۲﴾
و برای آنان مرکب [های دیگری] نظیر آن [کشتی] آفریدیم.
سوره یس (36) آیه 42
صفحه
443
سوره
یس (36)
آیه
42
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلا صَرِيخَ لَهُمْ وَ لا هُمْ يُنْقَذُونَ ﴿۴۳﴾
و اگر بخواهیم، آنان را غرق میکنیم که نه فریادرسی داشته باشند و نه رهایی داده شوند؛
سوره یس (36) آیه 43
صفحه
443
سوره
یس (36)
آیه
43
إِلاَّ رَحْمَةً مِنَّا وَ مَتاعاً إِلى حِينٍ ﴿۴۴﴾
مگر به رحمتی از جانب ما و برخورداری تا مدّتی [معین].
سوره یس (36) آیه 44
صفحه
443
سوره
یس (36)
آیه
44
وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّقُوا ما بَيْنَ أَيْدِيكُمْ وَ ما خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۴۵﴾
آنگاه که به آنان گفته شود، از [بزهکاری] حال و [مجازات] آینده خویش پروا کنید، بسا که مورد رحمت [خدا] قرار گیرید، [بیتوجهند].
سوره یس (36) آیه 45
صفحه
443
سوره
یس (36)
آیه
45
وَ ما تَأْتِيهِمْ مِنْ آيَةٍ مِنْ آياتِ رَبِّهِمْ إِلاَّ كانُوا عَنْها مُعْرِضِينَ ﴿۴۶﴾
هیچ آیتی از آیات صاحباختیارشان بر آنان عرضه نمیشد، مگر اینکه از آن رویگردان بودند(1).
سوره یس (36) آیه 46
صفحه
443
سوره
یس (36)
آیه
46
1
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیه 105 یوسف(12) آمده است.
وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَ نُطْعِمُ مَنْ لَوْ يَشاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ ﴿۴۷﴾
و چون به آنان گفته شود: از آنچه خدا روزی شما کرده است انفاق کنید، انکارورزان به مؤمنین گویند: چرا کسی را اطعام کنیم که اگر خدا میخواست، خود اطعامش میکرد؟! شما در گمراهی آشکاری قرار گرفتهاید!
سوره یس (36) آیه 47
صفحه
443
سوره
یس (36)
آیه
47
وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ ﴿۴۸﴾
میگویند: اگر راست میگویید، این وعده[ی رستاخیز] کی فرا میرسد؟!
سوره یس (36) آیه 48
صفحه
443
سوره
یس (36)
آیه
48
ما يَنْظُرُونَ إِلاَّ صَيْحَةً واحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَ هُمْ يَخِصِّمُونَ ﴿۴۹﴾
فقط یک خروشِ سهمناک را انتظار میبرند که در حال مخاصمه(1) [با یکدیگر، ناگهان(2)] آنان را فرا میگیرد(3).
سوره یس (36) آیه 49
صفحه
443
سوره
یس (36)
آیه
49
1
واژه «یخصّمون» در اصل «یختصمون» بوده است و از باب افتعال است.
2
برای توجیه افزوده، به آیه 66 زخرف(43) توجّه فرمایید.
3
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 53 یس(36) آمده است.