قَيِّماً لِيُنْذِرَ بَأْساً شَدِيداً مِنْ لَدُنْهُ وَ يُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً حَسَناً ﴿۲﴾
و [آن را] استوار [گرداند] تا [شما را] از سختگیری خویش هشدار دهد و به مؤمنانِ نیکرفتار بشارت دهد که پاداشی نیکو خواهند داشت؛293
کهف (18)
2
ماكِثِينَ فِيهِ أَبَداً ﴿۳﴾
در حالی که همواره در آن خواهند زیست؛293
کهف (18)
3
وَ يُنْذِرَ الَّذِينَ قالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً ﴿۴﴾
و [نیز] کسانی را که گفتند: خدا فرزندی برگزیده است(1)، هشدار دهد.293
کهف (18)
4
به آیه 30 توبه(9) توجّه فرمایید.
ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ وَ لا لِآبائِهِمْ كَبُرَتْ كَلِمَةً تَخْرُجُ مِنْ أَفْواهِهِمْ إِنْ يَقُولُونَ إِلاَّ كَذِباً ﴿۵﴾
نه خودشان نسبت به این [گفتار ناهنجار] دلیلی دارند، نه پدرانشان؛ سخنی که از دهانشان برمیآید، ناهنجار است؛ آنان جز دروغ نمیگویند.294
کهف (18)
5
فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى آثارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِيثِ أَسَفاً ﴿۶﴾
مباد خود را از اندوه نقش آنان اگر این سخن [حکیمانه] را باور ندارند، به هلاکت اندازی(1).294
کهف (18)
6
«لَعَلَّ» در اینجا معنی نهی میدهد، بخش پایانی آیه 68 مائده(5) و نیمه دوّم آیه 8 فاطر(35) مؤید آن است؛ آیات 103 یوسف(12) و 2 طه(20) به گونهای دیگر آن را تأیید میکنند. ضمناً در این آیه، جابجایی کلمه «أسَفا» همراه با شیوایی کلام دیده میشود. در مورد جابجایی کلمات در قرآن، آیه 142 اعراف(7) و زیرنویس مربوطه را ملاحظه فرمایید.
إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً ﴿۷﴾
ما آنچه روی زمین است زیوری برای آن قرار دادهایم، تا [به وسیله جاذبهاش] مردم را بیازماییم(1) که کدام یک در عمل بهترند.294
کهف (18)
7
برای توجیه افزوده، به آیه 14 آلعمران(3) توجّه فرمایید.
وَ إِنَّا لَجاعِلُونَ ما عَلَيْها صَعِيداً جُرُزاً ﴿۸﴾
و [سرانجام] هر چه روی زمین است به صورت خاکی خشک و بیگیاه درمیآوریم.294
کهف (18)
8
أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْكَهْفِ وَ الرَّقِيمِ كانُوا مِنْ آياتِنا عَجَباً ﴿۹﴾
مگر پنداشتهای که اصحاب کهف(1) و سنگ نبشته(2) که از جمله نشانههای ما [بودند]، شگفت آورند؟!294
کهف (18)
9
کهف به معنای غار وسیع است و بر غارهای کوچک مثل غار حراء اطلاق نمیشود.
غالب مفسّران گفتهاند: نام افراد اصحاب کهف را بعدها بر دیوار مدخل غار به یادبود نوشتند و منظور از «رقیم» همین است.
إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقالُوا رَبَّنا آتِنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَ هَيِّئْ لَنا مِنْ أَمْرِنا رَشَداً ﴿۱۰﴾
آنگاه که آن جوانمردان [از هماهنگی با ستمگران سر باز زدند و] به غار پناه بردند و گفتند: صاحباختیارا، از جانب خویش رحمتی به ما ارزانی دار و رهیافتی برای ما از کارمان آماده کن.294
کهف (18)
10
فَضَرَبْنا عَلَى آذانِهِمْ فِي الْكَهْفِ سِنِينَ عَدَداً ﴿۱۱﴾
تا چندین سال(1) در غار بر گوشهاشان [پرده] زدیم [و به خوابی عمیق فرو رفتند]؛294
کهف (18)
11
مقدار مشخّص آن را در آیه 25 کهف(همین سوره) ملاحظه فرمایید.