وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّيْنا هُوداً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَ نَجَّيْناهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ ﴿۵۸﴾
و چون فرمان ما فرارسید، به رحمت خویش، هود و کسانی را که در کنار او ایمان آورده بودند نجات دادیم، و از مجازاتی سخت(1) رهایی بخشیدیم.
سوره هود (11) آیه 58
صفحه
228
سوره
هود (11)
آیه
58
1
به آیات 6-8 حاقه(69) توجّه فرمایید.
وَ تِلْكَ عادٌ جَحَدُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ وَ عَصَوْا رُسُلَهُ وَ اتَّبَعُوا أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ ﴿۵۹﴾
این قوم عاد بودند که آیات صاحب‌اختیارشان را دانسته انکار و رسولانش را نافرمانی کردند و پیرو امر هر خودکامه ستیزه‌جوی شدند(1).
سوره هود (11) آیه 59
صفحه
228
سوره
هود (11)
آیه
59
1
در مورد قوم عاد مطالب دیگری نیز در آیات 65-72 اعراف(7) آمده است.
وَ أُتْبِعُوا فِي هذِهِ الدُّنْيا لَعْنَةً وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا إِنَّ عاداً كَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلا بُعْداً لِعادٍ قَوْمِ هُودٍ ﴿۶۰﴾
و در این جهان و روز رستاخیز نفرین به دنبال دارند؛ آگاه باشید که قوم عاد صاحب‌اختیارشان را انکار کردند [که سیه روز شدند]؛ دوری [از رحمت خدا] بر عادیان باد، قوم هود.
سوره هود (11) آیه 60
صفحه
228
سوره
هود (11)
آیه
60
وَ إِلى ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فِيها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُجِيبٌ ﴿۶۱﴾
و بر قوم ثمود(1) برادرشان صالح را [فرستادیم]، گفت: ای قوم من، خدای را بندگی کنید، هیچ معبودی جز او ندارید؛ اوست که شما را از زمین پدید آورد و آبادانی آن را به شما واگذاشت، پس از او آمرزش بخواهید و به درگاهش بازآیید، که صاحب‌اختیار من [به همه] نزدیک(2) و پاسخ‌‌دهنده است.
سوره هود (11) آیه 61
صفحه
228
سوره
هود (11)
آیه
61
1
طبق آنچه در اعلام فرهنگ المنجد آمده است، ثمود قبیله‌ای بود که از میان رفته و در سرزمینی به نام حجر واقع در وادی القرای عربستان می‌زیسته‌اند و ذکرشان در مدارک تاریخی آشور در قرن هشتم قبل از میلاد آمده است.
2
معنی و مفهوم نزدیک بودن خدا را از آیات 186 بقره(2) و 56 اعراف(7) استنباط فرمایید.
قالُوا يا صالِحُ قَدْ كُنْتَ فِينا مَرْجُوًّا قَبْلَ هذا أَ تَنْهانا أَنْ نَعْبُدَ ما يَعْبُدُ آباؤُنا وَ إِنَّنا لَفِي شَكٍّ مِمَّا تَدْعُونا إِلَيْهِ مُرِيبٍ ﴿۶۲﴾
گفتند: ای صالح، قبل از این، تو در میان ما مایه امیدواری بودی؛ آیا ما را از عبادت آنچه پدرانمان بندگی می‌کردند بازمی‌داری؟ نسبت به آنچه ما را به آن دعوت می‌کنی، در تردیدی آمیخته به بدگمانی هستیم.
سوره هود (11) آیه 62
صفحه
228
سوره
هود (11)
آیه
62
قالَ يا قَوْمِ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَ آتانِي مِنْهُ رَحْمَةً فَمَنْ يَنْصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِنْ عَصَيْتُهُ فَما تَزِيدُونَنِي غَيْرَ تَخْسِيرٍ ﴿۶۳﴾
گفت: ای قوم من، به نظر شما اگر نشانه روشنی از صاحب‌اختیارم داشته باشم و رحمتی از جانب خود به من داده باشد، با این حال نافرمانی‌اش کنم، چه کسی مرا در برابر خدا یاری خواهد داد؟ شما جز زیان [نتیجه‌ای] برای من نخواهید داشت.
سوره هود (11) آیه 63
صفحه
229
سوره
هود (11)
آیه
63
وَ يا قَوْمِ هذِهِ ناقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوها تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللَّهِ وَ لا تَمَسُّوها بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذابٌ قَرِيبٌ ﴿۶۴﴾
ای قوم من، این ماده شتر خداست به عنوان نشانه‌ای برای شما،به حال خود رهایش کنید تا در زمین خدا چَرا کند و آزاری به او نرسانید که مجازاتی زودرس شما را فراخواهد گرفت.
سوره هود (11) آیه 64
صفحه
229
سوره
هود (11)
آیه
64
فَعَقَرُوها فَقالَ تَمَتَّعُوا فِي دارِكُمْ ثَلاثَةَ أَيَّامٍ ذلِكَ وَعْدٌ غَيْرُ مَكْذُوبٍ ﴿۶۵﴾
ولی شتر را کشتند [صالح به آنان] گفت: سه روز [فرصت دارید که] در خانه[های] خود [از زندگی] برخوردار شوید؛ این وعده‌ای است که جای کذب ندارد.
سوره هود (11) آیه 65
صفحه
229
سوره
هود (11)
آیه
65
فَلَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّيْنا صالِحاً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَ مِنْ خِزْيِ يَوْمِئِذٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ ﴿۶۶﴾
چون فرمان ما فرارسید، به رحمت خویش صالح و کسانی را که در کنار او ایمان آورده بودند، [از مجازات] و از رسوایی آن روز نجات دادیم، که صاحب‌اختیار تو نیرومند و فرادست است.
سوره هود (11) آیه 66
صفحه
229
سوره
هود (11)
آیه
66
وَ أَخَذَ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيارِهِمْ جاثِمِينَ ﴿۶۷﴾
و ستمگران را خروشی سهمناک فراگرفت و در خانه‌های خویش از پای درآمدند(1)؛
سوره هود (11) آیه 67
صفحه
229
سوره
هود (11)
آیه
67
1
در آیات 78 اعراف(7) و 13 فصلت(41) عامل نابودی قوم ثمود صاعقه و زمین‌لرزه ذکر شده. باید گفت مجموعه این عوامل موجب هلاک آن قوم شده؛ ضمناً به آیه 44 یونس(10) هم توجّه فرمایید.