وَ لا يَأْتَلِ أُولُوا الْفَضْلِ مِنْكُمْ وَ السَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْبى وَ الْمَساكِينَ وَ الْمُهاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لْيَعْفُوا وَ لْيَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۲۲﴾
توانگران و متمکنانِ شما نباید [به خاطر رنجش] از دادن [کمک] به خویشاوندان و بینوایان و مهاجرانِ در راه خدا، دریغ ورزند(1)، بلکه باید گذشت و چشم‌پوشی کنند؛ مگر دوست ندارید که خدا هم [خطای] شما را ببخشد؛ و خدا آمرزگاری است مهربان.
سوره نور (24) آیه 22
صفحه
352
سوره
نور (24)
آیه
22
1
مجمع‌البیان از ابن عباس نقل کرده که اشاره به ابوبکر است که پس از داستان اِفک، کمکهای خود را به یکی از بستگان تنگدستش که به شایعه اِفک دامن زده بود، با قید سوگند قطع کرد و پس از نزول این آیات به روش قبلی خود بازگشت؛ ولی آیه در عین حال یک درس عمومی و اصولی است.
إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَناتِ الْغافِلاتِ الْمُؤْمِناتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ ﴿۲۳﴾
کسانی که زنان پاکدامن و بی‌خبر و با ایمان را متهم می‌کنند، در دنیا و آخرت مورد نفرین قرار گرفته‌اند و مجازاتی بزرگ [در انتظار] دارند؛
سوره نور (24) آیه 23
صفحه
352
سوره
نور (24)
آیه
23
يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۲۴﴾
روزی که دست و پا و زبانشان علیه آنها، رفتارشان را گواهی دهد(1).
سوره نور (24) آیه 24
صفحه
352
سوره
نور (24)
آیه
24
1
در مورد گواهی اندام انسان در روز قیامت، نسبت به اعمالی که تحت فرمان وی مرتکب شده‌اند، آیات 20 تا 22 فصلت(41) و 65 یس(36) را ملاحظه فرمایید.
يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَ يَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ ﴿۲۵﴾
در آن روز، خدا سزای شایسته آنان را تمام دهد(1) و متوجّه خواهند شد(2) که خدا همان حقیقت آشکار است.
سوره نور (24) آیه 25
صفحه
352
سوره
نور (24)
آیه
25
1
به آیه 47 انبیاء(21) توجّه فرمایید.
2
برای روشن شدن قسمت اخیر، به آیه 22 ق(50) توجّه فرمایید.
الْخَبِيثاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَ الْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثاتِ وَ الطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبِينَ وَ الطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّباتِ أُولئِكَ مُبَرَّؤُنَ مِمَّا يَقُولُونَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿۲۶﴾
زنان ناپاک برای مردان ناپاک و مردان ناپاک برای زنان ناپاک و زنان پاک برای مردان پاک و مردان پاک برای زنان پاک اند؛ ایشان از شایعات به دورند؛ و آمرزش و روزی فاخر دارند.
سوره نور (24) آیه 26
صفحه
352
سوره
نور (24)
آیه
26
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتاً غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَ تُسَلِّمُوا عَلى أَهْلِها ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿۲۷﴾
ای ایمان‌آوردگان، در غیر خانه‌های خود وارد مشوید، مگر اینکه اجازه بگیرید و بر ساکنانش سلام کنید؛ این(1) برای شما بهتر است، بسا که پند پذیرید(2).
سوره نور (24) آیه 27
صفحه
352
سوره
نور (24)
آیه
27
1
در مورد کلمه «ذلکم» به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید.
2
واژه «تَذَکرون» در اصل «تَتَذَکرون» است.
فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فِيها أَحَداً فَلا تَدْخُلُوها حَتَّى يُؤْذَنَ لَكُمْ وَ إِنْ قِيلَ لَكُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا هُوَ أَزْكى لَكُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ ﴿۲۸﴾
و اگر کسی را در آنجا ندیدید، داخل نشوید تا به شما اجازه داده شود؛ و اگر به شما گفته شد که بازگردید، [بدون اصرار] بازگردید که این [روش] برای شما شایسته‌تر است؛ و خدا به آنچه می‌کنید داناست.
سوره نور (24) آیه 28
صفحه
353
سوره
نور (24)
آیه
28
لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَدْخُلُوا بُيُوتاً غَيْرَ مَسْكُونَةٍ فِيها مَتاعٌ لَكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ ﴿۲۹﴾
گناهی بر شما نیست که به محلهای غیرمسکونی که کاری در آن دارید، درآیید؛ و خدا هر چه را آشکار و پنهان دارید، می‌داند.
سوره نور (24) آیه 29
صفحه
353
سوره
نور (24)
آیه
29
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما يَصْنَعُونَ ﴿۳۰﴾
به مردان با ایمان بگو: دیدگان خویش را [از نگاههای ناروا] فرو دارند(1) و پاکدامنی ورزند، که برای آنان شایسته‌تر است؛ مسلّماً خدا نسبت به رفتارشان آگاه است.
سوره نور (24) آیه 30
صفحه
353
سوره
نور (24)
آیه
30
1
افعال «یغضّوا» و «یحفظوا» مجزوم به لام امر مقدر است و در اصل «لِیغضّوا» و «لِیحفظوا» بوده است. همچنین است «یغضُضنَ» و «یحفَظنَ» در آیه بعد.
وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلى عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۳۱﴾
و [نیز] به زنان با ایمان بگو: دیدگان خویش را [از نامحرمان] فرو دارند و پاکدامنی ورزند و زیور و آرایش خویش را جز آنچه [قهرا] ظاهر است، نمایان نکنند و باید روپوش‌های خود را بر سینه افکنند و زیور و آرایش خود را آشکار نکنند، جز برای شوهران و پدران یا پدرشوهران و فرزندان یا فرزندان شوهر و برادران یا پسران برادر(1) و پسران خواهر و زنان [معاشر]شان و یا زنان اسیری که در اختیارشان قرار گرفته است، یا وابستگانی که تمایل جنسی ندارند، یا کودکان(2) نابالغ؛ و چنان گام برندارند که زیور و زیباییهای نهانشان مورد توجّه قرار گیرد؛ ای ایمان‌آوردگان، همگی به درگاه خدا بازگردید، بسا که رستگار شوید.
سوره نور (24) آیه 31
صفحه
353
سوره
نور (24)
آیه
31
1
«بنی‌اخوانهنّ» در اصل «بنین اخوانهنّ» بوده، که «نون» آن به علت اضافه شدن، حذف شده است.
2
واژه «طفل» هم برای مفرد و هم برای جمع به کار می‌رود و در اینجا معنی جمع دارد.