وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا يَخْلُقُونَ شَيْئاً وَ هُمْ يُخْلَقُونَ ﴿۲۰﴾
کسانی که [پاره‌ای از مردم،] آنان را به جای خدا [به نیایش] می‌خوانند، چیزی نمی‌آفرینند(1) و خود آفریده می‌شوند.
سوره نحل (16) آیه 20
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
20
1
به آیه 116 نساء(4) و زیرنویس مربوطه توجّه فرمایید.
أَمْواتٌ غَيْرُ أَحْياءٍ وَ ما يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ ﴿۲۱﴾
[در واقع] مرده‌اند نه زنده، و نمی‌فهمند که چه زمانی برانگیخته می‌شوند.
سوره نحل (16) آیه 21
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
21
إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَالَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْكِرَةٌ وَ هُمْ مُسْتَكْبِرُونَ ﴿۲۲﴾
معبود شما معبودی است یگانه، ولی کسانی که به آخرت باور ندارند، قلبهاشان انکارگر است و خودشان سروری‌خواه.
سوره نحل (16) آیه 22
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
22
لا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ ﴿۲۳﴾
ناگزیر خدا هر چه پنهان و آشکار کنند، می‌داند؛ و او سروری‌خواهان را دوست ندارد.
سوره نحل (16) آیه 23
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
23
وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿۲۴﴾
و چون از آنان پرسیده شود: صاحب‌اختیار شما چه چیز نازل کرده است؟ خواهند گفت: افسانه‌های(1) پیشینیان!
سوره نحل (16) آیه 24
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
24
1
اساطیر: جمع اُسطورَه: افسانه‌ها.
لِيَحْمِلُوا أَوْزارَهُمْ كامِلَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ مِنْ أَوْزارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلا ساءَ ما يَزِرُونَ ﴿۲۵﴾
[نتیجه گفتارشان این است] که روز رستاخیز همه بار گناه(1) خویش و سهمی از گناه کسانی که ناآگاهانه آنان را گمراه می‌کنند، بر دوش کشند(2)؛ آگاه باشید که بار بدی بر دوش دارند(3).
سوره نحل (16) آیه 25
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
25
1
اوزار: جمع وِزر: بار سنگین.
2
بی‌آنکه ذرّه‌ای از بار پیروان گمراه کاسته شود، به نیمه دوّم آیه 38 اعراف(7) توجّه فرمایید.
3
مفهوم این آیه به بیان روشن‌تر در آیات 12 و 13 عنکبوت(29) آمده است.
قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللَّهُ بُنْيانَهُمْ مِنَ الْقَواعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ أَتاهُمُ الْعَذابُ مِنْ حَيْثُ لا يَشْعُرُونَ ﴿۲۶﴾
پیشینیانشان نیز دسیسه کردند، خدا هم به ریشه آنان زد و سقف از فرازشان بر آنان فرو افتاد و از جایی که فکر نمی‌کردند، مجازات دامنگیرشان شد(1).
سوره نحل (16) آیه 26
صفحه
269
سوره
نحل (16)
آیه
26
1
به آیه 43 فاطر(35) و لا یحیق المکر السیئ الاّ باهله توجّه فرمایید.
ثُمَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُخْزِيهِمْ وَ يَقُولُ أَيْنَ شُرَكائِيَ الَّذِينَ كُنْتُمْ تُشَاقُّونَ فِيهِمْ قالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَى الْكافِرِينَ ﴿۲۷﴾
آنگاه به روز رستاخیز رسوایشان خواهد کرد(1) و خواهد گفت: [افرادی که در قدرت] شرکای من [تصوّر می‌کردید] که به خاطر آنان [با یکتاپرستان] مخالفت می‌کردید، کجا هستند؟ اهل دانش می‌گویند: امروز رسوایی و بد[بخت]ی نصیب انکارورزان است؛
سوره نحل (16) آیه 27
صفحه
270
سوره
نحل (16)
آیه
27
1
به آیات 9 طارق(86) و 9 و 10 عادیات(100) توجّه فرمایید.
الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمِي أَنْفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ ما كُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوءٍ بَلى إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۲۸﴾
همانان که فرشتگان جانشان را در حالی می‌گیرند(1)، که نسبت به خویش ستمکار(2) بوده‌اند؛ پس [ناگزیر] از در تسلیم درمی‌آیند(3) [و می‌گویند] که ما خلافی نمی‌کردیم؛ آری، خدا از رفتارتان آگاه است.
سوره نحل (16) آیه 28
صفحه
270
سوره
نحل (16)
آیه
28
1
به زیرنویس اوّل آیه 32 نحل(همین سوره) نحل توجّه فرمایید.
2
واژه «ظالمی» در آیه، در اصل «ظالمین» بوده که «نون» جمع طبق قاعده، به علت اضافه شدن به کلمه «انفس» حذف شده است.
3
به آیه 18 نساء(4) توجّه فرمایید.
فَادْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ ﴿۲۹﴾
از درهای دوزخ وارد شوید، در حالی که جاودانه در آن به سر برید؛ و به راستی جایگاه متکبّران بد [جایگاهی] است.
سوره نحل (16) آیه 29
صفحه
270
سوره
نحل (16)
آیه
29