إِنَّما يَنْهاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَ أَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيارِكُمْ وَ ظاهَرُوا عَلى إِخْراجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۹﴾
شما را تنها از دوستی(1) با کسانی نهی می‌کند که در امر دین با شما جنگیدند و با پشتیبانی یکدیگر، شما را از خانه‌های خود بیرون راندند؛ و کسانی که با آنان دوستی ورزند، ستمگرند.
سوره ممتحنه (60) آیه 9
صفحه
550
سوره
ممتحنه (60)
آیه
9
1
کلمه «تَوَلَّوهم» در اصل «تَتَوَلَّوهم» می‌باشد.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا جاءَكُمُ الْمُؤْمِناتُ مُهاجِراتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمانِهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِناتٍ فَلا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ لا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَ لا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ وَ آتُوهُمْ ما أَنْفَقُوا وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ أَنْ تَنْكِحُوهُنَّ إِذا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَ لا تُمْسِكُوا بِعِصَمِ الْكَوافِرِ وَ سْئَلُوا ما أَنْفَقْتُمْ وَ لْيَسْئَلُوا ما أَنْفَقُوا ذلِكُمْ حُكْمُ اللَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿۱۰﴾
ای ایمان‌آوردگان، هر گاه زنان با ایمان مهاجر نزد شما آیند، در مورد آنان تحقیق کنید؛ [اگرچه] خدا به ایمانشان داناتر است؛ اگر آنان را با ایمان تشخیص دادید، به سوی کفّار بازشان نگردانید؛ زیرا آنان بر یکدیگر حلال نیستند؛ و[لی] هزینه‌ای که [آن کفّار برای ازدواج] کرده‌اند، به آنان بپردازید؛ و بر شما گناهی نیست که اگر مهرشان(1) را بدهید، با آنان ازدواج کنید؛ و به همسری(2) زنان کافرِ [خود که به مکه نزد کفّار بازگشته‌اند] پای‌بند مباشید و هزینه‌ای که برای ازدواج کرده‌اید، مطالبه کنید و کفّار نیز هزینه‌ای که [برای ازدواج زنان مؤمن و فراری خود] کرده‌اند، باید مطالبه کنند؛ این(3) حکم خداست که میان شما داوری می‌کند؛ و خدا دانا و فرزانه است.
سوره ممتحنه (60) آیه 10
صفحه
550
سوره
ممتحنه (60)
آیه
10
1
اجور: جمع اَجر: مهریه.
2
عِصَم: جمع عِصمَة: پیوند زناشویی.
3
در مورد کلمه «ذلکم» به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید.
وَ إِنْ فاتَكُمْ شَيْءٌ مِنْ أَزْواجِكُمْ إِلَى الْكُفَّارِ فَعاقَبْتُمْ فَآتُوا الَّذِينَ ذَهَبَتْ أَزْواجُهُمْ مِثْلَ ما أَنْفَقُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ ﴿۱۱﴾
و اگر مهریه‌ای از همسران شما [با رفتن آنان] به سوی کفّار، از دستتان رفت، آنگاه به [غنیمتی که] عاقبت [جنگ است] دست یافتید، [از آن محلّ] به کسانی که همسرانشان رفته‌اند، معادل هزینه‌ای که [برای ازدواج] کرده‌اند، بپردازید؛ و در برابر خدایی که به او ایمان دارید پروا کنید(1).
سوره ممتحنه (60) آیه 11
صفحه
550
سوره
ممتحنه (60)
آیه
11
1
تقوی همان نیروی تسلّط بر نفس و کنترل آن در برابر تمایلات نفس است. معنی دقیق تقوی، خویشتن‌بانی است.
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا جاءَكَ الْمُؤْمِناتُ يُبايِعْنَكَ عَلى أَنْ لا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئاً وَ لا يَسْرِقْنَ وَ لا يَزْنِينَ وَ لا يَقْتُلْنَ أَوْلادَهُنَّ وَ لا يَأْتِينَ بِبُهْتانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ وَ لا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبايِعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۲﴾
ای پیامبر، هر گاه زنان با ایمان برای سپردن تعهّد نزد تو آیند [بر این اساس] که هیچ چیز را [در قدرت و تدبیر] با خدا شریک نشمارند و دزدی و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند و فرزندی که در دامان خود دارند، به ناروا به کسی نسبت ندهند و در رفتار شایسته از تو نافرمانی نکنند، تعهّدشان را بپذیر و برای آنان از درگاه خدا آمرزش بخواه؛ که خدا آمرزگاری است مهربان(1).
سوره ممتحنه (60) آیه 12
صفحه
551
سوره
ممتحنه (60)
آیه
12
1
به نیمه دوّم آیه 64 نساء(4) توجّه فرمایید.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ كَما يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ أَصْحابِ الْقُبُورِ ﴿۱۳﴾
ای ایمان‌آوردگان، گروهی را که خدا بر آنان خشمگین است(1)، به دوستی مگیرید؛ آنان همان‌گونه از [ثوابِ] آخرت ناامیدند که کفّار از [دیدارِ] درگورخفتگان.
سوره ممتحنه (60) آیه 13
صفحه
551
سوره
ممتحنه (60)
آیه
13
1
منظور قوم یهود است که در آیات 61 و 90 بقره(2) مورد غضب خدا معرّفی شده‌اند. و نیز منافقان که در آیه 6 فتح(48) با همین صفت معرّفی شده‌اند.