أُولئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَ أَعْمى أَبْصارَهُمْ ﴿۲۳﴾
همینها هستند که خدا نفرینشان کرده و [گوش دلشان را] کر و چشمهای [دل]شان را کور ساخته است.509
محمد (47)
23
أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى قُلُوبٍ أَقْفالُها ﴿۲۴﴾
آیا در قرآن تدبّر نمی‌کنند؛ مگر بر دلها[ی آنان] قفلها[ی غفلت] نهاده شده است(1)؟509
محمد (47)
24
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 82 نساء(4) آمده است. ضمناً این هر دو آیه، دعوت عمومی است به تدبّر در قرآن، و حتّی استفهام در آیه، خرده‌گیری به کسانی است که تدبّر نمی‌کنند.
إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلى أَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلى لَهُمْ ﴿۲۵﴾
کسانی که پس از روشن شدن راه هدایت بر آنان، به پشت سر خویش بازگشتند، شیطان [این کار را] در نظرشان آراست و آنان را گرفتار آرزوها[ی خام] کرد.509
محمد (47)
25
ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قالُوا لِلَّذِينَ كَرِهُوا ما نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِيعُكُمْ فِي بَعْضِ الْأَمْرِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِسْرارَهُمْ ﴿۲۶﴾
زیرا به کسانی که آنچه را خدا نازل کرده خوش نداشتند(1) گفتند: در پاره‌ای از امور از شما اطاعت می‌کنیم(2)؛ و خدا اسرارشان را می‌داند.509
محمد (47)
26
منظور یهودیان بنی‌نضیر و بنی‌قریظه است که در آیات 26 و 27 احزاب(33) از آنان صحبت شده.
به آیه 11 حشر(59) توجّه فرمایید.
فَكَيْفَ إِذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ ﴿۲۷﴾
آنگاه که فرشتگان جانشان را می‌گیرند(1)، در حالی که بر چهره‌ها و پشتهاشان می‌زنند(2)، [حال آن دورویان] چگونه است؟509
محمد (47)
27
تناقضی با آیات 60 انعام(6) ، 42 زمر(39) ندارد؛ چرا ؟
حال افرادی که به هنگام مرگ نقطه مقابل آنان هستند، در آیات 32 نحل(16) ، 103 انبیاء(21) و 30 فصلت(41) آمده است.
ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ ﴿۲۸﴾
زیرا پیرو راهی شدند که خدای را به خشم می‌آورد و خشنودی او را(1) نمی‌خواستند و [خدا هم] تلاششان را بر باد داد(2).509
محمد (47)
28
موارد خشنودی خدا از بنده، همواره خشنودی بنده را از خدا به دنبال خواهد داشت؛ چنانکه در آیات 119 مائده(5) ، 100 توبه(9) ، 22 مجادله(58) ، 28 فجر(89) ، 8 بینه(98) ملاحظه می‌فرمایید.
به آیه 23 فرقان(25) و نیز به مثالهایی در این زمینه در آیات 18 ابراهیم(14) و 39 نور(24) توجّه فرمایید.
أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ يُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغانَهُمْ ﴿۲۹﴾
مگر بیماردلان پنداشته‌اند که خدا هرگز کینه‌هاشان(1) را آشکار نخواهد ساخت.509
محمد (47)
29
اضغان: جمع ضغن: کینه.
وَ لَوْ نَشاءُ لَأَرَيْناكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسِيماهُمْ وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمالَكُمْ ﴿۳۰﴾
اگر می‌خواستیم، آنان را به تو می‌نمودیم که [باطن] آنان را از سیمایشان بازشناسی؛ و مسلّماً از شیوه سخنشان به خوبی آنان را خواهی شناخت؛ و خدا اعمالتان را می‌داند.510
محمد (47)
30
وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجاهِدِينَ مِنْكُمْ وَ الصَّابِرِينَ وَ نَبْلُوَا أَخْبارَكُمْ ﴿۳۱﴾
به طور قطع شما را آزمایش می‌کنیم تا تلاشگران و پایداران شما را بشناسیم، و گزارش‌های رفتارتان را(1) ارزیابی نماییم(2).510
محمد (47)
31
معنی و مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 214 بقره(2) ، 142 آل‌عمران(3) ، 16 توبه(9) و 2 عنکبوت(29) آمده است.
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ شَاقُّوا الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدى لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئاً وَ سَيُحْبِطُ أَعْمالَهُمْ ﴿۳۲﴾
کسانی که پس از روشن شدن راه هدایت بر آنان، انکار ورزیدند و [مردم را] از راه خدا بازداشتند(1) و به مخالفت با رسول برخاستند، هرگز زیانی به خدا نخواهند رساند؛ و [خدا] تلاششان را بر باد خواهد داد.510
محمد (47)
32
مصداقهای «صد عن سبیل اللّه » را در آیات 168 آل‌عمران(3) ، 18 احزاب(33) و نیمه دوّم آیه 81 توبه(9) ملاحظه فرمایید.