أَ لَمْ تَكُنْ آياتِي تُتْلى عَلَيْكُمْ فَكُنْتُمْ بِها تُكَذِّبُونَ ﴿۱۰۵﴾
مگر نه این بود که آیات من بر شما عرضه می‌شد و آنها را دروغ می‌شمردید؟349
مؤمنون (23)
105
قالُوا رَبَّنا غَلَبَتْ عَلَيْنا شِقْوَتُنا وَ كُنَّا قَوْماً ضالِّينَ ﴿۱۰۶﴾
گویند: صاحب‌اختیارا، نگونبختی بر ما غالب شد و گروهی گمراه بودیم.349
مؤمنون (23)
106
رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْها فَإِنْ عُدْنا فَإِنَّا ظالِمُونَ ﴿۱۰۷﴾
صاحب‌اختیارا، ما را از جهنّم خارج کن، اگر [به گمراهی] بازگردیم، ستمگریم.349
مؤمنون (23)
107
قالَ اخْسَؤُا فِيها وَ لا تُكَلِّمُونِ ﴿۱۰۸﴾
خطاب شود: در آتش گم شوید و لب از سخن با من فرو بندید(1)!349
مؤمنون (23)
108
مفهوم دو آیه اخیر به بیان دیگر در آیات 37 مائده(5) و 22 حج(22) آمده است.
إِنَّهُ كانَ فَرِيقٌ مِنْ عِبادِي يَقُولُونَ رَبَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا وَ أَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ ﴿۱۰۹﴾
زیرا [در آن حال] که گروهی از بندگان من می‌گفتند: صاحب‌اختیارا، ایمان آوردیم، ما را بیامرز و بر ما رحمت آور که تو بهترین مهربانانی؛349
مؤمنون (23)
109
فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّى أَنْسَوْكُمْ ذِكْرِي وَ كُنْتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَكُونَ ﴿۱۱۰﴾
شما ایشان را به باد تمسخر می‌گرفتید(1) و بر آنان می‌خندیدید، [همین تمسخر] یاد مرا از خاطرتان برد.349
مؤمنون (23)
110
به آیات 29 و 30 مطفّفین(83) توجّه فرمایید. ضمناً جمله انتهایی آیه با لحاظ زیبایی و روانی کلام، جابجا شده است. در مورد جابجایی کلمات در قرآن، آیه 142 اعراف(7) و زیرنویس مربوطه را ملاحظه فرمایید.
إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِما صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفائِزُونَ ﴿۱۱۱﴾
امروز آنان را به خاطر پایداری که [در مقابل شما] داشتند، پاداش داده‌ام، و ایشان کامیابند(1).349
مؤمنون (23)
111
به آیات 34-36 مطفّفین(83) توجّه فرمایید؛ ضمناً مفهوم دو آیه اخیر به بیان دیگر در آیه 212 بقره(2) آمده است.
قالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ ﴿۱۱۲﴾
[خدا] گوید: چند سال در خاک(1) آرمیده‌اید؟349
مؤمنون (23)
112
خاک گور در این آیه و در آیات 25 روم(30) ، 44 ق(50) ، 51 و 52 یس(36) ، 7 حج(22) ، 4 انفطار(82) و 9 عادیات(100) با کلمات ارض، اجداث، مرقد و قبور بیان شده است.
قالُوا لَبِثْنا يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَسْئَلِ الْعادِّينَ ﴿۱۱۳﴾
گویند: یک روز یا پاسی از روز؛ [به درستی نمی‌دانیم] از [فرشتگان] حسابگر بپرس(1).349
مؤمنون (23)
113
مفهوم دو آیه اخیر به بیان دیگر در آیات 55 روم(30) ، نیمه اوّل آیه 45 یونس(10) ، 35 احقاف(46) و 46 نازعات(79) آمده است.
قالَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً لَوْ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۱۱۴﴾
گوید: [بله] اندکی [در گور] به سر بردید(1)، کاش [این را در دنیا] می‌دانستید.349
مؤمنون (23)
114
برای توجیه افزوده، به آیات 55 و 56 روم(30) و نیز زیرنویس آیه 55 روم(30) توجّه فرمایید. ضمناً شیخ المفسرین طبرسی و علاّمه طباطبایی در تفسیرهای خود ذیل این آیه تصریح کرده‌اند: منظور توقّف در گورهاست.