وَ جاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعى قالَ يا مُوسى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ ﴿۲۰﴾
مردی از دورترین محله شهر شتابان آمد(1) و گفت: ای موسی، سران [قوم] برای کشتنت به مشورت نشسته‌اند؛ [از شهر] خارج شو که من خیرخواه تو هستم.
سوره قصص (28) آیه 20
صفحه
386
سوره
قصص (28)
آیه
20
1
به آیه 28 غافر(40) توجّه فرمایید.
فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً يَتَرَقَّبُ قالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ ﴿۲۱﴾
موسی ترسان و نگران از شهر خارج شد و گفت: صاحب‌اختیارا، مرا از [آسیب] ستمگران نجات ده.
سوره قصص (28) آیه 21
صفحه
386
سوره
قصص (28)
آیه
21
وَ لَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقاءَ مَدْيَنَ قالَ عَسى رَبِّي أَنْ يَهْدِيَنِي سَواءَ السَّبِيلِ ﴿۲۲﴾
و چون به طرف مدین(1) روی آورد، گفت: چه بسا صاحب‌اختیارم مرا به راه درست هدایت کند.
سوره قصص (28) آیه 22
صفحه
387
سوره
قصص (28)
آیه
22
وَ لَمَّا وَرَدَ ماءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّةً مِنَ النَّاسِ يَسْقُونَ وَ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمُ امْرَأَتَيْنِ تَذُودانِ قالَ ما خَطْبُكُما قالَتا لا نَسْقِي حَتَّى يُصْدِرَ الرِّعاءُ وَ أَبُونا شَيْخٌ كَبِيرٌ ﴿۲۳﴾
هنگامی که به [چاه] آب مدین رسید، گروهی از مردم را دید که [چارپایان خود را] آب می‌دادند و جدا از آنان دو زن را دید که [گوسفندان خود را] کنار می‌کشیدند؛ گفت: برنامه شما چیست؟ پاسخ دادند: ما [منتظریم و] از آب استفاده نمی‌کنیم، تا اینکه چوپانها(1) [گوسفندان خود را] بازگردانند، و پدرمان سالخورده است.
سوره قصص (28) آیه 23
صفحه
387
سوره
قصص (28)
آیه
23
1
رِعاء: جمع راعی: چوپان.
فَسَقى لَهُما ثُمَّ تَوَلَّى إِلَى الظِّلِّ فَقالَ رَبِّ إِنِّي لِما أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ ﴿۲۴﴾
موسی [گوسفندان را] برایشان آب داد، آنگاه به طرف سایه [درختی] رفت و گفت: صاحب‌اختیارا، من هم به کمکی که به من رسانی نیازمندم.
سوره قصص (28) آیه 24
صفحه
387
سوره
قصص (28)
آیه
24
فَجاءَتْهُ إِحْداهُما تَمْشِي عَلَى اسْتِحْياءٍ قالَتْ إِنَّ أَبِي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ ما سَقَيْتَ لَنا فَلَمَّا جاءَهُ وَ قَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَ قالَ لا تَخَفْ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ ﴿۲۵﴾
آنگاه یکی از آن دو زن در حالی که با شرم قدم برمی‌داشت، به طرف او آمد و گفت: پدرم از تو دعوت می‌کند تا پاداش آب دادنت را بدهد؛ چون نزد او رسید و داستان [خویش] را برای او گفت، [شعیب] گفت: مترس؛ از [دسترس] آن ستمگران نجات یافته‌ای.
سوره قصص (28) آیه 25
صفحه
387
سوره
قصص (28)
آیه
25
قالَتْ إِحْداهُما يا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ ﴿۲۶﴾
یکی از آن دو [دختر] گفت: پدرم(1)، او را استخدام کن که مناسبترین فردی که به خدمت گیری، کسی است که نیرومند و امین باشد.
سوره قصص (28) آیه 26
صفحه
387
سوره
قصص (28)
آیه
26
1
اصل کلمه «یا اَبَتِ»، «یا اَبی» است؛ در حالت ندا «یاء» متکلم را گاهی به «تاء» تبدیل می‌کنند. کلمه «یا اَبَتِ» در آیه 102 صافات(37) نیز از همین مقوله است.
قالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنْكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هاتَيْنِ عَلى أَنْ تَأْجُرَنِي ثَمانِيَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِنْدِكَ وَ ما أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ سَتَجِدُنِي إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ ﴿۲۷﴾
[شعیب] گفت: می‌خواهم یکی از دو دخترم را به همسری تو درآورم، بر این [شرط] که هشت سال(1) در استخدام من باشی؛ و اگر ده سال ادامه دهی، به اختیار توست؛ و نمی‌خواهم که بر تو سخت گیرم؛ ان شاءاللّه مرا شایسته تشخیص خواهی داد.
سوره قصص (28) آیه 27
صفحه
387
سوره
قصص (28)
آیه
27
1
حجج: جمع حِجَّه: سال.
قالَ ذلِكَ بَيْنِي وَ بَيْنَكَ أَيَّمَا الْأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلا عُدْوانَ عَلَيَّ وَ اللَّهُ عَلى ما نَقُولُ وَكِيلٌ ﴿۲۸﴾
[موسی پذیرفت و] گفت: همین قرار بین ما باشد؛ هر یک از دو مدّت را که به پایان برم، برای من مسأله‌ای نیست، و خدا بر گفتار ما [گواه و] کارگزار است.
سوره قصص (28) آیه 28
صفحه
387
سوره
قصص (28)
آیه
28
فَلَمَّا قَضى مُوسَى الْأَجَلَ وَ سارَ بِأَهْلِهِ آنَسَ مِنْ جانِبِ الطُّورِ ناراً قالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ ناراً لَعَلِّي آتِيكُمْ مِنْها بِخَبَرٍ أَوْ جَذْوَةٍ مِنَ النَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ ﴿۲۹﴾
چون موسی مدّت [خدمت خود] را سپری کرد و خانواده‌اش را [همراه خود] حرکت داد(1)، [در تاریکی صحرا] از جانب کوه طور آتشی دید؛ به خانواده‌اش گفت: کمی صبر کنید که من آتشی [از دور] دیدم، بسا که از آن برای شما خبری یا اخگری بیاورم که گرم شوید.
سوره قصص (28) آیه 29
صفحه
388
سوره
قصص (28)
آیه
29
1
در مورد چگونگی گذشت ایام بر موسی در دوران هشت ساله یا ده ساله و اینکه دارای چند فرزند شد، هیچ توضیحی در قرآن نیامده است.