وَ ذلِكُمْ ظَنُّكُمُ الَّذِي ظَنَنْتُمْ بِرَبِّكُمْ أَرْداكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ مِنَ الْخاسِرِينَ ﴿۲۳﴾
این(1) پندار شما درباره صاحب‌اختیارتان بود که موجب هلاکت شما گردید و زیانکار شدید.479
فصلت (41)
23
در مورد کلمه «ذلکم» به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید.
فَإِنْ يَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوىً لَهُمْ وَ إِنْ يَسْتَعْتِبُوا فَما هُمْ مِنَ الْمُعْتَبِينَ ﴿۲۴﴾
اگر شکیبایی و تحمّل کنند [یا نکنند(1)]، آتش جایگاه آنانست؛ و اگر طلب رضایت کنند، پذیرفته نخواهد شد(2).479
فصلت (41)
24
برای توجیه افزوده، به آیه 16 طور(52) توجّه فرمایید؛ بخش انتهایی آیه 21 ابراهیم(14) هم، افزوده ترجمه این آیه را توجیه می‌کند.
به آیه 57 روم(30) توجّه فرمایید.
وَ قَيَّضْنا لَهُمْ قُرَناءَ فَزَيَّنُوا لَهُمْ ما بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ كانُوا خاسِرِينَ ﴿۲۵﴾
ما همنشینانی بر آنان گماشتیم(1)، و [سرگرمیهای] گذشته و [آرزوهای] آینده را در نظرشان آراستند و فرمان مجازات(2) در مورد آنان تحقّق یافت، در حالی که در [جرگه] گروههایی از جن و انس درآمدند که پیش از ایشان دورانشان سپری شد؛ بی‌گمان آنان زیانکار بودند.479
فصلت (41)
25
با آیات 36 و 37 زخرف(43) مقایسه و نتیجه‌گیری فرمایید.
منظور از کلمه «قول» در اینجا همان مفهوم آیات 18 اعراف(7) ، 43 حجر(15) و 84 و 85 ص(38) است و این معنی از آیات 16 اسراء(17) و 71 زمر(39) به خوبی مشخّص است.
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ ﴿۲۶﴾
انکارورزان گفتند: به این قرآن گوش فرا ندهید و [در اثنای تلاوت آن] سخنان بیهوده سر دهید، بسا که پیروز شوید.479
فصلت (41)
26
فَلَنُذِيقَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا عَذاباً شَدِيداً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۲۷﴾
انکارورزان را مجازاتی سخت می‌چشانیم، و آنان را به مقیاس بدترین اعمالشان کیفر می‌دهیم.479
فصلت (41)
27
ذلِكَ جَزاءُ أَعْداءِ اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فِيها دارُ الْخُلْدِ جَزاءً بِما كانُوا بِآياتِنا يَجْحَدُونَ ﴿۲۸﴾
این است سزای دشمنان خدا، آتش! که در آن سکونت جاودان دارند؛ به کیفر آنکه آیات ما را دانسته انکار می‌کردند.479
فصلت (41)
28
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا رَبَّنا أَرِنَا الَّذَيْنِ أَضَلاَّنا مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ نَجْعَلْهُما تَحْتَ أَقْدامِنا لِيَكُونا مِنَ الْأَسْفَلِينَ ﴿۲۹﴾
و انکارورزان [به هنگام مجازات] گویند: صاحب‌اختیارا، [افرادی] از دو گروه جن و انس را که عامل گمراهی ما بودند، به ما بنمای که لگدکوبشان کنیم(1) تا ذلیل‌تر از همه شوند.479
فصلت (41)
29
همین معنی و مفهوم در آیات 166 و 167 بقره(2) ، 37 و 38 اعراف(7) ، 21 و 22 ابراهیم(14) ، 62-64 قصص(28) ، 67 و 68 احزاب(33) ، 32 و 33سبأ(34) و 36-39 زخرف(43) نیز آمده است؛ این است پایان کار سرسپردگان به قدرت‌‌ها و طاغوت ها.
إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ ﴿۳۰﴾
[امّا] کسانی که گفتند: صاحب‌اختیار ما خداست، آنگاه [از بندگی غیر خدا سر باز زدند و بر اعتقاد خود] پای فشردند، فرشتگان بر آنان فرود می‌آیند، [و می‌گویند:] مترسید(1) و اندوه نداشته باشید و شادمان باشید به بهشت موعودتان(2).480
فصلت (41)
30
کلمه «أَلاّ» تشکیل شده از «اَن» ناصبه و «لا» ی نهی.
عکس این حالت را در مورد بزهکاران در آیات 50 انفال(8) و 27 محمّد(47) ملاحظه فرمایید.
نَحْنُ أَوْلِياؤُكُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ وَ لَكُمْ فِيها ما تَشْتَهِي أَنْفُسُكُمْ وَ لَكُمْ فِيها ما تَدَّعُونَ ﴿۳۱﴾
ما در زندگی دنیا و آخرت دوستدار شماییم، و در بهشت هر چه دلتان بخواهد و درخواست کنید، در اختیار شماست.480
فصلت (41)
31
نُزُلاً مِنْ غَفُورٍ رَحِيمٍ ﴿۳۲﴾
به عنوان پذیرایی از جانب آمرزگاری مهربان.480
فصلت (41)
32