وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَ كَفى بِرَبِّكَ هادِياً وَ نَصِيراً ﴿۳۱﴾
بدین گونه برای هر پیامبری دشمنانی(1) از بزهکاران پدیدآوردیم؛ و[لی] صاحباختیار تو به عنوان هادی و یاور کافی است.362
فرقان (25)
31
عَدُوّ: این واژه برای مفرد و جمع به کار میرود و در اینجا جمع است.
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً كَذلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِيلاً ﴿۳۲﴾
انکارورزان گویند: چرا قرآن یکباره بر او نازل نشده است؟ اینگونه [تدریجاً بر تو فرستادیم]، تا دلت را بدان استواری [و آرامش] دهیم(1) و به آرامی تمام خواندیم.362
فرقان (25)
32
وَ لا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلاَّ جِئْناكَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسِيراً ﴿۳۳﴾
هیچ [اشکال و] مَثَلی برای تو نمیآورند، مگر اینکه [پاسخ] حق را به بیانی نیکوتر برایت بیاوریم(1).363
فرقان (25)
33
به عنوان نمونه، به اشکالِ مطرح شده و پاسخ آن در آیات 78 و 79 یس(36) توجّه فرمایید؛ از این گونه سؤال و جوابها در قرآن فراوان است.
الَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَلى وُجُوهِهِمْ إِلى جَهَنَّمَ أُوْلئِكَ شَرٌّ مَكاناً وَ أَضَلُّ سَبِيلاً ﴿۳۴﴾
کسانی که - به رو درافتاده(1)- به دوزخ احضار میشوند(2)، در جایگاهی بدترند و از راه گمگشتهتر.363
فرقان (25)
34
در آیه 48 قمر(54) روشنتر بیان شده است.
برای توجیه ترجمه «حشر» به آیه 61 قصص(28) توجّه فرمایید.
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ جَعَلْنا مَعَهُ أَخاهُ هارُونَ وَزِيراً ﴿۳۵﴾
به موسی کتاب دادیم و برادرش هارون را به دستیاری[اش] انتخاب کردیم.363
فرقان (25)
35
فَقُلْنَا اذْهَبا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَدَمَّرْناهُمْ تَدْمِيراً ﴿۳۶﴾
و گفتیم به سوی گروهی که آیات ما را دروغ شمردهاند بروید؛ [ولی آن گروه به مخالفت برخاستند] و به سختی آنان را درهم کوفتیم.363
فرقان (25)
36
وَ قَوْمَ نُوحٍ لَمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْناهُمْ وَ جَعَلْناهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً وَ أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِينَ عَذاباً أَلِيماً ﴿۳۷﴾
و قوم نوح را آنگاه که رسولان را دروغپرداز شمردند، غرقشان کردیم و آنان را نشانهای [برای عبرت] مردم قرار دادیم؛ و برای ستمگران مجازاتی دردناک آماده کردهایم.363
فرقان (25)
37
وَ عاداً وَ ثَمُودَ وَ أَصْحابَ الرَّسِّ وَ قُرُوناً بَيْنَ ذلِكَ كَثِيراً ﴿۳۸﴾
و نیز قوم عاد و ثمود و اهالی «رس»(1) و نسلهای بسیار دیگری را که بین آنها بودند [به خاک هلاک نشاندیم].363
فرقان (25)
38
مفسّران هنوز اطلاع دقیقی در مورد قوم «رس» ندارند. طبری احتمال میدهد که با «اصحاب اخدود» که در آیات 4-8 بروج(85) از آنان سخن رفته است، یکی باشند. «رس» در لغت به معنی چاه است.
وَ كُلاًّ ضَرَبْنا لَهُ الْأَمْثالَ وَ كُلاًّ تَبَّرْنا تَتْبِيراً ﴿۳۹﴾
و برای هریک مثلها[ی پندآمیز] زدیم(1) [که بیتأثیر بود] و به کلّی نابودشان کردیم.363
فرقان (25)
39
موارد آن را به طور نمونه در آیات 73 حج(22) و 41 عنکبوت(29) ملاحظه فرمایید.
وَ لَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ أَ فَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَها بَلْ كانُوا لا يَرْجُونَ نُشُوراً ﴿۴۰﴾
[انکارورزان قریش] به شهری که هدف باران بلا(1) قرار گرفته بود، گذر کردهاند، مگر آن را نمیدیدند(2)؟ [چرا،] ولی امید [و بیمی] به تجدید حیات نداشتند.363
فرقان (25)
40
چگونگی این باران را در آیه 82 هود(11) ملاحظه فرمایید.
به بیان دیگر در آیات 137 و 138 صافات(37) آمده است.