وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً ﴿۲۷﴾
روزی که ستمگر دو دست خویش [به حسرت] بگزد(1)، گوید: ای کاش راهی هماهنگ با رسول را پیش می‌گرفتم(2).
سوره فرقان (25) آیه 27
صفحه
362
سوره
فرقان (25)
آیه
27
1
کنایه از شدّت حسرت و پشیمانی است؛ به آیات 167 بقره(2) و نیمه دوّم 54 یونس(10) توجّه فرمایید.
2
به بیان دیگر در آیات 66 احزاب(33) ، 2 حجر(15) و 24 فجر(89) آمده است.
يا وَيْلَتى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلاً ﴿۲۸﴾
وای بر من، ای کاش فلان [گمراه] را به دوستی نمی‌گرفتم(1)؛
سوره فرقان (25) آیه 28
صفحه
362
سوره
فرقان (25)
آیه
28
1
به آیه 67 زخرف(43) توجّه فرمایید.
لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِي وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً ﴿۲۹﴾
با آنکه [حقایق] قرآن به من رسیده بود، مرا از [پیروی] آن گمراه کرد؛ و شیطان فروگذارنده انسان است(1).
سوره فرقان (25) آیه 29
صفحه
362
سوره
فرقان (25)
آیه
29
1
به آیات 48 انفال(8) و 22 ابراهیم(14) توجّه فرمایید.
وَ قالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً ﴿۳۰﴾
و رسول [به شِکوِه] می‌گوید: صاحب‌اختیارا، قوم من قرآن را به کناری نهادند.
سوره فرقان (25) آیه 30
صفحه
362
سوره
فرقان (25)
آیه
30
وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَ كَفى بِرَبِّكَ هادِياً وَ نَصِيراً ﴿۳۱﴾
بدین گونه برای هر پیامبری دشمنانی(1) از بزهکاران پدیدآوردیم؛ و[لی] صاحب‌اختیار تو به عنوان هادی و یاور کافی است.
سوره فرقان (25) آیه 31
صفحه
362
سوره
فرقان (25)
آیه
31
1
عَدُوّ: این واژه برای مفرد و جمع به کار می‌رود و در اینجا جمع است.
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً كَذلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِيلاً ﴿۳۲﴾
انکارورزان گویند: چرا قرآن یکباره بر او نازل نشده است؟ اینگونه [تدریجاً بر تو فرستادیم]، تا دلت را بدان استواری [و آرامش] دهیم(1) و به آرامی تمام خواندیم.
سوره فرقان (25) آیه 32
صفحه
362
سوره
فرقان (25)
آیه
32
وَ لا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلاَّ جِئْناكَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسِيراً ﴿۳۳﴾
هیچ [اشکال و] مَثَلی برای تو نمی‌آورند، مگر اینکه [پاسخ] حق را به بیانی نیکوتر برایت بیاوریم(1).
سوره فرقان (25) آیه 33
صفحه
363
سوره
فرقان (25)
آیه
33
1
به عنوان نمونه، به اشکالِ مطرح شده و پاسخ آن در آیات 78 و 79 یس(36) توجّه فرمایید؛ از این گونه سؤال و جوابها در قرآن فراوان است.
الَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَلى وُجُوهِهِمْ إِلى جَهَنَّمَ أُوْلئِكَ شَرٌّ مَكاناً وَ أَضَلُّ سَبِيلاً ﴿۳۴﴾
کسانی که - به رو درافتاده(1)- به دوزخ احضار می‌شوند(2)، در جایگاهی بدترند و از راه گم‌گشته‌تر.
سوره فرقان (25) آیه 34
صفحه
363
سوره
فرقان (25)
آیه
34
1
در آیه 48 قمر(54) روشن‌تر بیان شده است.
2
برای توجیه ترجمه «حشر» به آیه 61 قصص(28) توجّه فرمایید.
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ جَعَلْنا مَعَهُ أَخاهُ هارُونَ وَزِيراً ﴿۳۵﴾
به موسی کتاب دادیم و برادرش هارون را به دستیاری[اش] انتخاب کردیم.
سوره فرقان (25) آیه 35
صفحه
363
سوره
فرقان (25)
آیه
35
فَقُلْنَا اذْهَبا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَدَمَّرْناهُمْ تَدْمِيراً ﴿۳۶﴾
و گفتیم به سوی گروهی که آیات ما را دروغ شمرده‌اند بروید؛ [ولی آن گروه به مخالفت برخاستند] و به سختی آنان را درهم کوفتیم.
سوره فرقان (25) آیه 36
صفحه
363
سوره
فرقان (25)
آیه
36