قالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلافٍ وَ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ فِي جُذُوعِ النَّخْلِ وَ لَتَعْلَمُنَّ أَيُّنا أَشَدُّ عَذاباً وَ أَبْقى ﴿۷۱﴾
[فرعون] گفت: چگونه قبل از آنکه اجازه دهم به او ایمان آوردید؟ بی‌تردید او بزرگ شماست که شما را جادو آموخته است؛ دست و پای شما را به عکس یکدیگر قطع می‌کنم و شما را بر تنه‌های(1) درخت خرما به دار می‌آویزم، و خواهید دانست کدام یک از ما مجازاتش سخت‌تر و پاینده‌تر است.316
طه (20)
71
جُذوع: جمع جِذع: تنه و شاخه درخت. در مورد تهدیدهای شدید فرعون و استقامت ساحران، آیات 124 و 125 اعراف(7) و زیرنویس مربوطه را ملاحظه فرمایید.
قالُوا لَنْ نُؤْثِرَكَ عَلى ما جاءَنا مِنَ الْبَيِّناتِ وَ الَّذِي فَطَرَنا فَاقْضِ ما أَنْتَ قاضٍ إِنَّما تَقْضِي هذِهِ الْحَياةَ الدُّنْيا ﴿۷۲﴾
گفتند: هرگز تو را بر نشانه‌های روشنی که به ما رسیده و [نیز بر] آن که ما را آفریده است، مقدّم نخواهیم داشت، پس هر چه خواهی حکم کن؛ تو فقط بر زندگی دنیا[ی ما] حکم می‌کنی.316
طه (20)
72
إِنَّا آمَنَّا بِرَبِّنا لِيَغْفِرَ لَنا خَطايانا وَ ما أَكْرَهْتَنا عَلَيْهِ مِنَ السِّحْرِ وَ اللَّهُ خَيْرٌ وَ أَبْقى ﴿۷۳﴾
ما به صاحب‌اختیارمان ایمان آوردیم تا لغزشها و جادویی را که ما را به اکراه به آن وادار کرده‌ای بر ما ببخشد؛ و [لطف] خدا بهتر و پاینده‌تر است.316
طه (20)
73
إِنَّهُ مَنْ يَأْتِ رَبَّهُ مُجْرِماً فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لا يَمُوتُ فِيها وَ لا يَحْيى ﴿۷۴﴾
بی‌گمان(1) هر که [بی‌ایمان و] بزهکار(2) نزد صاحب‌اختیار خویش بازآید، جزای او دوزخ است؛ در آنجا نه می‌میرد و نه زندگی می‌کند(3).316
طه (20)
74
ضمیر در «انه» ضمیر شأن است و در ترجمه نمی‌آید؛ به زیرنویس آیه 1 توحید(112) مراجعه فرمایید.
از نظر معنی و مفهوم «مجرم» در این آیه و توجیه افزوده، با آیه 31 فرقان(25) مقایسه فرمایید.
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 36 فاطر(35) آمده است.
وَ مَنْ يَأْتِهِ مُؤْمِناً قَدْ عَمِلَ الصَّالِحاتِ فَأُولئِكَ لَهُمُ الدَّرَجاتُ الْعُلى ﴿۷۵﴾
و آنان که مؤمن و نیکوکار به پیشگاه او بازآیند، درجاتی بلند(1) خواهند داشت؛316
طه (20)
75
عُلی: جمع عَلیاء مؤنث اعلی: بالا و بلند.
جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها وَ ذلِكَ جَزاءُ مَنْ تَزَكَّى ﴿۷۶﴾
[در] باغهای جاویدان بهشت که نهرها در دامن آن جاری است، و جاودانه در آن به سر برند؛ این است پاداش هر کس که پاکی ورزد.316
طه (20)
76
وَ لَقَدْ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى أَنْ أَسْرِ بِعِبادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقاً فِي الْبَحْرِ يَبَساً لا تَخافُ دَرَكاً وَ لا تَخْشى ﴿۷۷﴾
به موسی وحی کردیم که بندگان مرا شبانه [از شهر] خارج کن، و [با اعجاز ما] راهی خشک برای آنان در رود [نیل] بگشای(1) که نه ترسی از تعقیب [فرعونیان] خواهی داشت و نه بیمی [از غرق شدن].317
طه (20)
77
چگونگی شکافتن آب و گشایش راه را در آیه 63 شعراء(26) ملاحظه فرمایید. ضمناً در زبان عرب، کلمات «بحر» و «یم» به معنای دریا، برای آبهای وسیع و رودهای بزرگ هم بکار می‌رود. در آیات متوالی 77 و 78، منظور از بحر و یم، رود نیل است.
فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُمْ مِنَ الْيَمِّ ما غَشِيَهُمْ ﴿۷۸﴾
فرعون با سپاهش از پی آنان تاخت و امواج رود [نیل] آنان را فروپوشاند.317
طه (20)
78
وَ أَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُ وَ ما هَدى ﴿۷۹﴾
[در واقع] فرعون قومش را گمراه کرد، نه هدایت(1).317
طه (20)
79
ادّعای فرعون را که در آیه 29 غافر(40) آمده است، نفی می‌کند.
يا بَنِي إِسْرائِيلَ قَدْ أَنْجَيْناكُمْ مِنْ عَدُوِّكُمْ وَ واعَدْناكُمْ جانِبَ الطُّورِ الْأَيْمَنَ وَ نَزَّلْنا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوى ﴿۸۰﴾
ای دودمان یعقوب، ما شما را از [چنگ] دشمنان نجات دادیم(1) و در کناره خجسته کوه(2) طور با شما وعده گزاردیم(3) و [برای تغذیه] شما نعمتی گیاهی و نعمتی از گوشت پرندگان مقرّر داشتیم.317
طه (20)
80
به آیه 49 بقره(2) و زیرنویس آن مراجعه فرمایید.
به زیرنویس اوّل آیه 52 مریم(19) مراجعه فرمایید.
در رابطه با آیه 142 اعراف(7) است.