اشْتَرَوْا بِآياتِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِيلاً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِهِ إِنَّهُمْ ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۹﴾
آیات خدا را به بهایی ناچیز فروختند و [مردم را] از راه او بازداشتند(1)؛ به راستی رفتار زشتی داشتند.
سوره توبه (9) آیه 9
صفحه
188
سوره
توبه (9)
آیه
9
1
مصداقهای «صد عن سبیل اللّه » را در آیات 168 آل‌عمران(3) ، 18 احزاب(33) و نیمه دوّم آیه 81 توبه(همین سوره) ملاحظه فرمایید.
لا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلاًّ وَ لا ذِمَّةً وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ ﴿۱۰﴾
درباره هیچ فرد با ایمانی نه [حق] خویشاوندی را رعایت می‌کنند و نه عهدی را، و مردمی متجاوزند.
سوره توبه (9) آیه 10
صفحه
188
سوره
توبه (9)
آیه
10
فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿۱۱﴾
[با این حال] اگر توبه کنند و نماز برپا دارند و زکات بپردازند، برادران دینی شما هستند؛ و ما آیات را برای اهل دانش به وضوح بیان می‌کنیم.
سوره توبه (9) آیه 11
صفحه
188
سوره
توبه (9)
آیه
11
وَ إِنْ نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لا أَيْمانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ ﴿۱۲﴾
اگر پس از معاهده‌ای که دارند [باز هم] سوگندهای(1) خود را بشکنند و دین شما را مورد طعن قرار دهند، با سردمداران کفر بجنگید، زیرا پایبند هیچ عهد و سوگندی نیستند، بسا که [از پیمان شکنی] دست بردارند.
سوره توبه (9) آیه 12
صفحه
188
سوره
توبه (9)
آیه
12
1
اَیمان: جمع یمین: سوگند.
أَ لا تُقاتِلُونَ قَوْماً نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ وَ هَمُّوا بِإِخْراجِ الرَّسُولِ وَ هُمْ بَدَؤُكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَ تَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۱۳﴾
آیا با گروهی که سوگندهای خویش را شکستند و برای بیرون راندن رسول [از مکه] کمر بستند(1) و اوّل بار آنان [ستیزه را] علیه شما آغاز کردند(2)، نمی‌جنگید؟ مگر از آنان ترس دارید(3)؟ در حالی که خدا سزاوارتر است که از او بترسید، اگر ایمان دارید.
سوره توبه (9) آیه 13
صفحه
188
سوره
توبه (9)
آیه
13
1
به آیه 30 انفال(8) توجّه فرمایید.
2
3
به آیه 194 بقره(2) فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم واتقواللّه توجّه فرمایید.
قاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَ يُخْزِهِمْ وَ يَنْصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَ يَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ ﴿۱۴﴾
با آنان جنگ کنید تا خدا آنان را به دست شما مجازات کند(1) و رسواشان ساخته، شما را بر ایشان پیروزی بخشد و سینه‌های مؤمنان را [که لبریز از خاطرات دردناک است] مرهم نهد،
سوره توبه (9) آیه 14
صفحه
189
سوره
توبه (9)
آیه
14
1
سیوطی نویسنده «الاتقان» توضیح داده است که «عذاب» در قرآن غالبا به معنی مجازات است؛ آیات 18 و 118 مائده(5) و بسیاری آیات دیگر، مؤید نظر اوست.
وَ يُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ وَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلى مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿۱۵﴾
و خشم دلهایشان را بزداید. خدا هر که را بخواهد [و شایسته ببیند، به رحمت خویش] بر او بازمی‌گردد(1)؛ که خدا دانایی فرزانه است.
سوره توبه (9) آیه 15
صفحه
189
سوره
توبه (9)
آیه
15
1
خواست خدا در این گونه موارد، قانونمند و بستگی به روش انسان‌‌ها دارد؛ به آیات 160 بقره(2) ، 17 نساء(4) و 39 مائده(5) توجّه فرمایید.
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ لَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لاَ الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً وَ اللَّهُ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ ﴿۱۶﴾
مگر پنداشته‌اید که [به حال خود] باز گذاشته شده‌اید، در حالی که هنوز خدا از میان شما، کسانی را که مبارزه می‌کنند و غیر از خدا و رسولش و مؤمنان همرازی نمی‌گیرند، نمی‌شناسد و خدا به آنچه می‌کنید آگاه است(1).
سوره توبه (9) آیه 16
صفحه
189
سوره
توبه (9)
آیه
16
1
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 142 آل‌عمران(3) ، 2 عنکبوت(29) و 31 محمّد(47) آمده است.
ما كانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَساجِدَ اللَّهِ شاهِدِينَ عَلى أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ أُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ وَ فِي النَّارِ هُمْ خالِدُونَ ﴿۱۷﴾
آباد کردن مساجد خدا [و در رأس آنها مسجدالحرام] در صلاحیت مشرکین نیست(1)، در حالی که [به زبان حال] علیه خود به کفر گواهند؛ تلاششان بر باد رفت و جاودانه دوزخی خواهند شد.
سوره توبه (9) آیه 17
صفحه
189
سوره
توبه (9)
آیه
17
1
تعریض است به فخرفروشی قریش نسبت به عمران مسجدالحرام.
إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ وَ لَمْ يَخْشَ إِلاَّ اللَّهَ فَعَسى أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ ﴿۱۸﴾
مساجد خدا را فقط کسانی [باید] آباد کنند [و رونق دهند] که به خدا و روز واپسین باور داشته، نماز برپا دارند و زکات بپردازند و از غیر خدا نترسند. چه بسا که اینان در زمره راه‌یافتگان باشند.
سوره توبه (9) آیه 18
صفحه
189
سوره
توبه (9)
آیه
18