قَدْ نَرى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّماءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضاها فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَيْثُ ما كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ وَ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ ﴿۱۴۴﴾
توجّه تو را به آسمان [به انتظار رسیدن وحی و فرمان تعیین قبله] می‌بینیم؛ اینک تو را به سوی قبله‌ای که بدان خوشنود شوی متوجّه می‌سازیم. به سوی مسجدالحرام رو کن و [شما هم به هنگام نماز] هر جا که باشید، بدان سو متوجّه شوید؛ و اهل‌کتاب به خوبی می‌دانند این [تغییر قبله، فرمانی] حق است از جانب صاحب‌اختیارشان و خدا از آنچه می‌کنند غافل نیست.
سوره بقره (2) آیه 144
صفحه
22
سوره
بقره (2)
آیه
144
وَ لَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ بِكُلِّ آيَةٍ ما تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَ ما أَنْتَ بِتابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَ ما بَعْضُهُمْ بِتابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ ﴿۱۴۵﴾
برای اهل‌کتاب هر نشانه و دلیلی بیاوری از قبله تو پیروی نخواهند کرد؛ و تو نیز پیروی از قبله آنان نخواهی کرد؛ آنان هم [خود] پیرو قبله یکدیگر نخواهند بود؛ و اگر آگاهانه از هوسهای آنان پیروی کنی، مسلّماً در زمره ستمگران خواهی بود.
سوره بقره (2) آیه 145
صفحه
22
سوره
بقره (2)
آیه
145
الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْرِفُونَهُ كَما يَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ وَ إِنَّ فَرِيقاً مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ ﴿۱۴۶﴾
اهل‌کتاب پیامبر را چنان می‌شناسند که فرزندان خویش را؛ ولی گروهی از آنان آگاهانه حقیقت را پنهان می‌دارند.
سوره بقره (2) آیه 146
صفحه
23
سوره
بقره (2)
آیه
146
الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ ﴿۱۴۷﴾
[حکم] حق [در مورد تغییر قبله] از جانب صاحب‌اختیار توست؛ پس هرگز در زمره تردیدکنندگان مباش.
سوره بقره (2) آیه 147
صفحه
23
سوره
بقره (2)
آیه
147
وَ لِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيها فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ أَيْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱۴۸﴾
هر گروهی قبله‌ای دارد که بدان روی می‌برد؛ [به جای گفتگوی بیهوده درباره آن] در نیکوییها [بر یکدیگر] سبقت گیرید(1)؛ هر جا که باشید [در رستاخیز] خدا همگی شما را می‌آورد، که خدا بر هر کاری تواناست.
سوره بقره (2) آیه 148
صفحه
23
سوره
بقره (2)
آیه
148
1
معنی و مفهوم این آیه، شبیه نیمه دوّم آیه 48 مائده(5) می‌باشد: و لکل جعلنا منکم شرعه و منهاجا....
وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ إِنَّهُ لَلْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿۱۴۹﴾
هر جا که رفتی [به هنگام نماز] به سوی مسجدالحرام متوجّه شو؛ این [دستور] حقّی است از جانب صاحب‌اختیارت؛ و خدا از آنچه می‌کنید غافل نیست.
سوره بقره (2) آیه 149
صفحه
23
سوره
بقره (2)
آیه
149
وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَيْثُ ما كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلاَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِي وَ لِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ﴿۱۵۰﴾
هر جا که رفتی [به هنگام نماز] به سوی مسجدالحرام متوجّه شو؛ و [شما نیز] هر جا که باشید بدان سو متوجّه شوید، تا مردم بر ضدّ شما دستاویز [اعتراض] نداشته باشند(1)، مگر ستمگرانشان [که جدال بی‌منطق دارند(2)]؛ پس از آنها نترسید و از [نافرمانی] من بترسید، و [نیز تعیین این قبله] برای اینست که نعمت خویش را بر شما به کمال رسانم، و بسا که هدایت یابید؛
سوره بقره (2) آیه 150
صفحه
23
سوره
بقره (2)
آیه
150
1
کلمه «لِئَلاّ» تشکیل شده از حرف «لِ» و «اَن» ناصبه و «لا» ی نفی.
2
با آیه 16 شوری(42) مقایسه فرمایید.
كَما أَرْسَلْنا فِيكُمْ رَسُولاً مِنْكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آياتِنا وَ يُزَكِّيكُمْ وَ يُعَلِّمُكُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُعَلِّمُكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ ﴿۱۵۱﴾
همان‌گونه که در میان شما رسولی از خودتان فرستادیم که آیات ما را بر شما می‌خواند و شما را [از پلیدی جهل و شرک] پاک می‌سازد و کتاب و دانشِ توأم با بینش و آنچه نمی‌توانستید بدانید(1)، به شما می‌آموزد.
سوره بقره (2) آیه 151
صفحه
23
سوره
بقره (2)
آیه
151
1
آخرت و خدا.
فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَ اشْكُرُوا لِي وَ لا تَكْفُرُونِ ﴿۱۵۲﴾
پس مرا یاد کنید(1) تا شما را یاد کنم و [الطاف] مرا سپاسگزار باشید(2) و در مقابل من ناسپاسی نکنید(3).
سوره بقره (2) آیه 152
صفحه
23
سوره
بقره (2)
آیه
152
1
به آیه 28 رعد(13) الا بذکر اللّه تطمئِن القلوب توجّه فرمایید.
2
3
«یاء» متکلم می‌تواند در پاره‌ای موارد برای تناسب کلام حذف شود و به جای آن کسره بیاید.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ ﴿۱۵۳﴾
ای ایمان‌آوردگان، [به هنگام مشکلات] از شکیبایی و نماز یاری جویید(1)، که خدا با شکیبایان [و پایداران] است،
سوره بقره (2) آیه 153
صفحه
23
سوره
بقره (2)
آیه
153
1
برای توجیه افزوده، این جمله را با آیه 39 ق(50)مقایسه فرمایید: فَاصبِر عَلی ما یقُولُونَ وَ سَبِّح بحَمدِ رَبِّک قَبلَ طُلُوع الشَّمسِ وَ قَبلَ الغُرُوب، مضمون مشابه در آیه 45 بقره(همین سوره).