ما يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ وَ لاَ الْمُشْرِكِينَ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْكُمْ مِنْ خَيْرٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَ اللَّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿۱۰۵﴾
انکارورزانِ اهل‌کتاب و مشرکین دوست نمی‌دارند که خیری از [جانب] صاحب‌اختیارتان بر شما برسد؛ حال آنکه خدا هر که را بخواهد [و شایسته بداند] به رحمت خویش اختصاص دهد(1)، که خدا افزون‌بخشی بی‌حدّ دارد.
سوره بقره (2) آیه 105
صفحه
16
سوره
بقره (2)
آیه
105
1
به زیرنویس آیه 74 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید.
ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱۰۶﴾
هر آیه‌ای را نسخ کنیم یا آن را [از ذهن‌ها] محو نماییم(1)، بهتر از آن یا همانندش را می‌آوریم(2)؛ مگر ندانسته‌ای که خدا بر هر کاری تواناست؟
سوره بقره (2) آیه 106
صفحه
17
سوره
بقره (2)
آیه
106
1
منظور این است که اعلام حکم آن را به تأخیر اندازیم.
2
به آیه 101 نحل(16) توجه فرمایید.
أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ ﴿۱۰۷﴾
مگر ندانسته‌ای که خداست که فرمانروایی آسمانها و زمین خاصّ اوست؛ و در برابر خدا هیچ کارساز و یاوری نخواهید داشت؟
سوره بقره (2) آیه 107
صفحه
17
سوره
بقره (2)
آیه
107
أَمْ تُرِيدُونَ أَنْ تَسْئَلُوا رَسُولَكُمْ كَما سُئِلَ مُوسى مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ يَتَبَدَّلِ الْكُفْرَ بِالْإِيمانِ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ ﴿۱۰۸﴾
مگر می‌خواهید از رسول‌تان همان درخواست [نامعقول] را بکنید که قبلاً از موسی شده بود(1)؛ مسلّماً هر که انکار را با ایمان [خود] مبادله کند، راه درست را گم کرده است.
سوره بقره (2) آیه 108
صفحه
17
سوره
بقره (2)
آیه
108
1
اشاره به درخواست نامعقول یهودیان از موسی است که در آیه 55 بقره(2) و 153 نساء(4) آمده است.
وَدَّ كَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إِيمانِكُمْ كُفَّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱۰۹﴾
بسیاری از اهل‌کتاب از حسادتی(1) که در نهاد آنهاست، دوست دارند کاش شما را پس از ایمانتان، به انکار بازگردانند، با آنکه حقیقت بر آنها روشن شده است؛ [از حسادتشان] گذشت و چشم‌پوشی کنید تا خدا فرمان خویش را [در میان] آورد(2)؛ که او بر هر کاری تواناست.
سوره بقره (2) آیه 109
صفحه
17
سوره
بقره (2)
آیه
109
1
حسادت از آن جهت که چرا مردمان عقب‌افتاده و بی‌اعتقاد دیروز، امروز ادّعای اندیشه و یکتاپرستی دارند و فضل‌فروشی‌‌های ایشان دیگر خریدار ندارد؛ به نیمه اوّل آیه 54 نساء(4) هم توجّه فرمایید.
2
این فرمان را در آیه 39 حج(22) ملاحظه فرمایید.
وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۱۱۰﴾
و نماز برپا دارید و زکات بپردازید؛ و هر نیکویی که برای خود پیش می‌فرستید، [پاداش] آن را نزد خدا بازمی‌یابید(1)؛ که خدا محقّقاً به آنچه می‌کنید بیناست.
سوره بقره (2) آیه 110
صفحه
17
سوره
بقره (2)
آیه
110
1
به آیه 111 توبه(9) توجّه فرمایید.
وَ قالُوا لَنْ يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ كانَ هُوداً أَوْ نَصارى تِلْكَ أَمانِيُّهُمْ قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ ﴿۱۱۱﴾
[یهودیان] گفتند: هرگز کسی جز یهود به بهشت داخل نخواهد شد، و [مسیحیان گفتند:] جز مسیحیان؛ این آرزوی [خام] آنان است؛ بگو: اگر راست می‌گویید دلیلتان را بیاورید.
سوره بقره (2) آیه 111
صفحه
17
سوره
بقره (2)
آیه
111
بَلى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿۱۱۲﴾
آری، کسانی که وجود خود را تسلیم خدا کرده و نیکوکار باشند، پاداششان نزد صاحب‌اختیارشان محفوظ است و ترس و اندوهی نخواهند داشت(1).
سوره بقره (2) آیه 112
صفحه
17
سوره
بقره (2)
آیه
112
1
در این رابطه به آیات 127 انعام(6) ، 28 رعد(13) و 27 و 28 فجر(89) توجّه فرمایید؛ ضمناً معنی و مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 62 بقره(2) و 123 طه(20) آمده است و از تطبیق آیه مورد بحث با آیه 62 بقره(2) این نتیجه به دست می‌آید که ایمان به خدا و روز رستاخیز همان تسلیم بودن در برابر خداست.
وَ قالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصارى عَلى شَيْءٍ وَ قالَتِ النَّصارى لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلى شَيْءٍ وَ هُمْ يَتْلُونَ الْكِتابَ كَذلِكَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ ﴿۱۱۳﴾
یهودیان بر این دعویند که مسیحیان بر هیچ [آیین درستی] نیستند و مسیحیان نیز بر این دعوی که یهودیان، در حالی که [هر دو دسته] کتاب [آسمانی] را می‌خوانند [و باید از این تعصبات برکنار باشند]. مردم ناآگاه [دیگری] نیز همین سخن ایشان را گفتند [که تنها ما هدایت‌شده هستیم!]، و[لی] خدا روز رستاخیز در موارد اختلافشان میان آنان داوری خواهد کرد.
سوره بقره (2) آیه 113
صفحه
18
سوره
بقره (2)
آیه
113
وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَ سَعى فِي خَرابِها أُولئِكَ ما كانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوها إِلاَّ خائِفِينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظِيمٌ ﴿۱۱۴﴾
کیست ستمکارتر از آنکه نگذارد نام خدا [به یکتایی] در مساجد او یاد شود(1) و اهتمام در ویرانی آنها کند؟ این گروه را نسزد که به مساجد درآیند، مگر هراسان؛ آنان در دنیا رسوایی و در آخرت نیز مجازاتی بزرگ خواهند داشت.
سوره بقره (2) آیه 114
صفحه
18
سوره
بقره (2)
آیه
114
1
برای توجیه افزوده، به آیه 18 جن(72) توجه فرمایید.