أَ فَغَيْرَ اللَّهِ أَبْتَغِي حَكَماً وَ هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتابَ مُفَصَّلاً وَ الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ ﴿۱۱۴﴾
آیا [سزاست که] داوری جز خدا انتخاب کنم؟ و حال آنکه اوست که این کتاب را واضح بر شما نازل کرده است؛ و اهل‌کتاب می‌دانند که به حق از جانب صاحب‌اختیارت نازل شده است، پس هرگز در زمره تردیدکنندگان مباش.
سوره انعام (6) آیه 114
صفحه
142
سوره
انعام (6)
آیه
114
وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿۱۱۵﴾
اراده صاحب‌اختیار تو بر [اساس] راستی و عدالت شکل گرفته است؛ تغییر و تبدیل دهنده‌ای بر اراده‌های(1) او وجود ندارد؛ و اوست شنوا و دانا.
سوره انعام (6) آیه 115
صفحه
142
سوره
انعام (6)
آیه
115
1
همین معنی و مفهوم به بیان دیگر در آیه 62 احزاب(33) آمده است.
وَ إِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُونَ ﴿۱۱۶﴾
و اگر از بیشتر مردم [این] سرزمین اطاعت کنی، تو را از راه خدا منحرف سازند؛ آنان فقط پیرو گمانند و جز به حدس و تخمین سخن نمی‌گویند.
سوره انعام (6) آیه 116
صفحه
142
سوره
انعام (6)
آیه
116
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ ﴿۱۱۷﴾
محقّقاً صاحب‌اختیار تو به حال کسانی که از راه او منحرف می‌شوند، آگاه‌تر است و نیز به حال راه‌یافتگان.
سوره انعام (6) آیه 117
صفحه
142
سوره
انعام (6)
آیه
117
فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ إِنْ كُنْتُمْ بِآياتِهِ مُؤْمِنِينَ ﴿۱۱۸﴾
از آنچه [به هنگام ذبح] نام خدا بر آن یاد شده است بخورید، اگر به آیاتش ایمان دارید(1) [و بی‌جهت پاره‌ای از آنها را حرام تلقّی نکنید].
سوره انعام (6) آیه 118
صفحه
142
سوره
انعام (6)
آیه
118
1
به آیه 34 حج(22) در مورد ذکر نام خدا به هنگام ذبح در سایر ادیان الهی توجه فرمایید.
وَ ما لَكُمْ أَلاَّ تَأْكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ قَدْ فَصَّلَ لَكُمْ ما حَرَّمَ عَلَيْكُمْ إِلاَّ مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ وَ إِنَّ كَثِيراً لَيُضِلُّونَ بِأَهْوائِهِمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِينَ ﴿۱۱۹﴾
چرا از ذبحی که نام خدا بر آن یاد شده است نمی‌خورید؟ در حالی که خدا آنچه را حرام کرده، به وضوح بیان نموده است(1) که [آن هم] مربوط به غیر موارد اضطرار شماست. بسیاری [از مردم] ندانسته به هوای نفس خویش [دیگران را] گمراه می‌سازند؛ بی‌گمان صاحب‌اختیار تو به [حال] متجاوزان داناتر است.
سوره انعام (6) آیه 119
صفحه
143
سوره
انعام (6)
آیه
119
1
اشاره به آیه 115 نحل(16) می‌باشد که قبل از سوره انعام نازل شده است.
وَ ذَرُوا ظاهِرَ الْإِثْمِ وَ باطِنَهُ إِنَّ الَّذِينَ يَكْسِبُونَ الْإِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِما كانُوا يَقْتَرِفُونَ ﴿۱۲۰﴾
گناه آشکار و پنهان را رها کنید، که گنهکاران به [سزای] دستاوردشان مجازات خواهند شد.
سوره انعام (6) آیه 120
صفحه
143
سوره
انعام (6)
آیه
120
وَ لا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ إِنَّهُ لَفِسْقٌ وَ إِنَّ الشَّياطِينَ لَيُوحُونَ إِلى أَوْلِيائِهِمْ لِيُجادِلُوكُمْ وَ إِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ ﴿۱۲۱﴾
از ذبحی که نام خدا بر آن یاد نشده [و برای خوشامد طاغوتها کشته شده است،] نخورید(1)، که انحراف [از فرمان خدا] است. دیونهادان به دوستان خود اشاره می‌کنند که با شما به مجادله برخیزند؛ و اگر اطاعتشان کنید، شما هم مشرک خواهید بود.
سوره انعام (6) آیه 121
صفحه
143
سوره
انعام (6)
آیه
121
1
به زیرنویس سوم آیه 4 مائده(5) مراجعه فرمایید.
أَ وَ مَنْ كانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُماتِ لَيْسَ بِخارِجٍ مِنْها كَذلِكَ زُيِّنَ لِلْكافِرِينَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۱۲۲﴾
آیا کسی که [از جهل و شرک] مرده [دل] بود(1) و [به ایمان و توحید] زنده‌اش کردیم و نور [معرفت] فرا راهش قرار دادیم تا در پرتو آن [سرافراز] در میان مردم پیش برود، همانند کسی است که گویی در تاریکیها به سر می‌بَرَد و راه خروج ندارد؟ رفتار انکارورزان در نظرشان این گونه آراسته شده است(2).
سوره انعام (6) آیه 122
صفحه
143
سوره
انعام (6)
آیه
122
1
کلمه «مَیت» مخفّف «مَیت» است.
2
چگونگی این آراسته شدن را در آیه 25 فصلت(41) ملاحظه فرمایید.
وَ كَذلِكَ جَعَلْنا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكابِرَ مُجْرِمِيها لِيَمْكُرُوا فِيها وَ ما يَمْكُرُونَ إِلاَّ بِأَنْفُسِهِمْ وَ ما يَشْعُرُونَ ﴿۱۲۳﴾
و بدین گونه در هر شهری سردمداران بزهکارش(1) را گماشتیم [و به آنان میدان دادیم] تا به دسیسه پردازند(2)؛ در حالی که تنها در حق خویش دسیسه می‌کنند و نمی‌فهمند(3).
سوره انعام (6) آیه 123
صفحه
143
سوره
انعام (6)
آیه
123
1
منظور از «اکابر مجرم» همان است که در آیات 34 سبأ(34) و 23 زخرف(43) آمده است. منظور از مکرشان نیز همان است که در آیه 33 سبأ(34) آمده است. ضمناً کلمه «مجرمیها» در اصل «مجرمین ها» بوده که به علت اضافه شدن، بنا بر قاعده، حرف «نون» حذف شده است.
2
حرف «لام» در «لیمکروا» لام عاقبت است؛ منظور این است که مفاسد اجتماع، از سردمدارانِ از خدا بی‌خبر سرچشمه می‌گیرد.
3
به آیه 182 اعراف(7) توجّه فرمایید.