بَلْ مَتَّعْنا هؤُلاءِ وَ آباءَهُمْ حَتَّى طالَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ أَ فَلا يَرَوْنَ أَنَّا نَأْتِي الْأَرْضَ نَنْقُصُها مِنْ أَطْرافِها أَ فَهُمُ الْغالِبُونَ ﴿۴۴﴾
[نه،] بلکه اینان و پدرانشان را برخوردار کردیم تا عمرشان طولانی [و موجب غرور و طغیانشان] شد؛ مگر نمیبینند که ما به [تمهید امر] زمین میپردازیم، و از همه طرف [قدرتهای مستقر در] آن را از میان برمیداریم [و نظم تازهای جایگزین آن میکنیم(1)]؛ آیا آنان پیروزند [یا ما]؟
سوره انبیاء (21) آیه 44
صفحه
325
سوره
انبیاء (21)
آیه
44
1
برای روشنتر شدن مفهوم این آیه، به آیات 6 انعام(6) ، 82 غافر(40) و 27 احقاف(46) توجّه فرمایید. منظور، جابه جا شدن قدرت و ثروت گروههاست و چون آیه در مقام تهدید است، تنها به نابود کردن و کاستن آن اشاره شده است.
قُلْ إِنَّما أُنْذِرُكُمْ بِالْوَحْيِ وَ لا يَسْمَعُ الصُّمُّ الدُّعاءَ إِذا ما يُنْذَرُونَ ﴿۴۵﴾
بگو: من فقط به وحی [خدا] شما را هشدار میدهم، و[لی] آنان که گوش شنوا ندارند، آنگاه که هشدار داده میشوند، صدا را نمیشنوند.
سوره انبیاء (21) آیه 45
صفحه
326
سوره
انبیاء (21)
آیه
45
وَ لَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِنْ عَذابِ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ يا وَيْلَنا إِنَّا كُنَّا ظالِمِينَ ﴿۴۶﴾
اگر اندکی از مجازات(1) صاحباختیارت آنان را فرا گیرد، گویند: وای بر ما که ستمگر بودیم.
سوره انبیاء (21) آیه 46
صفحه
326
سوره
انبیاء (21)
آیه
46
1
سیوطی نویسنده «الاتقان» توضیح داده است که «عذاب» در قرآن غالبا به معنی مجازات است؛ آیات 18 و 118 مائده(5) و بسیاری آیات دیگر، مؤید نظر اوست.
وَ نَضَعُ الْمَوازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً وَ إِنْ كانَ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنا بِها وَ كَفى بِنا حاسِبِينَ ﴿۴۷﴾
میزانهای(1) عدالت را در روز رستاخیز مستقر خواهیم کرد، و هیچ کس مطلقاً مورد ستم قرار نخواهد گرفت(2)؛ اگر [اعمال نیک و بد] همسنگ دانه خردلی باشد، آن را [به حساب] میآوریم؛ و کافی است که ما حسابرس باشیم.
سوره انبیاء (21) آیه 47
صفحه
326
سوره
انبیاء (21)
آیه
47
1
موازین: جمع میزان: ترازو.
2
توضیح بیشتر را در آیات 8 و 9 اعراف(7) ملاحظه فرمایید.
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسى وَ هارُونَ الْفُرْقانَ وَ ضِياءً وَ ذِكْراً لِلْمُتَّقِينَ ﴿۴۸﴾
به موسی و هارون [تورات را که] معیار تمیز [حق از باطل] و روشنی [راه] و پندی برای پرواپیشگان [بود] عطا کردیم؛
سوره انبیاء (21) آیه 48
صفحه
326
سوره
انبیاء (21)
آیه
48
الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَ هُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ ﴿۴۹﴾
همانان که از [مجازات] صاحباختیارشان در نهان میترسند و از رستاخیز هراسانند(1).
سوره انبیاء (21) آیه 49
صفحه
326
سوره
انبیاء (21)
آیه
49
1
«اشفاق» به معنی مهربانی است، امّا وقتی با حرف «مِن» همراه باشد، مفهوم ترسیدن پیدا میکند.
وَ هذا ذِكْرٌ مُبارَكٌ أَنْزَلْناهُ أَ فَأَنْتُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ ﴿۵۰﴾
این [کتاب] نیز پندی مبارک است که آن را نازل کردهایم؛ آیا باز هم آن را انکار میکنید؟
سوره انبیاء (21) آیه 50
صفحه
326
سوره
انبیاء (21)
آیه
50
وَ لَقَدْ آتَيْنا إِبْراهِيمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا بِهِ عالِمِينَ ﴿۵۱﴾
و قبلاً به ابراهیم کمالی که سزاوارش بود عطا کردیم و نسبت به او شناخت داشتیم.
سوره انبیاء (21) آیه 51
صفحه
326
سوره
انبیاء (21)
آیه
51
إِذْ قالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ ما هذِهِ التَّماثِيلُ الَّتِي أَنْتُمْ لَها عاكِفُونَ ﴿۵۲﴾
آنگاه که به پدر و قومش گفت: این مجسّمهها(1) چیست که شما به خدمتش ایستادهاید؟
سوره انبیاء (21) آیه 52
صفحه
326
سوره
انبیاء (21)
آیه
52
1
تماثیل: جمع تمثال: مجسمه.
قالُوا وَجَدْنا آباءَنا لَها عابِدِينَ ﴿۵۳﴾
گفتند: دیدیم که پدرانمان هم آنها را عبادت میکردند.
سوره انبیاء (21) آیه 53
صفحه
326
سوره
انبیاء (21)
آیه
53