أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقى فِي السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلاَّ بَشَراً رَسُولاً ﴿۹۳﴾
یا کاخی از طلا [در اختیار] داشته باشی، یا بر آسمان بالا روی؛ و بالارفتنت را [نیز] باور نمیکنیم، مگر اینکه نوشتهای بر ما فرود آری که آن را بخوانیم(1)؛ بگو: صاحباختیارم را تقدیس میکنم، آیا من جز بشری پیام رسان هستم(2)؟290
اسراء (17)
93
به آیات 7 انعام(6) و 52 مدثر(74) توجّه فرمایید.
در مورد سه آیه اخیر به آیات 96 و 97 یونس(10) توجّه فرمایید.
وَ ما مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جاءَهُمُ الْهُدى إِلاَّ أَنْ قالُوا أَ بَعَثَ اللَّهُ بَشَراً رَسُولاً ﴿۹۴﴾
آنگاه که [قرآن، عامل] هدایت بر مردم عرضه شد، چیزی آنان را از ایمان بازنداشت، جز اینکه گفتند: چگونه خدا بشری را به رسالت برانگیخته است(1)؟!290
اسراء (17)
94
مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 14 فصلت(41) ، 24 و 34 و 47 مؤمنون(23) و 24 قمر(54) آمده و پاسخ تصوّر جاهلانه آنان در آیات 43 نحل(16) و 8 انبیاء(21) آمده است.
قُلْ لَوْ كانَ فِي الْأَرْضِ مَلائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّماءِ مَلَكاً رَسُولاً ﴿۹۵﴾
بگو: اگر در زمین فرشتگانی به طور عادی آمد و شد داشتند، فرشتهای را از آسمان به رسالت بر آنان نازل میکردیم(1).290
اسراء (17)
95
اشاره است به گفتار مشرکان در آیه 7 فرقان(25).
قُلْ كَفى بِاللَّهِ شَهِيداً بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ إِنَّهُ كانَ بِعِبادِهِ خَبِيراً بَصِيراً ﴿۹۶﴾
بگو: خدا بین من و شما به عنوان گواه کافی است؛ زیرا او به [حال] بندگانش آگاه و بیناست.290
اسراء (17)
96
وَ مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِهِ وَ نَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَلى وُجُوهِهِمْ عُمْياً وَ بُكْماً وَ صُمًّا مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ كُلَّما خَبَتْ زِدْناهُمْ سَعِيراً ﴿۹۷﴾
هر که را خدا هدایت کند(1)، راهیافته [واقعی] است و کسانی که خدا گمراهشان کند(2)، در برابر خدا کارسازی برای آنان نخواهی یافت، و روز رستاخیز آنان را کور و گنگ و کر، به رو درافتاده(3) احضار میکنیم(4)؛ جایگاهشان دوزخ است که هر گاه [حرارتش] فرونشیند، آتشی سوزان بر آنان میافزاییم.291
اسراء (17)
97
به آیه 11 تغابن(64) و من یؤمن باللّه یهد قلبه توجّه فرمایید.
به آیه 27 ابراهیم(14) و یضل اللّه الظالمین توجّه فرمایید.
در آیه 48 قمر(54) روشنتر بیان شده است.
برای توجیه ترجمه «حشر» به بخش پایانی آیه 61 قصص(28) توجّه فرمایید.
ذلِكَ جَزاؤُهُمْ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِآياتِنا وَ قالُوا أَ إِذا كُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَدِيداً ﴿۹۸﴾
این سزای آنان است، به سبب آنکه آیات ما را انکار کردند و گفتند: چگونه وقتی استخوان و خاک شدیم، با آفرینش جدیدی برانگیخته خواهیم شد؟291
اسراء (17)
98
أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ قادِرٌ عَلى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَ جَعَلَ لَهُمْ أَجَلاً لا رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إِلاَّ كُفُوراً ﴿۹۹﴾
آیا توجّه نکردند که خدایی که آسمانها و زمین را آفریده، بر آفرینش همانند آنان قادر است(1)؟ و برای [برانگیزش] آنان زمانی تردیدناپذیر مقرّر داشته است، ولی ستمکاران سر باز زدند [و] جز سرِ انکار نداشتند.291
اسراء (17)
99
به آیه 57 غافر(40) توجّه فرمایید.
قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذاً لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنْفاقِ وَ كانَ الْإِنْسانُ قَتُوراً ﴿۱۰۰﴾
بگو: اگر شما همه خزاین رحمت صاحباختیار مرا در اختیار میداشتید، [باز هم] از ترس خرج کردن امساک میکردید، که انسان همواره تنگ نظر بوده است.291
اسراء (17)
100
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسى تِسْعَ آياتٍ بَيِّناتٍ فَسْئَلْ بَنِي إِسْرائِيلَ إِذْ جاءَهُمْ فَقالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا مُوسى مَسْحُوراً ﴿۱۰۱﴾
به موسی نُه معجزه روشن عطا کردیم(1)؛ وقتی که نزد فرعونیان آمد، فرعون گفت: به نظر من جادوزده میآیی؛ از دودمان یعقوب [داستان را] بازپرس.291
اسراء (17)
101
موارد آنها را در آیات 60 بقره(2) ، 108 و 117 و 133 اعراف(7) ، 63 شعراء(26) و 12 نمل(27) ملاحظه فرمایید.
قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ إِلاَّ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ بَصائِرَ وَ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً ﴿۱۰۲﴾
[موسی] اظهار داشت: تو به خوبی آگاهی که این [معجزات] را تنها صاحباختیار آسمانها و زمین به عنوان موجبات بصیرت فرستاده است، و تو را [با این روش] نابودشده میبینم.291
اسراء (17)
102