وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَ ما أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَلِيلاً ﴿۸۵﴾
از تو درباره وحی(1) می‌پرسند؛ بگو: وحی، امری مربوط به صاحب‌اختیار من است و دانشی که به شما داده شده، اندک [و نارسا] است.290
اسراء (17)
85
از نظر معنی و مفهوم کلمه «روح» در اینجا، با آیات 2 نحل(16) ، 15 غافر(40) و 52 شوری(42) مقایسه فرمایید؛ ضمناً توجّه داریم که آیه بعد هم در رابطه با وحی است و نیز آیات بعدتر.
وَ لَئِنْ شِئْنا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ ثُمَّ لا تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنا وَكِيلاً ﴿۸۶﴾
اگر بخواهیم، آنچه به تو وحی کرده‌ایم، [از خاطرت] می‌بریم و تو در این رابطه برای خود کارگزاری در برابر ما نخواهی یافت؛290
اسراء (17)
86
إِلاَّ رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ إِنَّ فَضْلَهُ كانَ عَلَيْكَ كَبِيراً ﴿۸۷﴾
[وحی الهی بر تو نمی‌رسد] مگر به عنوان رحمتی از [جانب] صاحب‌اختیارت، که افزون‌بخشی او نسبت به تو فراوان است(1)291
اسراء (17)
87
به عنوان مثال به آیات 1-4 شرح(94) توجّه فرمایید.
قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيراً ﴿۸۸﴾
بگو: اگر انس و جن همداستان شوند تا شبیه این قرآن را ارائه کنند، هرگز موفق نخواهند شد و هر چند که پشتیبان یکدیگر باشند(1).291
اسراء (17)
88
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگری در آیات 38 یونس(10) ، 13 هود(11) و 34 طور(52) آمده است.
وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ فِي هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُوراً ﴿۸۹﴾
در این قرآن از هر [گونه] مثلی برای مردم به شکلهای مختلف بیان کرده‌ایم(1)، ولی بیشتر مردم سرباز زدند [و] جز سرِ انکار نداشتند؛291
اسراء (17)
89
به زیرنویس آیه 54 کهف(18) توجّه فرمایید.
وَ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً ﴿۹۰﴾
و گفتند: هرگز تو را باور نخواهیم کرد، مگر اینکه برای ما از زمین چشمه‌ای جاری سازی،291
اسراء (17)
90
أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ عِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهارَ خِلالَها تَفْجِيراً ﴿۹۱﴾
یا باغی از درختان خرما و انگور در اختیار تو باشد که در میان آن نهرهایی به جریان اندازی،291
اسراء (17)
91
أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلاً ﴿۹۲﴾
یا چنانکه تصوّر کرده‌ای، آسمان را پاره پاره(1) بر سر ما فرود آری(2)، یا خدا و فرشتگان را در برابر ما حاضر نمایی،291
اسراء (17)
92
کسَف: جمع کسفَه: قِطعَه.
اشاره است به مضمون آیه 9 سبأ(34).
أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقى فِي السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلاَّ بَشَراً رَسُولاً ﴿۹۳﴾
یا کاخی از طلا [در اختیار] داشته باشی، یا بر آسمان بالا روی؛ و بالارفتنت را [نیز] باور نمی‌کنیم، مگر اینکه نوشته‌ای بر ما فرود آری که آن را بخوانیم(1)؛ بگو: صاحب‌اختیارم را تقدیس می‌کنم، آیا من جز بشری پیام رسان هستم(2)؟291
اسراء (17)
93
به آیات 7 انعام(6) و 52 مدثر(74) توجّه فرمایید.
در مورد سه آیه اخیر به آیات 96 و 97 یونس(10) توجّه فرمایید.
وَ ما مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جاءَهُمُ الْهُدى إِلاَّ أَنْ قالُوا أَ بَعَثَ اللَّهُ بَشَراً رَسُولاً ﴿۹۴﴾
آنگاه که [قرآن، عامل] هدایت بر مردم عرضه شد، چیزی آنان را از ایمان بازنداشت، جز اینکه گفتند: چگونه خدا بشری را به رسالت برانگیخته است(1)؟!291
اسراء (17)
94
مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 14 فصلت(41) ، 24 و 34 و 47 مؤمنون(23) و 24 قمر(54) آمده و پاسخ تصوّر جاهلانه آنان در آیات 43 نحل(16) و 8 انبیاء(21) آمده است.