سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيراً ﴿۴۳﴾
[خدا] منزّه است و از آنچه [درباره‌اش] می‌گویند، بسیار والاتر.286
اسراء (17)
43
تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كانَ حَلِيماً غَفُوراً ﴿۴۴﴾
آسمانهای هفتگانه و زمین و هر که در آنهاست [با تبعیت گریزناپذیر خود از قوانین خدا] او را تقدیس می‌کنند؛ و هیچ چیز نیست مگر اینکه او را با ستایش، تقدیس می‌کند، ولی شما تقدیسشان را درنمی‌یابید(1)؛ به راستی خدا بردباری است آمرزگار.286
اسراء (17)
44
اگر منظور، تسبیح لفظی اشیاء بود، باید می‌فرمود «نمی شنوید». همه موجودات همان وظیفه‌ای را اجرا می‌کنند و همان خواصّ را از خود بروز می‌دهند که خدا در طبیعت پیش‌بینی کرده است، مثل نفت، سنگ ساختمانی، فلزات مختلف و... برای درک تسبیح موجودات، کافی است به گردش شگفت‌آور آب در طبیعت توجّه شود.
وَ إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجاباً مَسْتُوراً ﴿۴۵﴾
و چون قرآن را تلاوت می‌کنی، میان تو و کسانی که به آخرت باور ندارند، پرده‌ای ناپیدا می‌افکنیم(1)؛286
اسراء (17)
45
به آیات 5 فصلت(41) و 124 و 125 توبه(9) توجّه فرمایید.
وَ جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِذا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلى أَدْبارِهِمْ نُفُوراً ﴿۴۶﴾
و بر دلهاشان پرده(1) و بر گوشهاشان سنگینی نهادیم تا آن [پیام] را درنیابند(2)؛ و چون صاحب‌اختیارت را در قرآن به یگانگی‌اش یاد کنی، با بیزاری به پشت خویش بازگردند(3).286
اسراء (17)
46
اکنّه: جمع کنان: پرده و پوشش.
علت آن را در آیات 10 بقره(2) ، 155 نساء(4) ، 125 توبه(9) و نیمه دوّم آیه 5 صف(61) جستجو فرمایید.
به آیات 49-51 مدثر(74) توجّه فرمایید؛ ضمناً مفهوم این عبارت به بیان دیگر در آیات 26 فصلت(41) ، 72 حج(22) و 35 و 36 صافات(37) و مفهوم اکراه انکارورزان از توحید و استقبال از شرک، در آیات 45 زمر(39) و 12 غافر(40) آمده است.
نَحْنُ أَعْلَمُ بِما يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَ إِذْ هُمْ نَجْوى إِذْ يَقُولُ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلاً مَسْحُوراً ﴿۴۷﴾
ما داناتریم به هدفی که به خاطر آن به [سخنان] تو گوش فرامی‌دهند و نیز هنگامی که با هم نجوا می‌کنند، آنگاه که ستمگران[شان] می‌گویند: شما فقط از مردی جادوزده پیروی می‌کنید.286
اسراء (17)
47
انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثالَ فَضَلُّوا فَلا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلاً ﴿۴۸﴾
ببین چگونه برای تو مثلها زدند و گمراه شده‌اند، و در نتیجه راه به جایی نمی‌برند.286
اسراء (17)
48
وَ قالُوا أَ إِذا كُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَدِيداً ﴿۴۹﴾
گفتند: چگونه وقتی استخوان و خاک شدیم، با آفرینش جدیدی برانگیخته خواهیم شد(1)؟286
اسراء (17)
49
پاسخ این ادّعای جاهلانه را در آیات 79-81 یس(36) ملاحظه فرمایید.
قُلْ كُونُوا حِجارَةً أَوْ حَدِيداً ﴿۵۰﴾
بگو: سنگ باشید یا آهن،287
اسراء (17)
50
أَوْ خَلْقاً مِمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَنْ يُعِيدُنا قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُسَهُمْ وَ يَقُولُونَ مَتى هُوَ قُلْ عَسى أَنْ يَكُونَ قَرِيباً ﴿۵۱﴾
یا آفرینشی به همان سختی که به تصوّر شما می‌رسد [باز هم برانگیخته خواهید شد]؛ خواهند گفت: چه کسی ما را بازمی‌گرداند؟ بگو: همان که نخستین بار شما را آفرید؛ آنگاه با تعجب و ناباوری(1) می‌پرسند: چه وقت؟ بگو: چه بسا به همین نزدیکی.287
اسراء (17)
51
معنی تحت‌اللفظ این عبارت «سرهاشان را به سوی تو تکان می‌دهند» است، ولی اصطلاح را نمی‌توان تحت‌اللفظ ترجمه کرد.
يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَ تَظُنُّونَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً ﴿۵۲﴾
روزی که [خدا] شما را فرامی‌خواند، با ستایش اجابتش خواهید کرد و می‌پندارید که فقط اندکی [در گور(1)] آرمیده‌اید.287
اسراء (17)
52
برای توجیه افزوده، به آیات 55 و 56 روم(30) توجه فرمایید. در مورد نزدیکی ساعت حدوث قیامت، آیات 1 و 97 انبیاء(21) ، 63 مؤمنون(33) ، 18 غافر(40) ، 17 شوری(42) ، 1 قمر(54) ، 6 و 7 معارج(70) و 46 نازعات(79) را ملاحظه نمایید.